TRUYỀN THUYẾT Ô LOAN (Hoàn Ngô)

Vài hàng giới thiệu ĐẦM Ô LOAN:

Vị trí: nằm ngay dưới chân đèo Quán Cau, thuộc huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên, cách thành phố Tuy Hòa về phía bắc khoảng 22 km.
Đặc điểm: đã được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là danh lam thắng cảnh cấp quốc gia.

"Vì là đầm nước lợ, nên Ô Loan có rất nhiều hải sản như hàu, sò huyết, tôm, mực, sứa, rau câu, điệp, cua… Đến Ô Loan thưởng ngoạn phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp và thưởng thức những món hải sản đậm đà hương vị miền Trung, du khách mới có thể cảm nhận hết được vẻ đẹp của vùng đất Phú Yên thơ mộng.  Với diện tích mặt nước hơn 1.500 ha, đầm Ô Loan được thiên nhiên ban tặng cho một vẻ đẹp thanh bình với không gian thoáng đãng và khí hậu trong lành, mát mẻ. Từ đỉnh đèo Quán Cau nhìn xuống, du khách sẽ thấy núi Từ Bi, nơi có con suối Từ Bi chảy ngoằn ngoèo qua các khe núi rồi đổ ra đầm, tạo nên cảnh quan thơ mộng. Quanh đầm là núi Đồng Cháy, núi Cẩm và cồn An Hải với những ghềnh đá nhô ra ngoài đầm tạo thành những mỏm đá với nhiều hình dạng khác nhau. Nằm men theo bờ nước của đầm là những rừng phi lao - nơi trú ẩn của các loài chim như le le, bồ nông, cò, vịt… " 

Với cảnh thiên nhiên hữu tình và thơ mộng nên đã sản sinh ra những người đẹp "mắt phượng, mày ngài" làm xao xuyến biết bao trái tim của tao nhân mặc khách có dịp dừng chân vùng này ở các xã An Ninh, An Hải, An Hiệp, An Cư, An Định, An Nghiệp. Từ Xã An Ninh, du khách đi về hướng bắc hướng là Sông Cầu. Nếu dừng chân xã An Ninh, đi xuống bãi Tiên Châu, bãi cát trắng với hàng dừa xanh bên bờ biển là nơi có nhiều nguời đẹp mỹ miều.

Thời vào khoảng năm 1956-1957, kiến trúc sư Ngô Viết Thụ đã vẽ đồ án xây dựng 1 cây cầu bắc từ Ấp Phú Tân, xã An Cư, qua ĐẦM Ô LOAN ra xã An Hải. Đồ án được thiết kế biến ĐẦM Ô LOAN thành thắng tích cấp quốc gia. Nhưng vì chiến tranh nên không thực hiện được.

Tác giả đã có lần đến thưởng ngoạn cảnh đẹp Ô Loan, và ghi vội lại cảm xúc của mình.

​

Đồi xanh thoai thoải ven bờ

Ô-Loan diễm lệ nên thơ một màu

Dưới chân đèo thấp Quán Cau

Đầm xanh trải rộng nao nao lòng người

Phú Tân đưa khách đến nơi

Dừng chân thưởng ngoạn chân trời bao la

Từ-Bi ngắm núi chiều tà

Núi cao Đầm rộng sương sa mơ hồ

Đèn câu lấp lánh trong mơ

Tôm cua hải vị, con sò nổi danh

Tản Đà thi sĩ đa đoan

Đề thơ cảm khái: "Ô Loan Miếng Hàu"

"Phú Câu cước cá" nhớ câu

An Cư, An Hải món Hàu muối chanh

Thuyết truyền để lại tính danh

Có nàng Tiên Nữ Thiên Đình Diễm-Loan

Du hành một chuyến nhân gian

Xem chơi cho biết trần gian thế nào

Chim Ô Thước bắc nhịp cầu

Phi vân quá hải vượt bao dậm dài

Mải mê cảnh biếc sơn đài

Chim Ô đuối sức hạ ngay mặt Đầm

Ô-Loan hai chữ ghép vần

Chim Ô (Thước) chở nặng hạ trần Tiên Loan

Truyền nhân hậu thế Ô-Loan

Giai nhân mắt biếc phượng loan sánh bằng

An Ninh, An Hải, An Dân,

An Định, An Nghiệp, An Xuân, An Hòa

Nụ cười duyên dáng phong hoa

La-Hai dáng ngọc muợt mà Tiên-Châu

Dừa xanh sóng bể rì rào

Nét hoa hàm tiếu xuyến xao lòng người

Bao năm góc bể chân trời

Cung đàn lỗi nhịp chia phôi cuộc tình

Xa xôi cách trở dậm trình

Đại dương sóng vỗ tự tình tháng năm.

Ngư Sĩ

​