NHỮNG HỌC TRÒ “ĐẶC BIỆT”
CÔ GIÁO KIM LOAN.
Từ giữa tháng Tám, trước ngày Lễ Labour Day, các trung tâm shopping
đã rầm rộ quảng cáo “On Sale” cho mùa “Back To School” . Các con tôi đã lớn,
qua rồi cái thuở đi sắm backpacks, tập vở, giấy bút, lunch bags, áo quần, nhưng
lòng tôi vẫn nao nao bâng khuâng nhớ về những kỷ niệm ấy . Cũng có lúc tôi lại
nhớ ... chính tôi, ngày xưa là cô giáo trẻ khi còn ở Việt Nam, và nhất là những
tháng ngày ở trại tỵ nạn Thailand, làm cô giáo “đặc biệt” có những học trò cũng
rất “đặc biệt”.
Sau hơn hai năm gian nan đợi chờ, tôi đã may mắn đậu thanh lọc và
chuyển về trại Transit chờ định cư. Nơi đây, tôi gặp lại vài Thầy giáo đã từng
dạy English cho tôi khi mới nhập trại, họ gọi tôi vào trường ESL, phụ trách lớp
English Vỡ Lòng cho người lớn tuổi .
Đúng như tên gọi, các “học trò” của tôi đều ...lớn tuổi hơn tôi khá
nhiều. Có người lớn hơn vài ba tuổi, chục tuổi hoặc hơn vài chục tuổi cũng có,
nhờ vậy mà vui lắm! Họ, có khi là những người miền Tây sông nước, nói Tiếng
Việt còn chưa rành, nay phải bập bẹ học Tiếng Anh, hoặc những người bận rộn
cuộc sống bên Việt Nam, chưa bao giờ nói Tiếng Anh, nay tập hợp vào đây, là học
trò của cô giáo trẻ măng . Kiến thức Tiếng Anh họ kém hơn cô giáo, nhưng kinh
nghiệm đời, kinh nghiệm sống của họ thì bao la. Đôi lúc rảnh rang, cả lớp
chuyển qua mục “Tâm Sự Đời Tôi”, những câu chuyện đời, chuyện thời cuộc đất
nước sau 1975, chuyện vượt biển ...nghe hoài không bao giờ chán.
Trong lớp, có vài học sinh nổi bật, dù là thành tích học tập hay
bất cứ lãnh vực nào, cũng làm tôi nhớ nhiều. Đầu tiên là anh Hoàng, một trong
những nhiếp ảnh gia ở trại. Lúc ấy, đâu phải ai muốn hành nghề chụp
hình cũng được, mà phải “xã giao”, quen biết với ban quản lý trại (người Thái),
các nhân vật trong Bộ Nội Vụ Thái (nắm quyền hành cao nhất ở trại) . Người chụp
hình, sau khi chụp hình cho các khách hàng là đồng bào tỵ nạn, rồi đem các cuốn
phim ra ngoài trại, đi rửa, rồi đem về giao hàng cho khách, tất cả những công
việc đó đều do Trại cấp giấy phép đi ra đi vào cổng trại dễ dàng, rồi hàng
tháng nộp tiền lệ phí, bao nhiêu thì vẫn là “bí mật nội bộ”.
Anh Hoàng, là người được tất cả mọi người xung quanh quý mến. Khác
với những người hay “giao lưu” với lính Thái, nhóm điều hành Thái, thường bị
người ta nhìn với ánh mắt dè dặt, nhưng Hoàng là người sống chân tình, khiêm
nhường, vui vẻ, bản tính rộng rãi và dĩ hòa vi quý .
Hoàng, còn là ...đại gia dễ thương. Hễ lớp có buổi liên hoan thì
Hoàng luôn mang nhiều bánh trái đến, chụp hình cho cả lớp thoải mái, ai muốn
chụp riêng cũng được Hoàng tận tình hướng dẫn kiểu dáng, địa điểm, góc máy để
cho ra những tấm hình đẹp nhứt . Riêng đối với cô giáo Loan, mỗi khi cần chụp
hình để gửi cho thân nhân, Hoàng đưa tôi đi khắp trại, đến những nơi có cảnh
đẹp, chụp xong, Hoàng luôn đề nghị chụp thêm “chân dung cô giáo” không lấy thêm
tiền, Hoàng tặng cô giáo.
Anh Hoàng lớn hơn tôi 6-7 tuổi, nên dù là cô giáo, tôi vẫn gọi anh
xưng em, nhưng Hoàng rất trân trọng khi gọi cô Loan và xưng tên Hoàng ngọt
xớt.
