MƯỜNG MÁN (TRẦN VĂN QUẢNG) VÀ BÀI THƠ “QUA MẤY NGÕ HOA” (FB PHẠM VĂN THANH)

 

MƯỜNG MÁN (TRẦN VĂN QUẢNG) VÀ BÀI THƠ “QUA MẤY NGÕ HOA”

 

FB. Phạm Văn Thanh

Mường Mán, tên đầy đủ là Trần Văn Quảng (sinh ngày 20 tháng 5 năm 1947) là một nhà văn, nhà thơ, nhà biên kịch người Việt Nam. Quê ông ở làng An Truyền (làng Chuồn) huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Bút danh Mường Mán gắn liền với hai bài thơ ngắn là “Thiếu thời” và “Mùa hạ mới” trên tạp chí Văn năm 1965. Dù vậy, sự nghiệm chính của ông là văn xuôi bao gồm nhiều tập truyện ngắn, truyện dài và tiểu thuyết đã được xuất bản. Mãi tới năm 1995 ông mới in tập thơ đầu tiên là Vọng.

Ngoài văn và thơ, Mường Mán còn được biết đến qua nhiều kịch bản phim. Ông từng biên kịch các phim Người trong cuộc (1987), Tiếng đờn kìm (còn có tên là Chuyện Ngã Bảy, 1997), Gió qua miền tối sáng (viết chung, 30 tập, 1995), Trăng không mùa (1998), Duyên phận (16 tập, 2003)… Tuy nhiên, các tác phẩm thơ của ông luôn nổi bật và được nhiều người biết đến, vì thơ Mường Mán rất lãng mạn, nhẹ nhàng và trong sáng. Đặc biệt, độc giả rất yêu thích những bài thơ của ông như: “Qua mấy ngõ hoa” hay “Bông hồng đầu năm” và nhiều bài thơ khác.

***

Qua Mấy Ngõ Hoa

Qua Mấy Ngõ Hoa đăng lần đầu tiên trên tuần báo Tuổi Ngọc ở Sài Gòn vào đầu thập niên 1970, được đông đảo bạn đọc miền Nam thời ấy yêu mến, được một số chàng trai trẻ dùng làm tặng vật tỏ tình, nói hộ nỗi lòng, để rồi ̣được yêu, được duyên đôi lứa.

Mãi đến sau này tôi mới được biết các cuộc hôn phối đẹp ấy, mới được gặp họ ở quán Ruốc khi tóc họ đã ngả màu muối tiêu. Kẻ xa về từ Châu Âu, Châu Mỹ, người gần thì ở quanh đây. Bạn phải nghe các anh chị ấy bồi hồi nhắc kể về thời học trò, lõm bõm hoặc vẫn còn thuộc làu đọc lại từng câu thơ Qua Mấy Ngõ Hoa với mắt – và hẳn cả lòng – ngời sáng mới có thể biết niềm vui của tôi vô giá ngần nào.

Sau năm 1975, ngoài những cuộc gặp bất ngờ thú vị ấy, nhiều bạn đọc trẻ hồi đó nay ở độ tuổi trung niên – trong và ngoài nước – đã trực tiếp hoặc gián tiếp yêu cầu tôi cho chép lại Qua Mấy Ngõ Hoa, hay đính chính giùm những câu chữ thiếu chính xác do “tam sao thất bổn”. Phải chăng, nói như nhà văn Ngụy Ngữ: “Với tất cả họ, thơ Mường Mán đã là một phần của tuổi thanh xuân cần được nâng niu giữ gìn!?”

Nếu quả đúng như thế thì hạnh phúc cho tôi xiết bao !

Bài thơ được viết một mạch 18 đoạn trong tâm thế “nhập đồng”, sau lắm mùa xuân hạ thu đông “thất tình đại hiệp” khoác mưa, đội nắng, cõng trăng, nuốt gió, ngậm sương lê mòn chẳng biết bao nhiêu đôi guốc mức dọc những ngã đường trong ngoài thành nội, qua đò về đò Thừa Phủ, Cồn Hến, xuôi Vỹ Dạ ngược Kim Long… mơ có ngày được cùng o nớ, o tê theo nhau về như sáo sang sông, như chuồn chuồn có đôi có cặp. Bài tình đầu ngỡ ngây ngô ngượng ngùng ngập ngừng ngớ ngẩn không ngờ được lắm bạn đọc đồng cảm, tin cậy, đón rước, cho chọn lòng mình làm quê hương lâu đến thế.

