Năm 1949 Cộng Sản Trung Hoa
chiếm lục địa. Quân Trung Hoa Quốc Dân Đảng của thống chế Tưởng Giới Thạch (Chiang
Kaishek) rút ra đảo Đài Loan (Taiwan). Đảo nầy mang quốc hiệu Trung Hoa Dân Quốc (ROC:
Republic of China) với cờ Thanh Thiên Bạch Nhật và độc đảng cầm quyền: Quốc Dân
Đảng (Guomintang). Năm 1971 Trung Hoa Dân Quốc không còn là đại diện của Trung
Hoa tại Liên Hiệp Quốc. Từ đó bất cứ quốc gia nào thiết lập bang giao với Cộng
Hòa Nhân Dân Trung Quốc đều phải chấp nhận chỉ có một nước Trung Hoa mà thôi.
Từ năm 1971 về sau, mặc dù quốc hiệu Trung Hoa Dân Quốc vẫn còn, đảo quốc nầy
có lãnh thổ, chánh phủ, quốc kỳ, quốc ca, đảng chánh trị có quá khứ chánh trị
lâu đời ở Á Châu và một nền kinh tế kinh tế ổn định trên thế giới. Nhưng mỗi
khi tham dự Thế Vận Hội, lực sĩ Đài Loan không cầm cờ Thanh Thiên Bạch Nhật và
bảng hiệu Trung Hoa Dân Quốc mà chỉ được giới thiệu là phái đoàn Đài Loan.
 |
| Tưởng Giới Thạch |
Từ năm 1950 đến 2016 các tổng
thống của Trung Hoa Dân Quốc đều là nam giới:
·
Tưởng Giới Thạch
(1950 – 1975)
·
Nghiêm Gia Cam
(Yen Chia-kan) (1975 – 1978)
·
Tưởng Kinh Quốc (Chiang
Ching-kuo) (con của tổng thống Tưởng Giới Thạch) (1978 – 1988)
·
Lý Đăng Huy (1988
– 2000)
·
Trần Thủy Biển
(2000 – 2008)
·
Mã Anh Cửu (Ma
Ying-jeou) (2008 – 1016)
Từ năm 1950 đến 1996 các tổng
thống đều do Quốc Hội bầu lên trong nhiệm kỳ 6 năm. Bắt đầu từ năm 1996 tổng
thống do dân trực tiếp bầu lên trong nhiệm kỳ 4 năm. Lý Đăng Huy là vị tổng
thống Đài Loan đầu tiên do dân trực tiếp bầu lên trong nhiệm kỳ 1996 – 2000. Ȏng là tổng thống được
Quốc Hội bầu từ năm 1988 đến 1996.
Các vị tổng thống Tưởng Giới
Thạch, Nghiêm Gia Cam, Tưởng Kinh Quốc, Lý Đăng Huy, Mã Anh Cửu đều là đảng
viên cao cấp của Quốc Dân Đảng (Kuomintang/Guomindang). Ngoại trừ ông Lý Đăng
Huy, các vị còn lại đều là người Hoa sinh trên lục địa. Sinh quán của Lý Đăng
Huy là Đài Loan.
 |
| Trần Thủy Biển |
Tổng thống Mã có khuynh hướng
thân thiện và gần gũi với Bắc Kinh nhiều hơn. Ông xem công thức một quốc gia
hai hệ thống của Hồng Kông (Hong
Kong) là một nguyên tắc tốt
cho Đài Loan. Phong Trào Hướng Dương bùng dậy trên đảo Đài Loan chống đường lối
của Mã Anh Cửu và thỏa ước thương mại với Bắc Kinh năm 2014. Sinh viên biểu
tình bạo động. Cuộc biểu tình của sinh viên học sinh Hong Kong năm 2014 cho
thấy công thức một quốc gia hai hệ thống bị Bắc Kinh trắng trợn chà đạp. Người
Hong Kong được hưởng mọi quyền tự do dưới sự cai trị của người Anh. Người Đài
Loan vừa mới thoát chế độ độc đảng trị Quốc Dân Đảng trong vòng 30 năm nên
không cảm thấy “sung sướng” “hồi đầu” với “quê hương” để hưởng chế độ độc đảng
trị Cộng Sản miên trường và ngột ngạt gấp ngàn lần chế độc độc đảng Quốc Dân Đảng
mà họ gặp trong quá khứ. Dân chúng Đài Loan phô bày ý nguyện của họ trong cuộc
bầu cử vào tháng 11 năm 2014. Quốc Dân Đảng đại bại trong cuộc bầu cử nầy. Họ
mất 9 ghế thị trưởng quan trọng trên đảo, kể cả thị trưởng thủ đô Đài Bắc (Taipei). Ở Đài Loan các thị trưởng Đài Bắc đều có triển vọng
trở thành tổng thống như Lý Đăng Huy, Trần Thủy Biển và Mã Anh Cửu chẳng hạn.