Hoàng có cô bé người yêu, tên Minh, rất xinh đẹp, đúng nghĩa “nhỏ
bé” cả tuổi tác lẫn dáng người. Hoàng đậu thanh lọc, Minh rớt đang chờ “tái
thanh lọc” vì hai người đã kịp có baby, nên chắc chắn Minh nếu không đậu “tái
thanh lọc” ở trại, thì cũng sẽ về Việt Nam rồi đoàn tụ với Hoàng theo diện
“fiancé có con”.
Lúc đó, thằng con trai của Hoàng-Minh mới 6-7 tháng tuổi, mang nét
đẹp của bố mẹ, kháu khỉnh, bà con trong lô ai cũng muốn mượn thằng bé đem về
nhà ẵm bồng nựng nịu hoặc tha đi khắp trại cho nhiều người nựng ké .Tôi cũng
vậy, ngày cuối tuần rảnh rỗi không đi làm, tôi hay ghé qua nhà Hoàng-Minh để
nựng thằng nhỏ.
Bữa đó chủ nhật, sau bữa cơm trưa, tôi đi lang thang ra quán sữa
đậu nành giải khát cái nóng mùa hè, lúc đi ngang qua nhà Hoàng-Minh, thấy Minh
đang ru con ngủ trên võng, cửa mở rộng, tôi liền theo thói quen, ghé đầu vào
nhìn thằng nhỏ, Minh liền nhờ tôi:
- Ôi
chị đến đúng lúc quá, em đang chưa biết tìm ai, chị rảnh không?
- Ừa,
chị rảnh.
- Vậy
chị vào đưa võng ru bé ngủ giùm em nha, em chạy đi tìm anh Hoàng, từ sáng đến
giờ ảnh đi nhậu chưa thấy về!
Tôi hiểu nỗi lo của Minh. Bởi như đã nói ở trên, Hoàng phải thường
xuyên đi ăn nhậu xã giao với lính Thái để công việc chụp hình được êm xuôi
thuận lợi. Nhậu thì phải có rượu bia, thuốc lá, về lâu về dài không tốt cho sức
khỏe. Nhưng nguy hiểm hơn, là thỉnh thoảng còn có mấy em gái “hậu phương” người
Lào, người Cam và người Việt trong trại cũng được các lính Thái mời nhậu chung
vui, hỏi sao Minh không lo, không ghen!?
Tôi biểu Minh cứ đi tìm chồng, còn tôi bước vào nhà, nằm xuống sàn,
ru thằng bé, gió hiu hiu buổi trưa hè, và nhà bên cạnh mở băng nhạc bolero buồn
mênh mang, làm tôi cũng thiu thiu một lúc rồi…ngủ luôn hồi nào không
hay. Mãi đến khi nghe tiếng Hoàng- Minh gây lộn, tôi mới sực tỉnh nhưng không
dám mở mắt động đậy vì “cuộc chiến” đang rất…gay cấn. Minh bù lu bù loa:
- Anh
đã hứa với em biết bao lần, sẽ bỏ bớt rượu chè thuốc lá để giữ gìn sức khỏe ...
- Anh
biết mà, nhưng công việc phải thế, anh sẽ cố gắng bớt lại, được chưa?
- Bớt
gì mà bớt! Lần nào về cũng nồng nặc mùi rượu rồi ngủ vùi, đó là chưa kể mấy “em
gái” đỏng đảnh tại bàn nhậu, ai tin tưởng được!
- Xời
ơi, em phải hiểu chồng mình chớ! Có cho vàng anh cũng không bao giờ đụng đến
mấy nàng đó.
Minh vẫn không tha, vẫn lải nhải càu nhàu, dù Hoàng luôn nhỏ nhẹ
năn nỉ và luôn miệng xuýt xoa, nhắc nhở vợ:
- Xuỵt!
Em nói nho nhỏ thôi, để cô Loan ngủ, cô Loan nghe được thì kỳ lắm!!
Tôi cười thầm trong bụng, Hoàng đâu biết tôi đã dỏng tai nghe từ
lúc “cuộc chiến” vừa...bắt đầu! Tôi đành tiếp tục ...ngủ say thêm vài phút nữa,
chợt thằng bé giật mình thức giấc, tôi có cớ bật dậy, rồi ẵm thằng nhỏ đi chơi
để ba má nó có dịp làm lành với nhau.