Thoáng chốc mấy mươi năm đã trôi qua, bài thơ vẫn còn nán lại như hạnh phúc của bao đôi lứa do nó bắc cầu mãi còn đó, mong bạn xem Qua Mấy Ngõ Hoa như là món quà tác giả riêng tặng những mối tình đầu nghìn lần thơ dại, vạn lần trong trẻo của bao đôi lứa đã, đang và sẽ đi qua mặt đất muôn màu này.

Mường Mán

____________________

Qua Mấy Ngõ Hoa

Chim vỗ cánh nắng phai rồi đó
Về đi thôi O nớ… chiều rồi
Ngó làm chi mây trắng xa xôi
Mắt buồn quá chao ơi là tội!

Tay nhớ ai mà tay bối rối
Áo thương ai lồng lộng đôi tà
Đường về nhà qua mấy ngõ hoa
Chớ có liếc mắt nhìn ong bướm

Có chi mô mà chân luống cuống
Cứ tà tà ta bước song đôi
Đi một mình tim sẽ mồ côi
Tóc sẽ lệch đường ngôi không đẹp

Để tóc rối cần chi phải kẹp
Nắng sẽ chia nghìn sợi tơ huyền
Buộc hồn O vào những cánh chim
Bay lên đỉnh hồn anh ngủ đậu

Cứ mím môi rứa là rất xấu
O cười tươi duyên dáng vô cùng
Cho anh nhìn những hạt răng xinh
Anh sẽ đổi ngàn ngày thơ dại

Mi khẽ chớp nghĩa là sắp háy
Háy nguýt đi giận dỗi càng vui
Gót chân đưa bước mộng bồi hồi
Anh chợt thấy trần gian quá chật

Không ngó anh răng nhìn xuống đất
Đất có chi đẹp đẽ mô nờ
Theo nhau từ hôm nớ hôm tê
Anh hỏi mãi răng O không nói?

Tình im lặng tình cao vời vợi
Hay nói ra sợ dế giun cười
Sợ phố ghen đổ lá me rơi
Sợ chân bước sai hồi tim nhịp

Cứ khoan thai rồi ra cũng kịp
Vạn mùa Xuân chờ đón chung quanh
Vạn buổi chiều anh vẫn lang thang
Vẫn theo O giờ về tan học

Từ bốn cửa đông tây nam bắc
Tới bốn mùa xuân hạ thu đông
Theo nhau về như sáo sang sông
Như chuồn chuồn có đôi có cặp

Chim chìa vôi chuyền cành múa hát
Trên hư không ve cưới mùa hè
O có nghe suốt dọc đường về
Sỏi đá gọi tên người yêu dấu

Hoa tầm xuân tím hoang bờ giậu
Lòng anh buồn chi lạ rứa thê!
Nón nghiêng vành nắng chết đê mê
Anh mê sảng theo chiều tắt chậm

Chiều đang say vì tình vừa ngấm
Hai hàng cây thương nhớ mặt trời
Chiều ni về O nhớ thương ai
Chiều ni về chắc anh nhuốm bệnh

Thuyền xuôi dòng ngẩn ngơ những bến
Anh như là phố đứng trông mưa
Anh như là quế nhớ trầm xưa
Sợ một mai O qua mất bóng

Một mai rồi tháng năm sẽ lớn
O nguôi quên những sáng trời hồng
O sẽ quên có một người mong
Một kẻ đứng dọc đời trông đợi

Còn nhớ chi ngôi trường con gái
Lớp học sầu, ô cửa, giờ chơi
Cặp sách quăng mô đó mất rồi
Vì O bận tay bồng tay bế

Chuyện hôm nay sẽ thành chuyện kể
Những lúc chiều đem nắng sang sông
O bâng khuâng nhè nhẹ hỏi lòng
Mình nhớ ai mà buồn chi lạ!

Chim vỗ cánh nắng phai rồi đó
Về đi thôi O nớ chiều rồi
Ngó làm chi mây trắng xa xôi
Mắt buồn quá chao ơi là tội.