BỐN ĐOẠN NÀY LÀ THƠ PHẢI KHÔNG? (THƠ- TRẦN VẤN LỆ/ POETRY, THESE FOUR PARAGRAPHS? (TRANSLATION BY THANH THANH)

 

BỐN ĐOẠN NÀY

LÀ THƠ PHẢI KHÔNG?

    

Một hôm, buồn quá, tôi ra biển

núp bóng thùy dương ngó nước mây     

ẩn hiện một người con gái đẹp

tóc vàng như thể gái phương Tây                  

Người con gái đó bay trên biển

như chiếc thuyền trôi với cánh buồm    

như chiếc thuyền trôi thời bỏ xứ

trôi hoài trên đại hải trùng dương...       

 

Tôi buồn đến nỗi nghe tôi khóc

tiếng sóng thương tôi cũng nghẹn ngào         

Tôi muốn làm thơ mà bất lực                

thả hồn cho gió thổi lên cao                   

Lên cao, tôi gặp mây, trên đó,               

nhìn xuống, chao ôi, biển chập chùng   

Biển vẫn còn kia, người đã mất                     

như là lời Phật: “Có là Không!”...

 

Tôi buồn không biết vì sao vậy

(trước đó và sau đó, thật buồn)                      

Núp nắng, nên chi lòng lạnh ngắt:

Giữa trời, lòng vẫn lạnh như sương!     

Phải chăng cô gái là ma hiện                 

để dẫn tôi về thăm Cố Hương?

Thăm những mảnh thuyền trôi lại chỗ  

rong rêu nằm tắp gốc thùy dương?

 

Một hôm... giờ đã mười năm chẵn

rồi sẽ thiên thu... hỡi một người!   

Không phải một mà muôn triệu nhé!     

Buồn ơi Tổ Quốc của tôi ơi!                  

Đất lành sao lũ chim không đậu?                  

Cọp dữ còn thân thiết với người.   

Chế độ là gì... sao nước mắt                  

tôi cầm không được, để tuôn rơi!

 

Một hôm... cầm bút.  Và tôi viết:

bốn đoạn trên là thơ, phải không?

     

                                            TRẦN VẤN LỆ

 

 

 

POETRY,

THESE FOUR PARAGRAPHS?

    

One day, too heartsick, I got to the beach;

Under the willows, I gazed at the sea and the air.

There loomed a beautiful girl

Like an Western young lady with blond hair.

She flew over the surf

As a boat that floated with its sail so bare

Like so many boats while deserting their country

Continuing to float on the vast ocean in despair...

 

I was so sad that I heard myself weeping;     

The waves so pitied me they choked their sound.

I wanted to write a poem but unable;

I let my soul soar high by the wind bound.

Up at the height I met the clouds over there,

Looking down - Oh, how the sea was profound:

It was still there, why people had passed away!

Now there then nowhere, as Buddha did expound.

 

I felt melancholy (there was deep grief

Before that and after that), I did not know why.

Sheltering in the shade I sensed my soul cold;

My heart was frore like frost under the warm sky.

Was that girl actually a ghost that appeared

To lead me back to my old country on the sly

To visit the pieces of those boats that drifted

Over to the foot of the willows mossy there to lie?

 

One day... it has been ten years ago, then it was

Into eternity... one human being, once and for all

And not only one but thousands, millions:

How dismal my Fatherland, you heard my call?

Were branches gentle, why birds did not perch

While tigers might be friendly with men not gall?

What has it stood for, that regime?

Why I could not hold back, but let my tears fall!

 

One day... I took my pen.  And I wrote

The four paragraphs above, poetry was it withal?

     

Translation by THANH-THANH

Tám Mươi Năm Làm Thơ

MỘT LỜI XIN LỖI CHÂN THÀNH (BÙI BẢO TRÚC)

 

MỘT LỜI XIN LỖI CHÂN THÀNH

 

BÙI BẢO TRÚC

(Fb Xin Huynh Cong chia sẻ)

Hình cố ký mục gia Bùi Bảo Trúc (1944-2016)

Hình cố ký mục gia Bùi Bảo Trúc (1944-2016)

 

Nói theo một lối nói của người Mỹ mà nay nhiều người chúng ta đã rất quen, là tôi nợ những bản nhạc mà chúng ta thường gọi là "nhạc lính" một lời xin lỗi.