Trong lớp, còn có anh Tú, thuộc nhóm người “già nhất lớp”, ngồi ở
hàng ghế cuối cùng. Anh ấy ít nói, và qua vài chương trình “Tâm Sự Đời Tôi” của
lớp, ai cũng biết quê anh miền Trà Vinh, gia đình từng là chủ xưởng đóng ghe,
rồi tổ chức nhiều chuyến vượt biên thành công, mấy năm trước là chuyến chót cả
gia đình cùng đi nhưng anh bị lọt lại, bây giờ anh mới qua được Thailand. Vừa
xong tiết dạy, chị Kiều đồng nghiệp trường ESL gặp tôi, nháy mắt mỉm cười:
- Loan
nè, “trò” Tú lớp em ...
- Trò
Tú sao hở chị?
- Trò
ấy muốn tặng cô giáo Loan mấy cái bánh Trung Thu nhân mùa Rằm Tháng 8 này,
nhưng trò ấy ngại ...Vì trò ấy có cảm tình đặc biệt với cô, nên nhờ chị nói
trước giùm.
- Trời!
Chị nói trò Tú mang bánh đến cho cả lớp cùng ăn cho vui.
Chị Kiều bây giờ mới nghiêm túc:
- Chị
thấy anh Tú cũng được lắm đó, ảnh vừa ra lính chưa đầy năm là bị “giải phóng”
1975, ảnh có tinh thần Quốc Gia, đang sinh hoạt trong nhóm Việt Nam Quốc Dân
Đảng ở trại ...
- Thì
em có nói gì đâu chị, ai chả biết ảnh dễ thương, mà thôi, chuyện tình cảm cứ để
đấy tính sau chị ơi!
Đến ngày lớp liên hoan mừng Trung Thu, anh Tú mang đến góp vui hai
hộp bánh có đủ bánh nướng và bánh dẻo. Cuối buổi tiệc, tôi chủ động theo anh Tú
ra ngoài sân:
- Cám
ơn anh Tú đã tặng em một hộp bánh, và tặng lớp một hộp bánh, cả lớp hôm nay
thiệt vui.
Anh Tú ngại ngùng:
- Có
gì đâu cô! Thú thiệt, nhiều khi tui cũng muốn mời cô đi uống cafe, ăn sáng,
nhưng sợ ... khoảng cách “Thầy-Trò” nên thôi.
Tôi đổi đề tài:
- Nghe
nói anh mới có tên đi Mỹ tuần sau, chúc mừng anh.
- Ừa,
danh sách mới có chiều qua, mà cô cũng đang chờ Mỹ phỏng vấn, phải không? Gia
đình tôi cũng ở Texas, nếu có duyên thì chúng mình sẽ gặp lại nhau, nghen cô!
Chia tay anh Tú xong, tôi quay vào văn phòng, gặp ngay nụ cười “bí
hiểm” của cô Kiều:
- Ai
biểu dạy lớp ESL cho ...người lớn mần chi!? Như chị đây, cứ dạy trẻ em thanh
thiếu niên là trái tim tha hồ ngủ yên.
Tôi cười lớn:
- Dạ
chị, em xin hứa, nếu có kiếp sau qua trại tỵ nạn, em chỉ đi dạy tiếng Việt tiểu
học!
Nói đến lớp Việt Ngữ, tôi có một gia đình cả vợ chồng và hai đứa
con đều là học trò của tôi. Số là, biết tôi là cô giáo ở Việt Nam, một người
bạn nhất quyết rủ tôi vào dạy Tiếng Việt. Tôi nể lời, thế là thời khóa biểu của
tôi kín mít mỗi ngày: dạy lớp ESL từ 7 giờ sáng đến 8 giờ sáng, rồi chạy “show”
qua trường Việt Ngữ từ 8 giờ cho đến 9 giờ 30 sáng, cuối cùng là chạy qua Văn
Phòng Cao Ủy Định Cư làm cho đến 4 giờ chiều (có về nhà nghỉ trưa).
Tại trường Việt Ngữ có 4 khối lớp: Lớp A: Trẻ Mẫu Giáo-lớp 1-2/ Lớp
B: Cho trẻ lớp 3-4-5/ Lớp C: Cho học sinh lớp 6- 7-8-9/ và Lớp D: Cho học sinh
lớp 10-11-12.
Tôi phụ trách lớp B, tức là lớp 3-4-5, là vào lớp, tùy theo độ tuổi
của mỗi em mà dạy Toán theo đúng trình độ, riêng môn Lịch Sử và Văn thì dạy
chung.
