CÓ NHỮNG MÙA XUÂN
DTDB
Mặt trời đã ngã về hướng tây, cơn nắng
cuối mùa đông vẫn còn chập chờn trên cỏ cây hoa lá, và ngọn gió lành lạnh làm
giùn mình nổi ốc khi quét lên da thịt. Nhưng cây cối ở vườn sau, ngõ trước đã
nhú mầm để đâm chồi nẩy lộc khi tiết trời chớm vào xuân. Mấy cây xoài năm nay
trổ sớm đã có những trái non bằng đầu ngón chân, bằng đầu ngón tay lẫn lộn với
bông màu vàng nghệ. Những chùm cam sành đã mởn da, sai quằn nhánh, cây bưởi
thanh trà, cây quít đường sau nhà có những chùm, da cũng đã thẳng. Có trái màu
xanh pha phơn phớt vàng. Cây quít ta ở trước cổng vào có trái chiếng. Mới lứa đầu
nên quít không được nhiều, nhưng trái nào trái nấy lớn gần bằng cái chén ăn
cơm, vỏ màu vàng nghệ, nõn nà phơi phới nổi bật, lồ lộ trong cành lá rậm rạp
xanh biêng biếc.
- Bình An đâu rồi cháu? Chiều nay có đi lễ chùa
với bà không?
Tiếng của bà nội từ
trong nhà vọng ra. Con Bình An đang mê ngồi đánh búng hột me với mấy đứa nhỏ
hàng xóm ở ngoài sân. Nó vẫn không rời chỗ, mà lớn tiếng trả lời để cho nội nó
nghe:
- Dạ thưa bà có, mà chừng nào mới đi vậy bà?
Bà nội bước ra hàng
hiên, gom mấy tàu lá chuối xiêm phơi nắng dốt dốt để sáng sớm ngày mai bà cùng
con dâu gói bánh tét, bánh ít. Trước là cúng ông bà, sau cho con cháu có ăn
trong trong ba ngày Tết. Một năm chỉ có mấy ngày nên dù nghèo nhưng cũng phải
dành dụm gói ghém sao cho cái Tết được sum sê thì suốt năm mới được dồi dào khá
giả chớ. Sau cúng rước Ông bà là bữa cơm đoàn tụ của gia đình. Trước khi chúng
về, bà sẽ cho mỗi đứa vài đòn bánh đem về nhà để ăn Tết.
Bà nội lên tiếng bảo:
- Vậy thì nghỉ chơi đi cháu, vào tắm rửa sạch sẽ
rồi đi kẻo trời tối.
Con Bình An “dạ”, nhưng
vẫn còn ngồi lì chờ cho hết bàn đánh búng với lũ bạn của nó rồi mới chịu chạy u
vô nhà.
Lọt lòng mẹ mới có 3
tháng, Bình An được bà nội đem về quê ở làng Mỹ Đức Tây thuộc quận Cái Bè (Cái
Bè sau chia ra làm hai quận, làng Mỹ Đức Tây thuộc về quận Giáo Đức) tỉnh Mỹ
Tho, chắt chiu nuôi dưỡng. Bởi cô vừa bị sanh thiếu tháng, mẹ cô lại nghe theo
lời ông thầy bói ngồi dưới gốc cây bả đậu bên Giếng Nước (thành phố Mỹ Tho),
trên đường ra bắc Rạch Miễu để đi về Bến Tre. Ông coi và nói cho bà biết, hai mẹ
con cô khắc tuổi với nhau phải sống xa, đến hết căn hạn mới ở gần được…
Nhờ thế mà Bình An mới
được sống ở làng quê có cây lành trái ngọt, có dòng sông Mỹ Tây êm đềm chảy qua
đến ngã Ba Đình thì nhập vào sông Mỹ Đông cùng các nhánh sông khác chảy vào Cửu
Long Giang rồi đi ra biển Tân Thành. Nhứt là cô được ấp ủ bằng tình thương yêu
cưng chiều vô bờ bến của nội. Và cô được sống an an, bình bình ở vùng quê Nam
có nghĩa, có tình suốt quãng đời của thời thơ ấu.