Một lời xin lỗi thật lớn, thật chân tình nhất và thành thật nhất.

Xin lỗi những bản nhạc lính, những người trình diễn chúng, những người yêu chúng, không chỉ một, mà một ngàn lời xin lỗi. Một vạn lời xin lỗi. Mà vẫn thấy chưa đủ.

 

Một buổi tối tuần trước, ngồi với Phan Nhật Nam, chúng tôi nhận ra một điều là cuộc chiến Việt Nam bi thảm và vô cùng tàn bạo nhưng đã để lại cho chúng ta, những người ở miền Nam, một kho tàng hết sức quí báu, đó là những bản nhạc viết về những người lính trong chiến tranh, và tuy ngày nay, cuộc chiến đã kết thúc, những bài hát ấy vẫn còn ở lại với chúng ta và chúng vẫn còn tạo ra biết bao nhiêu là cảm động, biết bao nhiêu xao xuyến, và vẫn còn được hát lên để nhớlại nguyên một thời binh đao tưởng như cung kiếm đã xếp lại, bụi dầy đã phủ kín.

Bức tượng người lính dáng điệu mệt mỏi ở lối vào Nghĩa trang quân đội Biên Hòa bị kéo sập không biết nay ở đâu nhưng những bài hát viết cho những người lính này vẫn còn ở mãi với chúng ta.

 

Những bài hát đầu tiên về những người lính ấy mơ hồ tôi nghe từ chiếc radio trên căn gác ở Hà Nội của người chú...

Bài Chiến sĩ của lòng em với những câu "... khi nước nhà phút ngã nghiêng em mơ người trai anh dũng mang thân thế hiến giang sơn chí quật cường hiên ngang... chiến sĩ của lòng em đắm đuối ước mơ ở chiến trường xa dãi nắng dầm mưa nhịp bước oai hùng chàng tiến trong tim em tro ng khi vang ca say theo chiến thắng..." Vài tháng sau chú tôi tử trận.

Vào Sài Gòn, khoảng năm 1957, tôi nghe bài Em gắng chờ của Huỳnh Anh và yêu ngay những câu này: "... vai súng hiên ngang hẹn cùng người cũ... trong bóng vinh quang rộn ràng anh bước hiên ngang về làng trời Nam hân hoan reo vang thanh bình ca..."

Tôi yêu bài hát ấy vì một cô bạn hàng xóm, tưởng tượng cô là người đứng trên bến sông...

Nhưng đó mới chỉ là những bài hát về lính còn quá hiền lành, khi cuộc chiến chỉ mới bắt đầu....

Anh về qua xóm nhỏ, em chờ dưới gốc dừa, nắng chiều lên mái tóc, tình quê hương đơn sơ... anh chiến binh tiền tuyến ơi về giải phóng quê hương...

Một thời gian sau, vài ba người bạn trong lớp bỏ học lên đường nhập ngũ... “bạn ơi, mai này ai hỏi đến tên tôi, thì xin hãy đáp khoác chiến y rồi... người thư sinh ấy đã xếp bút nghiên giã từ trường yêu với bao nhiêu bạn hiền...

Lời ca lãng mạn, hơi bầy đặt, rẻ tiền nhưng tội nghiệp vô cùng.

Tôi nhớ một tối lén đi uống bia với người bạn tiễn chàng đi lính.

Bài hát ấy được hát lên bởi một người bạn bên những chai bia đầu tiên. Nội trong năm ấy, cả hai đều chết trận.

 

Hai năm sau, tôi đi học xa, mấy năm sau mới về.

Tôi không nghe những bài hát ấy nữa.

Tôi nghe Beatles, rock, nhạc cổ điển Tây phương, nhạc đồng quê, nhạc dân ca Mỹ, nhạc phản chiến...