Vì sự thất bại của Quốc Dân Đảng trong cuộc bầu cử năm 2014, ông Mã Anh Cửu từ
chức chủ tịch đảng.
Á Châu là lục địa nơi tục đa
thê được phổ biến và vai trò của phụ nữ trong xã hội bị giảm thiểu tối đa. Thế
nhưng bà Bandaranaike của đảo Ceylon (Sri Lanka) là vị nữ thủ tướng đầu tiên trên thế giới sau khi
chồng bà bị một nhà sư ám sát chết năm 1959. Trong những năm gần đây Phi Luật
Tân có nữ tổng thống Aquino, Đại Hàn có nữ tổng thống Park Geun-hye, Bangladesh
có nữ thủ tướng Sheikh Hasina, Thái Lan có nữ thủ tướng Yingluck, v.v… Sự tham
gia của phụ nữ trên chính trường Á Châu gia tăng rõ rệt. Tỷ lệ phụ nữ trong cơ
quan lập pháp ở Đông Á được ghi nhận như sau:
Quốc gia:
|
Tỷ lệ:
|
Đài Loan
|
30%
|
Đại Hàn
|
16%
|
Nhật Bản
|
13%
|
Trong kỳ bầu cử tổng thống
vào đầu năm 2016 ở Đài Loan có hai ứng cử viên phụ nữ được Quốc Dân Đảng và
đảng Dân Chủ Tiến bộ đề cử ra tranh chức vụ tổng thống cho nhiệm kỳ 2016 –
2020. Dù vị nào đắc cử, Đài Loan cũng có nữ tổng thống đầu tiên.
Quốc Dân Đảng đề cử bà Hồng
Tú Trụ (Hung Hsiu-chu).
Đảng Dân Chủ Tiến Bộ đề cử bà
Thái Anh Văn (Tsai Ying-wen).
Sau đây là bảng đối chiếu vè
tiểu sử của hai nữ ứng cử viên tổng thống Đài Loan năm 2016
Hồng Tú Trụ
|
Thái Anh Văn
|
Sinh năm 1948 tại Tân Đài Bắc, Đài Loan
|
Sinh năm 1956 tại Phòng Sơn,Đài Loan
|
Học lực:
Đại Học Văn Hóa Trung Hoa
(1970)
MA Đại Học
Missouri (HK- 1991)
|
Học lực:
Cử nhân Luật Khoa (Taiwan-(1978)
MA Luật, Đại Học Cornell (HK-
1980)
PhD Luật, London School of Economics (1984)
|
Nghề nghiệp: dạy Trung Học
|
Nghề nghiệp: dạy luật ở đại học
|
Hoạt động chánh trị:
Dân biểu
(1990- 2015)
Phó chủ tịch Quốc Dân Đảng
(2012-)
Xử lý tổng bí thơ QDD (2014)
|
Hoạt động chánh trị:
Cố vấn Hội Đồng
An Ninh Quốc Gia (Tổng thống Lee Teng- hui),
Chủ tịch Hội Đồng Lục Địa
Vụ (2000- 04)
Phó thủ tướng
(2006- 07)
Ứng cử viên tổng thống
(2012)
Chủ tịch đảng Dân Chủ Tiến Bộ (2014).
|
Thái Anh Văn trẻ hơn Hồng Tú
Trụ 8 tuổi nhưng có học vị cao hơn và có những chức vụ quan trọng trong chánh
phủ và trong đảng Dân Chủ Tiến Bộ.
Bắc Kinh theo dõi cuộc bầu cử
nầy một cách nghiêm chỉnh. Họ ủng hộ Quốc Dân Đảng và thù ghét chủ trương và
đường lối của đảng Dân Chủ Tiến Bộ. Tây Tạng muốn tự trị còn không được, có đâu
Bắc Kinh để yên cho Đài Loan độc lập theo ước muốn của đảng Dân Chủ Tiến Bộ.