Cho đến mùa hè năm đó,
ba mẹ đem Bình An về thành thị để sống chung với gia đình. Vì tựu trường cô được
vào học lớp 4, mà trường xã ở quê nội chỉ có từ lớp 1 đến lớp 3 thôi.
Bình An khóc ròng, dẫy dụa không chịu đi vì phải xa bà. Cô được
bà nội dỗ dành cùng với lời hứa hẹn của cha mẹ. Cứ vào những ngày lễ nghỉ, ngày
Tết, hè (không đi học), thì phải đưa cô về quê ở với bà nội. Mấy anh chị của
Bình An thường hay trêu ghẹo, xéo xắc, nhiếc mắng, háy nguýt bảo cô em gái nhỏ
của mình:
- Mầy thiệt là ngu dại. Ngày Tết ngày lễ ở
thành thị vui và sướng hơn trong làng xã dưới quê nội nhiều chớ. Ở dưới quê Tết
có gì vui đâu mà ham về? Có năn nỉ cho thêm tiền tao cũng không thèm… Tết ở đây
bọn tao được ăn ngon, đi coi chiếu bóng, đi thăm vườn bách thú, được mặc quần
áo đẹp, và có lì xì…
Bình
An không thèm trả lời anh chị mình mà trề môi liếc xéo lại họ. Rồi cô nghĩ thầm
trong bụng: “Vui cái con khỉ khô á!
Không biết gì hết trọi cũng nhiều chuyện! Chiếu bóng nói tiếng Tây, tiếng u,
cao bồi, đâm chém, hun hít… dù có phụ đề Việt ngữ nhưng cũng dở òm chớ hay ho
gì đó. Vậy mà cũng coi thiệt là uổng tiền! Còn ở vườn thú có mấy con khỉ leo
trèo, miệng khọt khẹt, ị đái tùm lum. Xí, bộ ở thôn quê không có lì xì sao? Nội,
cô, chú… họ hàng có lúa, có nếp, có trái cây bán đều nên cho lì xì còn nhiều hơn.
Mấy người bà con ở thành thị làm lãnh lương tháng, mọi thứ… cái gì cũng phải
mua có tiền dư đâu mà cho... nên kẹo thấy mồ! Ngày thường không phải lễ, hay Tết,
ở quê nội trưa nắng cùng mấy đứa hàng xóm đi bắt chim, câu cá, bắt ốc… Chiều đi thả diều, bắt chuồn chuồn. Mưa giông đi lượm xoài rụng, lượm cốc,
mận… Ăn rau, cải, cá thịt tươi. Vào mùa lúa, đêm trăng sáng bà nội, thím Hai nấu
chè, nấu cháo ăn để đạp lúa trâu… Ôi biết bao nhiêu cảnh êm đềm bao nhiêu thứ
chỉ ở thôn quê mới có, chớ thị thành làm sao có được đây?” Cô tự cho mình nghĩ
đúng, đắc ý khoái chí cười tủm tỉm một mình.
Hè năm đó, Bình An được
mẹ dẫn vào ghi tên học lớp 4 ở trường Nữ Tiểu học Trưng Vương. Trường có 2 tầng,
ở trung tâm thành phố Mỹ Tho. Mặt tiền trường hướng về đường ông bà Nguyễn
Trung Long. Sau lưng cách cái sân cỏ rộng và hàng rào dây kẽm gai là trường
Trung học Bán Công Thiên Hộ Dương. Thời gian nầy ba của Bình An đang làm ở Tòa
Hành Chánh tỉnh Định Tường.
Trong bữa cơm chiều hôm
nọ, ba cô vui vẻ bảo cho cả nhà nghe:
- Tết năm nay nhà mình có mặt Bình An. Vậy mẹ
nó phải mua sắm thêm những món ăn Bình An ưa thích. Để nhà mình ăn mừng cái Tết
cả nhà được đoàn tụ...
