Phận gái thời chinh chiến
(Viết cho một người vừa nằm xuống, Cựu SVSQ Võ bị Đà Lạt
1954, Thiếu tá Nhẩy dù Nguyễn Thượng Khiêm)
Có lẽ các bạn cùng khóa võ bị Đà lạt 1954 không biết chị Lệ
Diễm là ai nhưng chắc hẳn có biết Nguyễn Thượng Khiêm, bạn cùng khóa của chúng
ta. Khi anh em vào trường thì ông Khiêm đã thuộc vào loại già hơn 5 tuổi.
Nguyễn Thượng Khiêm mới qua đời tối Chủ Nhật 22/6/2008 tại miền Nam Cali, vùng
LA hưởng thọ 79 tuổi. Anh có hai con với người vợ đầu tiên. Các cháu có gia
đình còn ở Việt Nam. Tại Hoa Kỳ có mặt chị Khiêm tức chị Trần Lệ Diễm và 4 con.
Xin nhắc lại một chút về tiểu sử của bạn Khiêm. Khi ra trường năm 1954 đi nhẩy
dù, phục vụ tại tiểu đoàn 3 mủ đỏ. Khiêm có hai con rồi vợ chồng ly dị.
Trung úy Khiêm của chúng ta vào thời kỳ 60 đã sớm trở thành
sỹ quan nhẩy dù độc thân có hai đứa con phải nuôi.
Em gái của Khiêm, quen với cô bạn nữ sinh Sài Gòn. Đem cô
bạn mới 21 tuổi, dẫn về nhà ông anh chơi. Cô bé mới trưởng thành, mê lính nhảy
dù lại gặp ông sĩ quan trên 30 tuổi gà trống nuôi con. Chuyện tình hết sức lãng
mạn bắt đầu. Cô gái 21 lấy chàng trai khóa Cương Quyết 33 tuổi. Chàng hơn em
dứt khoát là một con giáp. Anh em ta chẳng ai ngờ ông Thượng Khiêm mà lại lấy
vợ trẻ như thế. Lại thêm một lần may mắn, sau khi bị thương Nguyễn Thượng Khiêm
được thuyên chuyển về đơn vị 90 tiếp tế thả dù. Cấp bậc và chức vụ sau cùng là
thiếu tá chỉ huy phó.
Chàng vẫn oai hùng nhưng binh nghiệp đỡ vất vả.
Trên 10 năm lập gia đình với ông nhảy dù, cô vợ nữ sinh
nuôi hai đứa con chồng, sinh được thêm 3 cháu. Khi mất nước tan hàng thì người
vợ trẻ lại có thêm cái bầu 6 tháng để tiễn chàng đi “cải tạo”.
Bắt đầu từ tháng 4 năm 75, nàng mới ra tay chống chọi với
cuộc đời. Nuôi 6 đứa con bằng 2 bàn tay trắng. Từ công nhân hạng chót nhà máy
dệt lên lãnh trách nhiệm phòng tài chánh Hợp tác xã quốc doanh trong 7 năm.
Nuôi 6 con đi học và tiếp tế cho chồng từ Nam ra Bắc.
Từ cô gái thời chinh chiến đến người vợ thời cải tạo, người
phụ nữ Việt Nam đã chứng tỏ được khả năng vượt bực trong nỗ lực tồn tại bằng
mọi giá. Và tuyệt đối trung thành với anh chàng mũ đỏ tan hàng thất cơ lỡ vận.
Nguyễn thượng Khiêm đi tù cải tạo trở về sau 7 năm. Cả nhà
ai cũng cho là còn may mắn, vì sớm hơn anh em. Công việc đầu tiên của chàng là
đi đạp cyclo. Tù về sức yếu. Tuổi thật cũng đã già. Cuộc đời vật lộn khó khăn.