Dưới nhãn quan của Bắc Kinh, Hồng
Tú Trụ phản ảnh đường lối của Mã Anh Cửu thuận lợi cho Trung Quốc hơn. Cha của
nữ ứng cử viên Hồng Tú Trụ, Hồng Thái Tử (Hung Zi-yu), là nạn nhân của
Khủng Bố Trắng do công an Quốc Dân Đảng (QĐD) gây ra năm 1950. Gia đình
của ông Hồng bị công an đến khám xét hạch hỏi ngày lẫn đêm vì bị tình nghi dính
líu đến tổ chức chống chánh phủ QĐD dẫn đến cuộc thảm sát 228 (ngày 28-02-1947
khi chánh quyền QĐD chưa bị Cộng Sản lật đổ phải chạy ra đảo Đài Loan) khi viên
tổng giám đốc công ty đường, nơi thân sinh của Hồng Tú Trụ làm việc bị phát
giác là một đảng viên Cộng Sản Trung Hoa. Hồng Tú Trụ là một đảng viên QĐD tả khuynh
hướng về lục địa. Bà lấy bằng MA ở đại học Missouri, bây giờ là đại học Truman, tên vị tổng thống Hoa Kỳ
thuộc đảng Dân Chủ, đã chứng kiến sự sụp đổ của chánh quyền QĐD do Thống Chế Tưởng
Giới Thạch đứng đấu.
Nữ ứng cử viên đảng Dân Chủ
Tiến Bộ là Thái Anh Văn từng được tổng thống Lý Đăng Huy (QĐD) rồi Trần Thủy
Biển trọng dụng. Dù là đảng viên cao cấp của QĐD, Lý Đăng Huy nghiêng về Nhật
và Hoa Kỳ hơn là lục địa Trung Hoa. Chắc chắn nữ ứng cử viên Thái Anh Văn có
khuynh hướng thân Tây Phương và Nhật Bản hơn là sự “hồi đầu” về “tổ quốc” đang
ca tụng chế độ độc tài đảng trị. Bà Thái Anh Văn học Đại Học Cornell ở Hoa Kỳ
và London School of Economics ở Anh. Khả năng trí thức và Anh ngữ của bà rất
cao. Năm 2012 bà được đảng Dân Chủ Tiến Bộ đề cử ra tranh cử đương đầu với Mã
Anh Cửu của QĐD. Bà thất cử vì dân chúng Đài Loan lo ngại nếu bà đắc cử và
tuyên bố Đài Loan độc lập thì Trung Quốc sẽ tấn công để chiếm lấy Đài
Loan bằng võ lực!! Sau khi được đảng Dân Chủ Tiến Bộ đề cử, tháng 5 năm 2015
bà Thái Anh Văn thăm viếng Hoa Kỳ. Bà được mời nói chuyện ở Trung Tâm
Nghiên Cứu Chiến Lược Quốc Tế (Center for Strategic and International Studies –
CSIS), dự yến tiệc do Ủy Ban Ngoại Giao Hạ Viện tổ chức và tiếp xúc với vài
nghị sĩ đảng Cộng Hòa và cựu thứ trưởng Ngoại Giao Richard Amitage.
Bắc Kinh không ngừng đe dọa Đài
Loan. Họ khuyên đảng Dân Chủ Tiến Bộ tránh xa Phong Trào Độc Lập Đài Loan. Đại
sứ Trung Quốc ở Washington D.C. là Thôi Thiên Khải (Cui Tian-kai) nói rằng ứng cử
viên tổng thống Đài Loan phải được sự chuẩn nhận của toàn dân Trung Quốc! Lời
tuyên bố nầy như lời nhắn nhủ đối với Hoa Kỳ, một lời đe dọa đối với đảng Dân
Chủ Tiến Bộ và toàn dân Đài Loan. Trung Quốc từng tuyên bố chủ quyền trên 80%
diện tích Tây Thái Bình Dương trải dài từ Việt Nam, Phi Luật Tân xuống Mã Lai,
Brunei và Nam Dương gần 3 triệu km2 thì việc họ xem Đài Loan thuộc chủ quyền
của họ không khó khăn gì khi họ đã mạnh về kinh tế lẫn quân sự sau 30 năm thực
thi Bốn Hiện Đại Hóa do Đặng Tiểu Bình (Deng Xiaoping) vạch ra.
Cuộc bầu cử tổng thống ở Đài
Loan năm 2016 không quan trọng vì sự hiện diện của hai nữ ứng cử viên. Nó đo
lường thái độ của người Đài Loan đối với người Trung Quốc.
Thái Anh Văn sẽ điều chỉnh
thái độ đối với lục địa để tránh chiến tranh với Trung Quốc khả dĩ giúp cho bà
đắc cử nhưng cũng không thể chấp nhận Đài Loan và lục địa là một nước một cách
dễ dàng được.
Về phương diện nhân văn Đài
Loan và Ukraine có những điểm giống nhau: người Đài Loan là người
Hakka, Phúc Kiến (Fujian) từ lục địa Trung Hoa đến định cư và pha chủng với
người bản địa trên đảo. Người Ukraine với người Nga đều cùng giống Slav, tôn giáo, tiếng
nói và chữ viết hao hao như nhau. Nhưng Ukraine là Ukraine và Nga là Nga, hai quốc gia minh bạch.