Lớp của tôi, các em tuổi từ 9 đến 12 thiệt là dễ thương,
tôi được làm đúng chuyên môn giảng dạy, đúng sở trường được đào tạo nên tha hồ
tung hoành với các em nơi môi trường tỵ nạn. Trong lớp có hai anh em thằng Lụm
và con Đẹp, lanh lợi y chang như ba má nó là anh chị Hải, là học trò lớp ESL
của tôi.
Họ là dân miền quê Kiên Giang, qua trại là “con bà phước” tức là
không có thân nhân nước ngoài viện trợ, nên họ buôn bán hàng rong, với mâm
chuối chiên, chuối nướng bọc nếp chan nước dừa.
Chiều hôm đó tôi đang đi lang thang kiếm đồ ăn vặt, từ xa thấy chị
Hải đang đứng chống nạnh đôi co với bạn hàng bên cạnh. Anh Hải đứng kế bên cố
ngăn cản vợ, nhưng chị càng giận dữ:
- Tui
nói cho nghe, đi qua trại là để định cư xứ phương tây, chứ không phải sống chết
nơi này, nên đừng có mà tranh giành bon chen, đừng chơi xấu với tui.
Công bằng mà nói, chị Hải lanh lợi, là người biết trước biết sau,
trong lớp học không gây hấn, mất lòng bất cứ ai. Chị và chồng rất siêng học, có
khi buổi tối gần giờ giới nghiêm, tôi đi dạo trong trại, ngang qua nhà thấy anh
chị thắp đèn làm bài tập, chị bảo cả ngày lo buôn bán nên chỉ có ban đêm mới
rảnh học bài. Nay thấy chị đang vì miếng cơm manh áo mà gây lộn, tôi chẳng hiểu
ất giáp gì, tính bỏ đi hướng khác thì thằng Lụm con Đẹp nhìn thấy tôi, chúng
khoanh tay cúi đầu chào, rồi la lớn:
- Má
ơi, má ơi, cô giáo tới kìa!!!
Ai ngờ, câu nói đó lại có tác dụng ngay lập tức, anh Hải khỏi phải
ra sức ngăn cản, chị liền dừng cuộc cãi vã, quay qua tôi, dịu giọng: “Cô giáo
ngồi chơi! Ăn chuối nướng hen?!” nhưng vẫn không quên quăng cho “đối thủ” câu
cuối: “Nay có cô giáo nên tui bỏ qua, lần sau đừng trách tui!”.
Suốt buổi ngồi tiếp tôi ăn, chị Hải phân bày lý do sự xung đột, là
vì chị bị ép uổng nhiều quá, không nhịn được nữa. Nhìn mồ hôi lấm tấm trên
khuôn mặt chị, thỉnh thoảng cười mắc cỡ, y chang như nụ cười hồi Tết, vợ chồng
chị gói bánh tét bán, tôi đặt mua hai cái cúng giao thừa. Đến khi tôi ghé lấy,
chị tặng tôi thêm 1 cái, nói là “gia đình học trò tết riêng cô giáo”. Tôi dứt
khoát không nhận, lấy thêm tiền ra đưa, chị cũng dứt khoát không chịu, giằng
qua kéo lại, cuối cùng tôi bèn lấy tiền đó lì xì cho thằng Lụm con Đẹp chị mới
cười bẽn lẽn chịu thua.
Vậy đó, những học trò “đặc biệt” một thời của tôi, mỗi khi nhớ lại
là cảm xúc dâng tràn vì những ân tình chúng tôi dành cho nhau nơi mảnh đất tạm
dung ấy.
Tôi vô cùng biết ơn truyền thống “tôn sư trọng đạo” của dân tộc, tổ
tiên mình để lại, mà câu “nhất tự vi sư, bán tự vi sư” đã in sâu trong giao
tiếp của bao thế hệ người Việt Nam, cụ thể là người VNCH. Thế nên ở trại, dù có
học trò lớn tuổi, họ vẫn trân trọng gọi tôi là “cô” xưng “em” hoặc
xưng “tui” ngọt ngào thân mến. Còn các em trong lớp Việt Ngữ thì
khỏi nói, chúng sợ cô giáo một phép, dù chỉ là lớp học tỵ nạn, vì vẫn có mấy bà
má ông bố hồn nhiên nói với tôi:
- Nó
mà hư, cô cứ thoải mái goánh nó giùm tui nha!
Edmonton, Tháng 9/2025
KIM LOAN
No comments:
Post a Comment