Mộït năm đạp cyclo là 1 năm ác mộng. Đi không về không. Bị thiếu hụt, bị lừa
gạt. Anh chàng gốc nhảy dù, dù đã cố gắng, cũng chẳng đi đến đâu. Trăm sự lại
trông vào cô vợ rất tháo vát. Tuổi trẻ ngày xưa ngây thơ vô tội. Sau những năm
đổi đời tôi luyện đã trở thành quán xuyến. Nuôi cả chồng con, lại còn chạy tiền
cho cô em bên Mỹ lập hồ sơ đoàn tụ. Khi có lệnh cho “tù cải tạo” đi Mỹ, lại
chạy giấy tờ để chuyển hồ sơ ODP qua HO. Ông Trời ngó lại. Giấy tờ HO2 đã xong.
Đáng lẽ đi năm 90 nhưng kẹt hồ sơ ốm đau của anh chàng mũ đỏ nên chuyển sang năm
91. Rồi lại kẹt 2 đứa con riêng lớn tuổi đã lập gia đình. Con rể, con dâu không
được đi nên 2 cháu ở lại.
Vợ chồng thiếu tá Khiêm qua Mỹ với 4 con còn nhỏ hăm hở xây
dựng cuộc sống mới. Các con đi học, hai vợ chồng đều có việc làm. Chẳng làm
vương làm tướng gì. Bỏ báo. Chị vợ kể rằng chúng em còn ngây thơ, đi bỏ báo
quảng cáo, lại còn xem số nhà cho đúng. Đi bộ rạc cả chân. Tay nứt nẻ. Có tháng
xem ra chẳng được bao nhiêu. Khổ muốn chết. Nhưng được cái ăn mặc không đáng
kể. Đâu phải đi làm công chức hay thư ký ngân hàng. Nhà cửa không phải mua nên
cũng không cần lo sửa chữa và sắm bàn ghế. Hai vợ chồng sau cùng chỉ còn trông
cậy vào các con. Chúng nó vừa đi học vừa đi làm. Cả nhà quây quần sống với
nhau. Rồi từng đứa lấy vợ lấy chồng cứ lần lượt tách ra. Bây giờ vợ chồng ở nhà
đứa con gái thứ ba.
Với 18 năm ở Mỹ, ông HO2, chỉ hoàn thành công việc vĩ đại
nhất là đem 4 con nhỏ qua Mỹ rồi tự chúng xoay trở với cuộc đời để chăm sóc cho
cha mẹ.
Anh Khiêm năm trước lại còn chơi ngông, một mình đi xe đò
“Con Chó” qua hai ngày hai đêm từ LA đến Seatle dự lễ quân lực với đại tá mũ đỏ
Phạm huy Sảnh. Thì cũng vì tình nghĩa cùng khóa, cùng đại đội 5. Khiêm kể rằng,
trên đường đi thì cũng OK nhưng phải cái hơi tức thở. Hỏi tại sao tức thở. Vì
ngồi bên phải là là 1 chị Mỹ đen, phía trái là 1 chị Mễ. Mỗi chị nặng hơn một
tạ, ép anh chàng Khiêm suốt 1 ngày một đêm. Xoay bên trái thì hôi mùi tóc bôi
dầu bóng. Xoay bên phải thì ngửi mùi hôi nách. Vì vậy anh chàng tức thở. Đó là
chuyện ngày xưa. Chưa bao giờ có anh lính về già lại mê ngày quân lực như thế.
Đến ngày quân lực năm 2008, Nguyễn thựơng Khiêm đau nặng phải vào nhà thương
mổ. Cả nhà nghĩ rằng phen nầy mổ là chết. Bởi vì các bác sĩ trước khi mổ đã nhìn
nhau lắc đầu.