Mấy
anh chị vui mừng reo lên. Vì những ngày Tết không phải học bài, sẽ được đi
chơi, sẽ được mặc quần áo mới, sẽ ăn được những món ngon… Cho nên chị nầy đòi
may quần áo đẹp, anh kia bảo mẹ nấu món mình ưa thích. Họ vui vẻ nói cười liếng
láu với nhau. Riêng Bình An không nói gì cả. Quay mặt nhìn ra ngoài cửa sổ, và
cơm vào miệng như chan nước mắt! Mẹ ngạc nhiên lính quýnh hỏi nhanh:
- Tại sao con khóc, chuyện gì mà con khóc vậy?
Cô
không trả lời lại khóc ồ lớn tiếng hơn! Ba lấy làm lạ cũng hỏi vồn:
- Tại sao con khóc? Mấy chị anh ăn hiếp Bình An
của ba hả? Hãy nói để ba đánh đòn chúng nó, nói đi con. Nầy các con, đứa nào ăn
hiếp em?
Các
anh chị mở to mắt ngạc nhiên! Bình An tức tưởi, cô nói nhanh qua màn nước mắt:
- Không ai ăn hiếp hết! Tết
con phải về nội! Con phải về quê nội ăn Tết. Con muốn ăn Tết với bà!
Mấy anh chị xì xò, háy nguýt... Đứa trề
môi, kẻ méo miệng tỏ ý chọc ghẹo em mình. Ba cô hỏi:
- Con đã ăn Tết ở quê nội bao nhiêu năm rồi.
Năm nay ăn Tết với gia đình mới vui con à. Nhứt là ăn Tết ở thành phố có chợ
bán hoa, bán bánh mứt… Ngày Tết có múa lân, đốt pháo bông, và còn nhiều thứ
khác để vui xuân lắm…
Cô
nhìn ba, phụng phịu cụt ngủn cắt lời:
- Con muốn về quê ăn Tết. Tết ở thành phố không
vui chút nào hết!
Thấy
con vẫn một mực đòi về quê ăn Tết với mẹ mình, và ông cũng biết bà nhớ cháu lắm.
Ba cô có ý nhượng bộ, ông dịu giọng hỏi:
- Tết ở quê vui ra sao? Con kể cho ba nghe. Nếu
Tết ở thôn quê thiệt vui như lời con nói, thì ba sẽ cho con về ăn Tết với nội.
Bình An quẹt vội nước mắt
còn đọng trên má. Nhưng nét mặt tươi rói, đôi mắt tròn xoe sáng ngời nhìn cha,
cô bảo:
- Ba có biết không? Mỗi năm từ mùng 8, mùng 9
tháng chạp là con theo chú Út đi lẫy lá các cây mai ở xa mương nước. Rằm thì lẫy
lá các cây sát mé nước. Như vậy nó sẽ trổ bông một lượt và đúng vào ngày Tết đó
ba. Bà nội cho giã gạo, xay nếp chứa đầy lu, đầy hũ từ cả tháng trước. Con đi
theo mấy chú tảo mộ ông bà. Nghĩa là làm cỏ và quét lá cho sạch sẽ để ông bà dưới
mộ mừng Tết đó mà. Sau khi cúng xong chú cho con hột vịt luộc cúng trong bộ tam
sên (gồm có 3 món: thịt ba rọi, tôm càng, hột vịt luộc chẻ hai). Còn tôm và thịt
thì đem về để bà nội trộn gỏi bắp chuối. Bà còn đặt bác Hai ở xóm trên tráng
bánh tráng nhúng nước, bánh tráng dừa, bánh tráng ngọt. Quết bánh phồng nếp,
bánh phồng khoai. Nhổ cải bẹ xanh có ngồng trổ bông màu vàng ối, trồng ngoài liếp
vô làm dưa. Sáng ngày 23 tháng chạp, bà nội hối thím Tư nấu chè, nấu xôi… Chú
Tư hái trái cây tươi tốt, đợi đến nước lớn chiều bà cúng đưa ông Táo về Trời.