ỞViệt Nam, cuộc chiến đang trở nên khốc liệt hơn.

Những bản nhạc tôi nghe trong những năm xa nhà là thứ nhạc hoàn toàn khác. Bob Dylan, Joan Baez, Peter Paul & Mary, Pete Seeger... cũng nói về chiến tranh đấy, nhưng trở lại Sài Gòn tôi mới lại được nghe những bản nhạc lính mà tôi đã bỏ quên đi trong suốt những năm xa nhà.

Thư nhà cho biết dăm ba người bạn cùng lớp đã truy thăng thiếu úy...

Sáng nay vừa thức dậy, nghe tin em gục ngã nơi chiến trường... trong vườn tôi vô tình hoa tường vi vẫn nở thêm một đóa...

Nếu em không là người yêu của lính... tên thật là em các bin, họ hàng em có trăm nghìn... từ ngày tôi lên cai việc làm tôi rất nhiều, binh ngoan cho nốt tốt, lười cho coóc vê... đi quân dịch là thương nòi giống... hãy nhớ tới anh luôn luôn, yêu em vì lòng chờ mong... anh đi chiến dịch... lòng súng nhân đạo cứu người lầm than..... anh là lính đa tình... phi đạo chạy dài anh cất cánh bay lên...

 

Trở lại Sài Gòn, những buổi chiều trong quán nước mở trang báo ra đọc thấy tên bạn bè mấy người trên trang cáo phó chết trận cao nguyên. ... viết tên người yêu lên ba lô nặng trĩu... đừng trước ngõ cũ nghe kể rằng, gi ặc tràn qua thôn xóm... thăm em dăm ba ngày rồi anh đi... xuyên lá cành trăng lên lều vải... chiều mưa biên giới anh đi về đâu... anh không chết đâu anh, người anh hùng Mũ Đỏ tên Đương... quỳ hôn đất thân yêu, Quảng Trị ơi mừng quê hương giảiphóng...

 

Nhạc Việt đã đổi khác... em ngại ngùng dạo phố... bên người yêu tật nguyền.... anh trở về trên đôi nạng gỗ... bại tướng cụt chân...

Những bài hát như thế phải có cả trăm bài cho đến nay vẫn còn được hát lên.

Hát để nhớ lại những bất hạnh của một thời tuổi trẻ. Những chuyện đáng lẽ phải quên đi.

Nhưng những chuyện đó cũng lại là một phần của đời sống chúng ta.

Chúng ta phải cám ơn những bài hát ấy mặc dù chúng bi thảm, đau đớn.

Chúng vẫn nhắc chúng ta về những thương tích không bao giờ lành trên cơ thể của mỗi người.

Trong khi những người lính miền Bắc không có được những bài ca như thế.

Chỉ là những bài ca đặt hàng, ngợi ca lãnh tụ hay những tiếng chầy trên sóc Bom Bo cum cụp cum... tìm diệt Mỹ giải phòng cho dân mình... bóng cây kơ nia, tiếng đàn ta lư...

Họ không có được những ca khúc nên hồn để còn hát lên được cho mãi tận này hôm nay.

Trong khi những mất mát của họ không hề nhỏ.

Nhưng ngày nay, còn đươc mấy người hát những bài hát ấy.

Và nếu hát chúng lên thì có được bao nhiêu người xúc động?

Cám ơn những bài nhạc lính.

Xin lỗi những bài nhạc lính, những bài nhạc có một thời mà không ít người trong chúng ta đã coi thường nó, cũng có thể đã khinh bỉ nó, coi nó là quê mùa, sến... trong khi chúng hay biết là chừng nào.

Nửa trên vĩ tuyến 17 không có được một nền nhạc như thế.

Tôi thành thật xin lỗi những bài nhạc lính, xin lỗi các tác gỉả, những người hát chúng, một trăm ngàn lần.

Mà vẫn thấy chưa đủ.