Tuy nhiên nhờ Trời Phật, ca mổ coi như thành công. Ung thư
ruột già quá nặng nhưng đã cắt hết. Thực phẩm từ nay tống thẳng ra ngoài bằng 1
túi bên hông. Ngày xưa nhảy dù, có cả dù bụng lẫn dù lưng. Bây giờ về già ông
nhảy dù Nguyễn thượng Khiêm đeo dù dưới đáy quần. Bác sĩ cho về nursing home ở
khu có người trông nom 24/24. Lúc đó vào 9 giờ tối chủ nhật. Vợ chồng nói
chuyện tâm sự về gia đình. Ngày xưa, khi em lấy anh hoàn toàn không biết gì về
quân đội và cuộc đời. Chỉ thấy ông sĩ quan mũ đỏ nghêng ngang mà lại độc thân.
Thương xót vô cùng. Lại thấy mấy đứa con không có mẹ nên tình thương thêm rào
rạt. Bèn nhảy vào thay thế người xưa đã bỏ đi.
Cuộc sống từ cô vợ Trung Úy lên được bà chỉ huy phó đơn vị
90 quân nhu nhảy dù, có cư xá trong trại coi như hạnh phúc. Tháng 4 năm 75 chợt
đến như Trời xập. Chồng đi tù, vợ trẻ dẫn 6 đứa con ra khỏi trại. Từ đó là hơn
15 năm bươn trải với chế độ mới. Từ chồng Thiếu tá đến chồng đạp cyclo. Rồi HO
qua Mỹ trở thành vợ chồng đi bỏ báo.
Lúc 9 giờ đêm chủ nhật, cô vợ nói với chồng. Đến tháng 8
nầy là em được 65 tuổi, sẽ ăn tiền già. Nhà ta lại có thêm lương. Bác Khiêm cao
niên nghe cô vợ trẻ nói sẽ lãnh tiền già bèn khục khặc gật đầu nhưng chẳng trả
lời. Thế là chàng ra đi. Rất thanh thản và nhẹ như sương khói.. Chẳng hề trăn
trối một lời. Thôi nhé từ nay là quên hết. Từ nỗi buồn mối tình đầu không muốn
nhắc lại, buồn về 7 năm tù cải tạo, buồn vì một năm đạp cyclo, buồn vì một năm
đi bỏ báo ở LA. Làm cái gì mà đạp cyclo, bỏ báo cũng không xong.
Phải chờ đến khi vợ báo tin lãnh tiền già mới yên tâm ra
đi. Phải chăng cuộc đời là bể khổ. Không đâu, chị Trần Lệ Diễm nói lại. Chúng
em có gần 40 năm hạnh phúc. Em phải lấy chồng lúc đó mới thấy trong tình yêu có
sự hy sinh. Phải đổi đời 75 mới có cơ hội ra tay quán xuyến, xoay sở, nỗ lực
nuôi con, nuôi chồng. Phải có qua Mỹ mới hiểu được giá trị của cần lao và cần
kiệm. Suốt đời ở Mỹ chúng em không mua nhà, nên không phải lo mua sắm. Phải
thất nghiệp mới biết có con hiếu thảo lo cho cha mẹ. Anh Khiêm chết đêm Chủ
Nhật. Đêm thứ hai tôi nói chuyện với vợ Khiêm mới biết đầu đuôi cuộc đời của
chàng và nàng. Hai đứa con lớn ở Việt Nam đã biết tin bố nhưng chắc không qua
được. Đám tang sẽ tổ chức cuối tuần này. Hai đứa con ở miền Đông đã bay về. Hai
đứa con miền Tây đã túc trực tại Cali. Ông bố HO đem thân già làm vé đưa 4 đứa
con vào Mỹ đã xong nhiệm vụ. Chỉ còn bà mẹ trẻ 21 tuổi ngày xưa, nay mới sắp
lãnh tiền già.