Nhà nhà đều cúng! Mùi hương, trầm, nhang, hoa quả, thức ăn theo gió phảng phất
nồng nàn ấm cúng từ nhà nầy qua nhà khác, xóm nầy qua xóm khác, làng nọ qua
làng kia...
Bình An thấy vui trong
lòng, vì anh chị không chọc ghẹo mình nữa, mở to mắt nhìn em. Cô tiếp:
- Những ngày cận Tết từ đầu làng đến cuối thôn
mọi người quét dọn, sơn phết, trang hoàng nhà cửa từ trong ra ngoài sân sạch sẽ,
vẻn vang, mát mắt… Miễu thờ ông Thổ Thần bên vàm rạch được thay giấy hồng đơn,
vẽ chữ mới, cúng bánh trái, mứt, trà, rượu. Trong nhà cái bếp, hỏa lò, nồi, cột
nhà, lu, hũ, bàn, ghế, giường ngủ, cột nhà vv… Mọi thứ đều được bà nội cho cắt
giấy đỏ (giấy hồng đơn) hình vuông dán lên hết để mọi thứ đều được ăn Tết.
Ngoài sân thì các cây mận, xoài, cam, quít, bưởi, ổi, dừa, cau… Tất cả các loại
cây bên ngoài cũng đều được dán giấy đỏ, để ăn Tết như các đồ vật trong nhà vậy
đó ba…
Bình An say sưa kể.
Trong khi các anh chị nhíu mày, chu mỏ chú ý lắng nghe. Ba mẹ cô nhìn nhau gật
gù cười chúm chím. Cô hồn nhiên khua tay, đá chân, mắt ngời sáng thao thao lấy
giọng, tiếp:
- Ba mẹ còn nhớ chú Tám Kẹo không? Chú Tám khéo
tay nên bà nội năm nào cũng nhờ chú chưng dùm hai dĩa lớn trái cây (mâm ngũ quả)
có: Cầu, dừa, đủ, xoài, dâu, thơm… Nhưng không được cúng trong mâm ngủ quá các
loại chuối. Ba má có biết tại sao không? Vì chuối nhũi… năm mới không tốt đâu
đó!
Ba cô đang hớp ngụm nước.
Không kềm được trước những lời dí dỏm của con, ông bật cười làm nước văn tùm
lum. Ngại làm con gái mất hứng, má cô đỡ lời:
- Ụa bộ có vậy sao con?
Bình
An mỉm miệng cười rạng rỡ, gật đầu:
- Dạ, đúng như vậy. Con thấy những nhà lân cận
không ai cúng chuối trong ngày Tết. Bà nội luôn dặn những người trong nhà ngày
tư ngày Tết phải giữ gìn lời nói bởi: “Lời
nói không mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Mặt mày phải vui
vẻ, ăn nói ngọt ngào, có tình có nghĩa để từ đầu năm cho đến cuối năm mới được
an lành, may mắn. Ở thôn quê người ta làm lạp xưởng, gói bì, gói nem, gói bánh
tét, bánh ít chớ không phải đặt mua như ở thị thành. Sáng 30 Tết bà nội kho thịt,
cá, trứng với nước dừa xiêm. Làm chả, trộn gỏi, chiên bánh phồng tôm “Sa Giang”
ngon đáo để. Bà cho nấu rất nhiều món ăn để cúng rước ông Táo. Cúng rước ông bà
về ăn Tết với gia đình, cháu, con…
Bình An dừng lại, mặt đầy
vẻ hân hoan:
- Ba à, tối đêm Giao thừa
con theo nội đi hái lộc ở chùa thật là vui. Chùa từ trong ra ngoài rất đông người
đến cầu phước, cầu an mong năm mới toàn gia được: “Tấn thời, tấn lộc, tấn bình an”. Bên Công Giáo thì giáo dân đến
giáo đường ở nhà thờ. Đúng giờ Giao thừa, tiếng chuông nhà thờ, trống, chiêng,
đại hồng chung, tiếng mõ, chuông… rền vọng khắp chốn. Ôi! không gian trong giờ
đón Giao thừa ở làng thôn thiệt là thiêng liêng, ấm cúng vô cùng đó ba ơi…
Bình An khi thấy anh chị
mình chăm chú lắng tai nghe, phấn khởi trong lòng cô cười mỉm chi:
- Từ mùng một Tết đến mùng bốn Tết. Chu mẻ mẹt
ơi, mọi nhà mỗi ngày cúng những món ăn ngon tuyệt trần:
*Mùng một Tết cúng chay, nội làm gỏi cuốn chay, chả giò, đậu
xào, canh chua, mì căn kho sả ớt, đậu hũ chiên chua ngọt… Tất cả những món chay
nội nấu cúng, ăn ngon vô cùng.
