Cựu Tổng Thống Jimmy Carter từ trần, thọ 100 tuổi
PLAINS, Georgia (NV) – Cựu Tổng Thống Jimmy Carter vừa
từ trần tại nhà riêng vào chiều Chủ Nhật, 29 Tháng Mười Hai, 2024, thọ 100
tuổi.
Con trai của ông, Chip Carter, xác nhận vị tổng thống Hoa
Kỳ thứ 39 trút hơi thở cuối cùng lúc 3 giờ 45 phút.
Ông Carter, người sống lâu hơn bất cứ vị tổng thống Hoa Kỳ
nào khác, được chăm sóc cuối đời tại quê nhà ở Plains, Georgia từ Tháng Hai năm
2023 sau mấy lần ngắn ngủi nằm bệnh viện.
.jpg)
Là cư dân tiểu bang Georgia duy nhất từng được bầu vào Tòa
Bạch Ốc, ông Carter rời chức vụ sau một nhiệm kỳ duy nhất với thành tích nổi
bật là tạo lập hòa bình giữa Israel và Ai Cập, nhưng ánh hào quang này đã bị lu
mờ vì cuộc khủng hoảng con tin Mỹ tại Iran.
Trong nhiều thập niên sau đó, danh tiếng của vị cựu tổng
thống Mỹ đã gia tăng nhờ thành tích công việc của ông và phu nhân Rosalynn
Carter tại Trung Tâm Carter ở Atlanta và các hoạt động từ thiện của ông, mà nổi
bật nhất là qua tổ chức từ thiện Habitat for Humanity.
“Mọi người sẽ tôn vinh Jimmy Carter trong hàng trăm năm.
Thanh danh của ông sẽ chỉ tăng lên mà thôi,” giáo sư môn lịch sử Douglas
Brinkley của đại học Rice University viết trong cuốn “The Unfinished
Presidential of Jimmy Carter.”
Cậu James Earl Carter Jr. sinh ra ở Plains vào ngày 1 Tháng
Mười năm 1924 và là con đầu lòng trong số bốn người con của ông Earl Carter,
một nông dân và doanh nhân, và bà Lillian Gordy Carter, một y tá chính ngạch.
Ông Carter được nhận vào Học Viện Hải Quân Hoa Kỳ, rồi tốt
nghiệp và gia nhập ngành tàu ngầm Hải Quân, nơi sau bảy năm ông được tuyển vào
đoàn “Rickover’s boys,” một đơn vị tinh nhuệ trẻ trung của hạm đội tàu ngầm
nguyên tử Mỹ do Đô Đốc Hyman Rickover sáng lập.
Sau khi thân phụ Earl qua đời, ông Carter rời Hải Quân và
các nhiệm sở xa quê nhà như Hawaii để cùng phu nhân Rosalynn và gia đình quay
lại Georgia vào năm 1953, kế tục công việc kinh doanh nông nghiệp của gia đình.
Đây chính là nơi, lần đầu tiên, ông tranh cử vào hội đồng quản trị nhà trường,
và sau đó là thượng nghị sĩ tiểu bang.
Ông được bầu làm thống đốc Georgia vào năm 1970, rồi sau đó
được Đảng Dân Chủ đề cử ra tranh cử tổng thống và đánh bại Tổng Thống Cộng Hòa
Gerald Ford vào Tháng Mười Một năm 1976.
Vào dịp lễ nhậm chức, ngày 20 Tháng Giêng năm 1977, thay vì
ngồi xe limousine diễn hành qua đám đông dân chúng đón mừng, gia đình vị tân
tổng thống, gồm ông bà Jimmy và Rosalynn cùng với ái nữ Amy, đã bước ra khỏi xe
để cùng nhau đi bộ xuống Đại Lộ Pennsylvania, bắt tay và vẫy tay chào mọi
người.
Khi Chiến Tranh Việt Nam kết thúc năm 1975, hàng trăm ngàn
người Việt Nam tìm cách vượt thoát chế độ Cộng Sản đi tìm tự do. Năm
1978, Tổng Thống Carter lúc bấy giờ ra lệnh cho chiến hạm Mỹ
phải vớt các thuyền nhân lênh đênh trên biển. Khi con số người tỵ
nạn tăng lên theo thời gian, Carter cho nhận vào Hoa Kỳ gấp đôi số người theo
quy định hàng năm.
Quyết định này không được công chúng ủng
hộ nhiều, theo cuộc thăm dò CBS và The New York Times lúc đó. Có tới 62% người
Mỹ chống đối việc nhận thêm người tỵ nạn từ Đông Nam Á. Đến năm 1980, Tổng
Thống Carter ký ban hành Đạo Luật Người Tỵ Nạn (Refugee Act), tạo nền tảng luật
pháp giúp đỡ cho những người trốn chạy các chế độ bạo tàn khắp thế giới đến
định cư tại Hoa Kỳ, trong đó có hằng trăm ngàn người Việt Nam vào những năm sau
biến cố Tháng Tư năm 1975.
Từ những việc làm từ thiện qua Trung Tâm Carter cùng tổ
chức Habitat for Humanity sau khi hết làm tổng thống và trở về đời sống dân dã,
cựu Tổng Thống Carter đã được trao tặng Giải Nobel Hòa Bình, Giải Thưởng Nhân
Quyền Liên Hiệp Quốc, cùng nhiều giải thưởng đáng chú ý khác từ các quốc gia,
tổ chức và các nhà lãnh đạo thế giới. Ngoài ra, cả hai vợ chồng nhà Carter còn
được Tổng Thống Bill Clinton trao tặng Huy Chương Tự Do của Tổng Thống.
No comments:
Post a Comment