Tôi nói chuyện với chị Trần Lệ Diễm, tiếng nói bình tĩnh
vẫn ngọt ngào như cô nữ sinh Sài Gòn thuở xưa. Hỏi sao chị có vẻ bình tĩnh như
vậy. Thưa rằng chúng em tin ở Thượng đế. Bao nhiêu năm nay sinh hoạt với Hội
Thánh Tin Lành. Tất cả đều do Chúa an bài. Vì vậy anh Khiêm đi ngay trước mắt
em. Lúc giờ 9 tối Chủ Nhật. Chỉ có mình em bên giường. Vợ chồng trò chuyện.
Chuyện quá khứ, chuyện tương lai, rồi anh đi. Không có điều gì gọi là di chúc.
Chẳng có vốn liếng nào bỏ lại, mà phải lo lắng. Chẳng có gia tài để làm chúc
thư. Lại hỏi rằng sao cuộc sống của anh chị, có vẻ êm đềm như vậy. Thưa rằng,
em là con gái gốc Hoa, bố Tàu, mẹ Việt. Làm ăn hay hôn nhân đều phải giữ chữ
Tín. Tên em Việt Nam là Trần Lệ Diễm nhưng tên Tàu là Tran Dimlay. (Giọt lệ
kiều diễm của họ Trần) Lại hỏi thêm, thế còn nói được tiếng Tàu không? Có, em
nói tiếng Quảng. Sao nói tiếng Việt rành thế? Tại em học Nguyễn Bá Tòng,rồi qua
Bổ Đề, học tú tài trườngTrung Thu. Bạn bè toàn Việt Nam, và anh Khiêm thì chỉ
biết tiếng Việt chứ không biết tiếng Tàu.
Và bây giờ cô Diễm nói tiếng gì thì bác Khiêm của tôi cũng
chẳng còn nghe được nữa. Chỉ còn cầu nguyện thôi. Cầu nguyện để thấy rằng dù
Trung úy tình duyên dang dở. Dù Thiếu tá phải đi cải tạo. Tù về phải đạp cyclo.
HO qua Hoa kỳ đi bỏ báo nhưng cũng vẫn còn hạnh phúc, nếu người ta có được một
cô Trần Diễm như Bác Nguyễn Thượng Khiêm.
Còn nhớ ba năm trước, dự ngày quân lực của mũ đỏ Phạm Huy
Sảnh tổ chức ở tiểu bang Whasington, anh em cùng khóa lên ủng hộ. Chúng tôi đi
máy bay rồi thuê xe hơi lái đến hội trường. Phần lớn anh em ta đều có đồng ra
đồng vào. Rủng ra rủng rỉnh. Đi lễ quân lực như đi vacation.
Riêng Nguyễn Thượng Khiêm vẫn còn nghèo nhưng chẳng sợ ai.
Chàng đi xe đò hãng Greyhound, trải qua 2 ngày 2 đêm cũng đến dự ngày quân lực
thứ 40. Bạn cùng khóa là Phạm Huy Sảnh điện thoại tán tỉnh cụ Thượng Khiêm là
kỳ này tổ chức có biểu diễn nhẩy dù. Nghe nói nhảy dù là cặp mắt kèm nhèm của
ông Khiêm sáng lên. Phạm huy Sảnh còn bắt nhẩy dù Ngô Lê Tĩnh phải mặc đồ hoa,
mua thêm huy chương đeo cho đỏ ngực.
Phần ông Khiêm nghe bùi tai, hành quân đường bộ, đến được
bãi đáp, người nát như tương. Nhưng qua một đêm lại sức, ông già bắt đầu đấu
láo. Anh em nhắc lại ngày quân lực diễn binh ở Saigon. Nhẩy dù luôn luôn được
hâm mộ nhất. Còn nhớ năm xưa, chúng tôi ngồi khán đài. Nhảy dù Nguyễn Thế Nhã
dẫn đầu một đơn vị mũ đỏ diễn hành. Cậu này vừa cao vừa đẹp trai, dáng đi lại
oai hùng. Có được bức hình đăng trên báo Saigon thời đó. Bây giờ thì đại tá gốc
nhẩy dù Nguyễn Thế Nhã chết đã lâu rồi. Nhẩy dù Nguyễn Thượng Khiêm mới chết
tuần qua. Trẻ cũng chết, già cũng chết. Đại tá ra đi, Thiếu tá cũng ra đi.