*Mùng Hai cúng bánh hỏi, thịt heo quay nóng hổi da còn dòn
khưu khứu và bánh bò đổ bằng đường cát trắng tinh. Có cả cháo vịt luộc chấm nước
mắm gừng nữa.
*Mùng Ba cúng gà xé phai trộn gỏi bắp chuối. Chưn gà để
nguyên phơi khô ra Giêng nội nhờ ông Ba đoán quẻ ở làng bên coi nhà cửa, làm
ăn, cây trái… trong năm có được tươi tốt không.
*Mùng Bốn cúng Tất. Các món ăn, cùng bánh kẹo được bày ra
cúng ở ngày nầy.
Cô dừng lại uống ngụm
nước, liếc mấy anh chị mỉm cười:
- Ở thôn quê, những ngày tư ngày Tết con cháu
đưa gia đình đi thăm viếng ông bà, cha mẹ, họ hàng để đền ơn, đáp nghĩa. Họ
cùng vui xuân trẩy hội, ở chùa, ở đình, hoặc ở nhà thờ… Đó là tùy theo tôn giáo
của mỗi gia đình. Từng nhóm, từng nhóm trẻ, già, trai thanh, gái tú, áo quần mới
đủ màu đủ sắc: hồng, xanh, đỏ, tím, vàng… Tóc chải vẻn vang, trâm cài lược giắt.
Người nào mặt mày cũng tươi vui, hớn hở đi rải rác khắp các nẻo đường quê. Gia
đình nào đông con nít thì họ chèo ghe, hay bơi xuồng trên sông, trên rạch… Gặp
nhau ai nấy cũng vui vẻ hỏi chào. Tay bắt mặt mừng, dáng điệu tao nhã, lời lẽ lịch
thanh, và không quên chúc lành chúc phúc cho nhau từ đầu năm đến cuối năm. Còn
nhiều, còn nhiều lắm ba mẹ ơi… Con đã có những mùa xuân đẹp ở quê nội. Nếu ai
có thời sống trong làng xã ở thôn quê mới biết, mới hưởng được cái đậm đà thắm
thiết của những ngày Tết Nguyên Đán. Và chỉ ở thôn quê mới có và thấy được mùa
xuân rõ rệt.
*
Mùa Xuân năm nay, Bình An không còn bé nữa. Cô đã trở thành thiếu nữ xinh xắn,
dễ thương ở lứa tuổi 18 đang học lớp Đệ Nhứt trường Trung học tỉnh. Cô biết tư
lự nhìn trăng, biết ngắm sao, biết buồn mà không biết tại sao mình buồn? Có lúc
ngồi suy tư một mình, cô thường hay hát nho nhỏ những khúc nhạc lính, hay ngâm
nho nhỏ những câu thơ tình…
* Trước ngày Tết Nguyên
Đán năm 1968, Bình An về nhận việc ở thành phố Mỹ Tho. Ôi, đó là mùa xuân tang
thương! Khi giặc tràn đến nơi nào thì nhà cửa đổ nát, tan tành, thê lương! Nhứt
là hai bên đường từ ngã ba Trung Lương chạy dài vào thành phố.