Đài Loan chưa dám tuyến bố
độc lập nhưng họ cố duy trì nguyên trạng đã có từ năm 1949 đến giờ. Tự ái của
những nhà lãnh đạo Cộng Sản thương tổn ít nhiều sau khi Hong Kong, Ma Cao trở
thành lãnh thổ của Trung Quốc nhưng đảo Đài Loan vẫn còn là một thách thức đáng
kể đối với Bắc Kinh.
Ai bỏ phiếu ở Đài Loan năm
2016? Trung Quốc? Dân chúng Đài Loan?
Trung Quốc bỏ phiếu bằng sự
hù dọa võ lực, tập trung quân đội dọc theo duyên hải để dân chúng Đài Loan
hoảng sợ để bỏ phiếu cho ứng cử viên có đường lối thân Trung Quốc như đã xảy ra
năm 2012 khi Thái Anh Văn (DCTB) ra tranh cử đối đầu với Mã Anh Cửu (QĐD). Bề
ngoài cuộc bỏ phiếu có vẻ tự do, dân chủ. Thực tế cử tri bỏ phiếu dưới áp lực
của dàn pháo đe dọa chiến tranh từ lục địa. Lần nầy nữ ứng cử viên Thái Anh Văn
có thể không chọc giận Bắc Kinh bằng chủ trương Đài Loan độc lập để tránh sự đe
dọa chiến tranh gây hoảng hốt cho cử tri. Cuộc bầu cử tổng thống Đài Loan năm
2016 trở thành cuộc trưng cầu dân ý giữa hai khuynh hướng chánh trị khác nhau
trên đảo Đài Loan:
1.
Khuynh hướng thân
Trung Quốc của của Quốc Dân Đảng với nguyên tắc Trung Hoa Một Nước.
2.
Khuynh hướng thân
Tây Phương và Nhật Bản. Đài Loan giao thương với lục địa nhưng không xem đó là
mẫu quốc. Họ kéo dài hiện trạng của Đài Loan càng lâu càng tốt cho đến khi thời
cơ thuận lợi thì biến đảo nầy thành một đảo quốc độc lập.
Trung Quốc có thể dùng võ lực
để tấn công Đài Loan nếu khuynh hướng thứ hai thắng cử không?
Điều nầy tùy thuộc sự lượng
sức và lượng định tình hình của Trung Quốc xem sức đề kháng của Đài Loan như
thế nào? Phản ứng của Nhật Bản và Hoa Kỳ ra sao? Không phải vô cớ mà Cộng Sản
Trung Hoa chiếm lấy lục địa dễ dàng lại không thể đánh chiếm Đài Loan từ năm
1949 đến nay. Vào giữa tháng 7 năm 2015 Hạ Viện Nhật Bản biểu quyết cho phép
quân đội Nhật được quyền tự vệ khi bị tấn công và đưa quân ra ngoài nước Nhật
giúp đỡ cho quốc gia đồng minh bị quốc gia thứ ba tấn công. Vai trò quân sự của
Nhật ở Tây Thái Bình Dương từ Đông Bắc Á xuông Đông Nam Á trở nên rõ rệt.
Về phương diện ngoại giao Đài
Loan không có quan hệ ngoại giao với Nhật. Đài Loan không được xem là quốc gia
mặc dù có chánh phủ dân bầu, hiến pháp, quốc hiệu (Trung Hoa Dân Quốc), quốc kỳ
(cờ Thanh Thiên Bạch Nhật), quốc ca, có trên 25 triệu dân, một lãnh thổ rộng
36.000 km2 và được trên 20 quốc gia công nhận.
Về phương diện địa lý và lịch
sử Đài Loan có liên hệ gắn bó với Nhật. Nói rõ hơn, Nhật xem Đài Loan là phần
đất bộ thuộc của họ từ năm 1895 đến 1945 sau khi Trung Hoa nhường đảo nầy cho
Nhật theo tinh thần hiệp ước Shimonoseki. Nhật Bản là đồng minh Hoa Kỳ, Phi
Luật Tân, Ấn Độ, Úc Đại Lợi. Đài Loan có được họ xem là đồng minh không? Vấn đề
Đài Loan trở thành vấn đề sinh tồn của Nhật Bản nếu đảo nầy bị Trung Quốc chiếm
giữ bằng võ lực. An ninh Nhật Bản bị đe dọa nặng nề. Kinh tế Nhật bị bóp nghẹt
vì không có sinh lộ hàng hải.
Phạm Đình Lân, F.A.B.I.
No comments:
Post a Comment