BBT

 

(FB Đăng Minh Tâm)

ÁNH TRĂNG VIỄN XỨ (THƠ- BẰNG SƠN)

Ánh Trăng Viễn Xứ



Trăng đêm nay soi bóng người cô lữ
Đứng một mình nhìn dòng nước mênh mông
Bao năm qua ôm dĩ vãng trong lòng
Từng trang lịch đếm mảnh đời viễn xứ

Nửa thế kỷ chập chờn trong giấc ngủ
Giữa đêm khuya tìm men rượu giải sầu
Đốt nỗi buồn nén hơi thuốc thật lâu
Trong ánh lửa mập mờ dòng nước mắt

Trăng đêm nay soi nét buồn trên mặt
Người lính già từ dạo bỏ quê hương
Những vết nhăn như hoang địa chiến trường
Da chạm rổ lỗ châu mai ngày ấy

Năm mươi năm dẫu thế nào vẫn vậy
Luôn chung tình mãi nhung nhớ Việt Nam
Nhớ dòng sông nhớ đồng ruộng ngút ngàn
Trăng viễn xứ mang nỗi buồn vô tận



Bằng Sơn

LỜI NGƯỜI DƯỚI MỘ (THƠ- LÊ TẤN DƯƠNG)

 

Lời Người Dưới Mộ

Lê Tấn Dương

(Bài Họa tặng nhà thơ Trạch Gầm)

 

Tao chết đớn đau nửa chừng cuộc chiến,

Bỏ lại sau lưng những chuyện bi thương.

Đành làm bóng ma nhìn theo vận nuớc,

Phù trợ tụi mầy gió núi đồi sương.

 

Mầy nói “tao hơn” vì tao đã chết,

Đã hưởng lễ nghi - Tao đếch có cần

Sống phải hiên ngang, chết không hối tiếc,

Trả súng cho tao, mầy chịu hay không?

 

Tao chết lần hai, sau ngày nuớc mất.

Chuyện thật đớn đau, đâu phải khôi hài

Mồ mả anh em - thêm lần sỉ nhục,

Chúng phá, san bằng từ đó đến nay.

 

Thôi trách làm chi đám nguời cuốn gói,

Thà chết vô danh, bảo vệ màu cờ.

Mộ phần tụi tao ba chìm bảy nổi

Tuởng chết là yên - Ôi chuyện nằm mơ !

 

Tao vẫn nguyện cầu đàn con của Mẹ

Bảo vệ non sông - Tiếp bước Ông Cha

Vẫn thương tụi mầy, những thằng chưa chết,

Quê hương chờ mầy với cả thiết tha.

 

Cảm ơn mầy, tao đâu cần qua Mỹ,

Đời tụi tao giờ chẳng biết buồn vui,

Tao bám đất để ngăn làn sóng “phỉ”,

Cho tụi bay đỡ vất vả ngậm ngùi.

 

Nằm dưới huyệt, nhưng tao nhìn rất rõ

Ngày tụi bay nức nở khóc sơn hà.

Giải khăn sô che niềm đau thế sự,

Vợ chồng, anh em – Phút bỗng chia xa.

 

Thương tụi mầy nghẹn ngào theo nỗi nhớ

Lê gót tù khắp rừng núi mù sương.

Biết làm sao hết nhục nhằn nầy nhỉ

Cả miền Nam từng quằn quại đau thương.

 

Thằng Mỹ chết gần bên tao ngon chứ

Cũng anh em bằng hữu giống tụi mình

Tao thương nó vì chí tình chí nghĩa,

Bảo vệ miền Nam, nó đã hy sinh.

 

Nó còn trẻ, ra đi vì đất nước.

Tin tao đi, nó chết chẳng buồn vui

Nó đến đây vì những lời cam kết,

Chết hào hùng giữa chiến cuộc nổi trôi

 

Cảm ơn tụi mầy vẫn còn hoài bảo

Tao chờ mầy ngày trở lại quê hương

Ôn kỷ niệm một thời chinh chiến cũ

Mặc dòng đời và mái tóc đẩm sương.

 

Lê Tấn Dương

Olympia, WA