Cô còn nhớ mấy ngày trước
Tết, nơi đây là những ngôi nhà khang trang, những ngôi biệt thự có sân trước vườn
sau trồng hoa thơm, kiểng lạ, cây ăn trái, và những hàng quán bán buôn sầm uất
dọc theo hai bên đường. Nhưng hôm nay mới mùng bốn Tết Mậu Thân, đó là ngày
cúng Tất! Trước mắt cô tiêu điều, hắt hiu, thê lương, ảm đạm! Và ai đi qua chốn
đó vẫn còn nghe khen khét mùi cây cột cháy xém, mùi heo, gà, chó… gia súc bị chết
cháy… Và biết đâu có cả thân thể con người bị cháy trong đống than hồng còn âm ỷ,
hay lẫn lộn trong đống gạch vụn đâu đây! Nhớ đến, cô còn rùng mình sợ hãi tưởng
chừng đã bỏ mạng trong những trận mưa pháo dập vào thành phố tối đêm mùng một rạng
ngày mùng hai Tết! Sau những tràng pháo kích nổ long trời lở đất, rồi tiếng kêu
la cầu cứu của những nạn nhân, hòa với tiếng khóc thảm thiết của thân nhân người
mới chết.
Trong trận thảm sát Tết
Mậu Thân, giặc đã giết biết bao nhiêu vạn người từ Bến Hải đến Cà Mau! Gia đình
Bình An đã chịu nỗi đau sầu về cái tang chung đó. Con bà dì ruột của cô là giáo
sư Tân và đứa con trai 2 tuổi cũng tử vong trong cái Tết thê lương nầy.
* Bình An kết hôn vào
mùa xuân năm 1969. Phu quân cô là anh chàng lính chiến miền xa thuộc Sư đoàn 21
Bộ Binh, có biệt danh là Sét Miền Tây.
Tiền đồn của chàng trấn giữ mãi tận Cà Mau, miệt rừng U Minh Thượng, U Minh Hạ.
Kể từ đó, cô mới biết, mới thấu hiểu thế nào là nỗi nhớ thương của một chinh phụ
lo sợ cho sự an nguy của chồng. Và sự trống trải quạnh hiu của gia đình trong
những ngày xuân chồng xa nhà!
* Mùa Xuân năm 1970 bóng
chồng vẫn miệt mày chốn sơn khê. Đến mùa thu năm đó, Bình An sanh đứa con gái đầu lòng.
* Cuối đông, đầu Xuân năm
1971 Bình An sanh thêm đứa con trai. Nàng được tin chồng qua những cánh thư từ
tiền tuyến đưa về. Lúc thì chàng ở Tịnh Biên, nay Châu Đốc, mai Vị Thanh, Cờ Đỏ,
Tháp Mười, Phước Thành… Vì Quê hương chinh chiến, mẹ con nàng sống trong phập
phồng âu lo cho sự an nguy của chồng của cha!
* Mùa xuân năm 1972. Rồi
vào hè năm đó, phu quân của Bình An và đồng đội kéo quân về giải tỏa An Lộc.
Chàng bị thương, và giải ngũ vào Tết năm 1974.
* Mùa Xuân năm 1975. Sau
ngày 30 tháng 4 miền Nam bị giặc cưỡng chiếm. Nước Việt Nam hoàn toàn rơi vào
tay Cộng sản. Cùng chung số phận những quân, dân, cán, chánh của Việt Nam Cộng
Hòa, chồng của Bình An cũng bị giặc đày vào tù, mà bọn chúng đã đặt cho một cái
tên hoa mỹ hay ho là “Học tập cải tạo” Sau nầy, có khi cô
nghĩ rằng suốt cả cuộc đời còn lại của chồng, của những người cùng chung số phận
bị giặc đọa đày. Khi nào đó vô tình nghe ai nhắc đến, hay bất chợt nhìn thấy mấy
chữ “Học tập cải tạo” là tâm hồn họ sẽ
nhức nhối, máu uất hận tràn dâng!
* Mùa xuân năm 1979.