Thúy Nga vừa cho in DVD chiếu hình cả 2 cuộc diễn binh 1971
và 1973 nhân ngày quân lực ở Saigon. Tài liệu gốc của điện ảnh quân đội VNCH,
in thành phim 16 ly gởi cho các tòa đại sứ Việt Nam. Những cuốn phim của một
thuở huy hoàng lưu lạc bốn phương trời, nay đã nằm trong vĩnh cửu với đĩa DVD
tung ra khắp thế giới.
Thêm một lần nữa thương vụ đã trở thành lịch sử.
Hình ảnh của anh em chúng tôi với Nguyễn Thế Nhã, Nguyễn
Thượng Khiêm hết sức huy hoàng trong tiếng nhạc quân hành. Anh em cùng khóa
chúng tôi đi dưới màu áo bộ binh, Dù và Thủy quân lục chiến.
Những chàng trai và những cô gái trong đạo quân đẹp đẽ đó
bây giờ ở đâu.
Chỉ còn lại cô nữ sinh Sài Gòn, mang danh hiệu giot lệ của
họ Trần, liều lĩnh lấy chồng chiến binh năm 21 tuổi. Cuộc đời trưởng thành của
nàng chia làm 3 giai đoạn. Đoạn đầu làm vợ trong doanh trại, nuôi 6 con. Đoạn
thứ thứ hai là chủ gia đình có chồng cải tạo, bôn ba giữa Saigon trong chế độ
Cộng sản. Đoạn thứ ba ở xứ thần tiên, chỉ biết bỏ báo và làm nội trợ. Quanh
quẩn bên ông chồng già, lớn hơn một giáp. Cuộc đời bình thản của ông chiến binh
nhẩy dù Nguyễn Thượng Khiêm. Có người đàn bà bỏ ông ra đi từ sáng sớm, lúc còn
Trung úy mũ đỏ hiên ngang. Có người đàn bà trẻ bước vào thay thế, ở lại với ông
đến phút cuối cùng.
Nguyễn Thượng Khiêm với 7 năm tù cải tạo, đem thân làm vé
tàu cho vợ và 4 con vào đất Mỹ. Những đứa con của ông bà có đời sống hết sức
trung bình. Hai gia đình còn ở Việt Nam. Hai gia đình miền Đông Hoa Kỳ. Hai con
ở Cali. Chuyện nhà của ông chẳng khác gì chuyện mọi người. Ra đi sau ngày quân
lực thứ 43, mũ đỏ Nguyễn Thượng Khiêm chẳng cần để lại tài sản, hay sự nghiệp
huy hoàng. Ông chỉ yên tâm khi cô nữ sinh 21 tuổi ngày xưa của chàng, báo tin
sẽ lãnh tiền già.
Cuộc sống từ Saigon đến LA suốt 30 năm qua xem chừng hết
sức vất vả và một đời tần tiện, nhưng sao tân góa phụ Trần Lệ Diễm của hội
chúng tôi cứ quả quyết là chúng em rất hạnh phúc.
Vì đây chính là hình ảnh của phận gái Việt Nam thời chinh
chiến.
Mũ đỏ Nguyễn thượng Khiêm ra đi ở Hà Nội 1954 chưa từng
biết yêu. Mối tình đầu ở Saigon tan vỡ như mây trời giông bão. Mối tình bền
chặt một đời cho đến giây phút cuối lại là người đẹp di cư từ xứ Hải Phòng,
biết nói tiếng Quảng Đông. Giọt lệ kiều diễm của họ Trần, Trần Diễm Lệ.
Ngàn thu vĩnh biệt Nguyễn thượng Khiêm.
Giao Chỉ, San Jose
No comments:
Post a Comment