Gia đình của Bình An gồm có chồng và hai con (một gái, một trai) không đón,
nhưng mùa xuân vẫn đến trên trại tỵ nạn Cộng sản Đông Nam Á Galang ở Nam Dương
quần đảo. Gió xuân phơi phới thổi qua vùng hải đảo có những người Việt đi tìm tự
do. Trại tỵ nạn có giáo đường trong nhà thờ vang, vang lời cầu nguyện và tiếng
thánh ca. Trong chùa, nơi Phật đường tiếng mõ câu kinh, có lời chân thành cầu
nguyện quyện. Hương trầm nhang hòa theo gió bay...
XUÂN NƠI ĐÂY (NS Võ Tá Hân phổ nhạc) Xuân nơi đây không hoa vàng đua nở/ Không hoa đào lộng lẫy dưới nắng xuân/ Không trẻ con mặc áo quần rực rỡ/ Chạy tung tăng đốt pháo, vỗ tay mừng/ Xuân nơi đây không cây xanh nắng ấm/ Không áo dài tha thướt gió xuân bay/
Không nón bài thơ, khăn nâu, yếm thắm/ Không
thoảng hương từ những khóm hoa lài/ Xuân nơi đây thiếu cụ già viết liễn/ Thiếu
trầm nhang, bánh tét, bánh chưng xanh/ Thiếu
bầu trời trong, bầy chim én liện/ Thiếu cá thịt kho, nem
chả dưa hành/ Xuân nơi đây thiếu
thiêng liêng ấm cúng/ Thiếu cây nêu, lá phướng,
trống lân mừng/ Thiếu cả những lời chân
thành chúc tụng/ Thiếu vị hương xuân thắm
thiết mặn nồng/ Xuân nơi đây có rượu
ngon,bánh ngọt/ Có thiệp xuân chúc phúc, chúc an lành/ Có
mây xám giăng khung trời giá buốt/ Có hoa tuyết trổ đầy cành long lanh/ Xuân
nơi đây có tiếng lòng nức nở!/ Tiếng thở dài trong héo
hắt nhớ thương/ Có nỗi lòng của những
người xa xứ/ Đón xuân về hồn thổn thức
bâng khuâng...”
Ở hải đảo không chờ mà
xuân vẫn đến. Họ đón xuân không có hoa cúc, hoa mai, không dưa hấu, bánh tét,
bánh ít, dưa cải, dưa giá, cá kho… Nhưng họ đón xuân bằng cả tấm lòng! Ở trại
có mấy chục ngàn người tỵ nạn, thì có bấy nhiêu nỗi thống khổ của kẻ bỏ nhà, bỏ
nước, liều chết vượt hiểm nguy trên biển cả để bôn đào. “Phàm con người là
thế đó! Có tự do trong tay không biết giữ gìn! Để khi mất rồi phải chạy đi tìm
có khi bị mất cả tánh mạng!”
*
Mùa xuân năm 1980, Chicago là thành phố của tiểu bang Illinois thuộc về miền
Trung Tây nước Mỹ. Và nơi đây nổi tiếng là một trong những vùng về mùa đông lạnh
nhứt nước nầy. Cái Tết đầu tiên gia đình Bình An được tiếp đón bằng một trận
bão tuyết kéo dài cả tuần lễ. Các trường học, chợ búa đều đóng cửa. Chánh phủ
chở đến từng thùng thức ăn, từ đồ hộp, thịt thà, trái cây, rau cải… Để ở các
ngã tư đường kêu gọi dân chúng đến lấy về ăn.
Ngồi nhìn tuyết rơi
phai phái ngoài trời qua khung cửa kiếng. Bình An hồi tưởng về những sự việc đã
qua. Nhớ lúc giặc tràn vào, cô bị mất việc, nhà thiếu ăn, thêm buồn rầu chồng bị
cầm giam trong tù cải tạo. Cộng vào đó bị dồn dập nắng gió, ốm đau, hãi hùng
trên đường vượt biên bôn đào. Nỗi âu lo, sống thiếu thốn lây lất những tháng
ngày ở trại tỵ nạn nơi hải đảo. Nên sau gần 6 năm trời gặp lại bà chị (đi du học
trước ngày nước mất, ra đón ở phi trường) Hai chị em mừng tủi ôm nhau khóc sướt
mướt. Câu đầu tiên của chị hỏi cô em gái Bình An của mình rằng:
- Bộ bên nhà khổ lắm hả? Sao trông mầy teo
nhách và như con gà tử mị vậy? Mầy còn già hơn cả bà Sáu Lé gánh nước mướn
trong xóm trước khi tao rời nước.
Chị
của Bình An thật tình hỏi em! Bởi bà Sáu Lé gánh nước 8, 9 năm về trước đã già
cúp bình thiết, lưng khòm, ốm tanh ốm hôi mà chị em cô thường gọi lén bà là bà
Sáu Teo Héo. Nghe chị hỏi mình như vậy, làm cô nàng tủi thân vừa khóc rấm rứt
mà mắc tức cười. Cô gật gật đầu trả lời chị:
- Khổ, khổ lắm! Không khổ thì làm sao phải trốn
chui trốn nhủi để liều chết bỏ nước mà ra đi cho đành?
Thân
hình Bình An đã ốm còi, ốm cọc như chị mình nói, mà gặp phải cơn bão tuyết có
gió lạnh trừ 60, trừ 70 độ. Có hôm trời lạnh trừ 20, trừ 30 độ F. Lò sưởi trong
nhà chạy xầm xập 24/24 giờ. Eo ơi, vậy mà vẫn lạnh tái, lạnh tê. Hồi tưởng những
Tết Nguyên Đán nơi quê nhà, lòng cô càng xao xác, nhớ thương.
Thời gian qua thiệt là mau như cơn gió lốc! Nhớ mùa xuân năm nào
Bình An còn là một cô bé tí teo đón xuân bên bà nội. Thuở dân miền Nam có đời sống
ấm no, an cư lạc nghiệp, thanh bình thạnh trị, biển lặng sông trong dưới thời Tổng
Thống Ngô Đình Diệm, và các đời Tổng Thống ở Chánh thể Cộng Hòa… Ngày đầu năm,
cô được bà dẫn đi lễ chùa, cùng chúng bạn trong xóm chạy sau đoàn lân có ông Địa
nhảy múa tưng bừng theo tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng chập chả tùng xèng,
tùng xèng vui tươi hạnh phúc.
Cộng Sản cai trị cả nước
Việt Nam đã mấy mươi năm rồi. Người Việt lưu vong cũng đã có bấy nhiêu mùa xuân
xa xứ! Theo dòng thời gian và vận nước nổi trôi, cô bé Bình An năm xưa bây giờ
đã đổi thay. Cô đã đổi thay dáng vóc, sắc diện. Cô có nét nhăn trên vầng trán,
mắt phải mang kính mỗi lần đọc sách hoặc nhìn xa. Mái tóc bồng đen xõa quá bờ
vai đã đổi màu… Nhưng tình quê hương vẫn nung nấu, nỗi nhớ thương vẫn se thắt
cõi lòng và đã bám theo cô suốt quãng đường lưu lạc. Những mùa xuân xa xứ lần
lượt trôi qua, vui ít, buồn nhiều. Bình An mơ ước có một ngày quê hương tàn
bóng giặc…
Tết năm nầy cô không
còn đón xuân ở vùng trời hắt hiu lạnh giá Chicago nữa. Vì lý do sức khỏe của
phu quân, gia đình cô đã dời về tạm cư ở vùng nắng ấm California. Nhưng Bình An
cảm thấy tâm hồn mình luôn xót xa, nhớ thương thắt thẻo. Vì “Nắng nơi đây vẫn là nắng ấm. Nhưng không sao bằng nắng ấm quê hương…”
California, cuối Đông
Tệ
xá Diễm Diễm Khánh An
DƯ THỊ DIỄM BUỒN
Email:
dtdbuon@hotmai.com
No comments:
Post a Comment