Lời cảnh báo của Bill Gates, Elon Musk và Stephen Hawking tới
nhân loại.
Nỗi lo về việc robot đang dần “cướp nghề” của con người đang
ngày càng lớn.
Tự động hóa các nhà máy đã giết chết một
loạt việc làm trong sản xuất truyền thống, và sự trỗi dậy của trí thông minh
nhân tạo có khả năng sẽ gia tăng sự sụt giảm số lượng việc làm này sâu hơn nữa
vào tầng lớp trung lưu, chỉ giữ lại các vị trí giám sát, sáng tạo hoặc chăm sóc
– Stephen Hawking
Nỗi lo về việc robot đang dần “cướp
nghề” của con người đang ngày càng lớn.
Trong Hội nghị Thượng đỉnh Chính phủ
toàn cầu (World Government Summit) ở Dubai vào ngày 12/2, Elon Musk đã từng
phát biểu thế này:
Làm gì với tình trạng thất nghiệp tập
trung? Đây sẽ là thử thách mang tính chất xã hội rất nghiêm trọng. Sẽ ngày càng
có rất ít công việc mà robot không thể làm tốt hơn (so với con người). Đây
không phải là những thứ mà tôi ước sẽ xảy ra. Chúng là những thứ đơn giản mà
tôi nghĩ có thể sẽ xảy ra mà thôi.
Và trong buổi phỏng vấn với Quartz,
Bill Gates đã đề xuất rằng các chính phủ cần bắt đầu đánh thuế “công nhân”
robot theo cách giống như chúng ta đã đánh thuế với con người:
Bạn đang đi ngang qua ngưỡng cửa của sự
thay thế nghề nghiệp trong rất nhiều hoạt động cùng lúc. Thế nên, bạn biết đấy,
công việc trong các kho hàng, lái xe, lau chùi phòng, có rất ít thứ là những
công việc ý nghĩa rằng, chắc chắn, trong 20 năm tới [sẽ biến mất].
Việc làm đang biến mất nhanh hơn rất
nhiều so với bất cứ ai đã từng tưởng tượng.
Vào năm 2013, các nhà hoạch định chính
sách đã phớt lờ dữ dội hai nhà kinh tế học đến từ Đại học Oxford – những người
đã đề nghị rằng 45% các công việc ở Mỹ có thể sẽ được tự động hóa trong
vòng 20 năm tới. Tuy nhiên, cho đến hôm nay thì điều này nghe có vẻ gần
như không thể tránh được.
Hoạt động vận chuyển và xếp hàng vào
kho chỉ tuyển 5 triệu người (Mỹ).
Hiện tại ở Mỹ có:
· 600.000
lái xe Uber.
· 181.000
lái xe taxi.
· 168.000
lái xe transit bus (loại xe bus dùng để di chuyển trên những khu vực có quãng
đường ngắn).
· 505.000
lái xe bus cho các trường học.
Cũng có khoảng 1 triệu lái xe tải ở Mỹ,
và Uber vừa mua một công ty xe tải tự lái.
Vì những chiếc xe tự lái đã được hợp
pháp ở nhiều bang hơn, chúng ta sẽ nhìn thấy một quá trình tự động hóa nhanh
chóng ở tất cả các công việc lái xe này. Nếu chỉ cần một lần cải tiến một chiếc
xe tải với chi phí là 30...000USD có thể thay thế cho một người lái xe tải được
trả lương 40.000USD/năm thì chẳng mấy chốc 1 triệu lao động lái loại xe này sẽ
thất nghiệp.
Và không chỉ là các lái xe bị thay thế.
Chẳng mấy chốc toàn bộ kho hàng cũng sẽ được tự động hóa triệt để.
Tôi đặc biệt đề nghị bạn đầu tư 3 phút
xem video này. Nó chỉ ra cách mà một đoàn quân robot nhỏ nhắn có thể thay thế một
lượng vô cùng lớn các công nhân làm việc trong kho hàng như thế nào.
Vẫn còn một số người làm việc trong
các kho hàng này nhưng chỉ là vấn đề thời gian bởi vì một loại hệ thống tự động
hóa nào đó rồi cũng sẽ thay thế chúng.
8 triệu người Mỹ làm việc ở vị trí
nhân viên bán lẻ và thu ngân.
Nhiều trong số những công việc này rồi
cũng sẽ được tự độnghóa.
Amazon đang thử nghiệm một loại cửa
hàng mà gần như không hềcó công nhân nào. Bạn chỉ cần bước vào, nhặt thứ bạn muốn
và đi ra mà thôi.
Một phần lớn hoạt động bán hàng đang
tính toán – hoặc thậm chí là dự đoán – điều mà một khách hàng sẽ muốn. Vâng,
Amazon đã kiếm được cả thảy 136 tỷ USD vào năm ngoái và “các nhân viên sales” của
nó là những hệ thống khuyến nghị (recommendation engines) được nạp năng lượng bởi
thuật toán. Tưởng tượng đến tác động rằng Amazon sẽ điều hành mảng bán lẻ khi họ
chuyển toàn bộ trí thông minh nhân tạo đó tới các cửa hàng truyền thống.
Các nhà hàng Mỹ thuê 14 triệu người..
Nhật Bản đã tự động hóa các bộ phận của
nhà hàng này trong hàng thập kỷ - đặt hàng, phục vụ món ăn, rửa bát và thậm chí
là cả chuẩn bị món ăn nữa.
Và Mỹ, giờ đây, cũng đã có một số nhà
hàng được tự động hóa.
Đó thậm chí là một công ty sẽ khiến
cho các xe tải giao hàng di chuyển xung quanh và bắt đầu nướng pizza trong thời
gian thực ngay khi các đơn hàng đến.
Tự động hóa là điều không thể tránh khỏi.
Nhưng chúng ta vẫn có thời gian để hành động và giúp đỡ các công nhân đã bị
"hất cẳng".
Tự động hóa đang leo thang. Phần mềm
“truyền năng lượng” cho các robot này đang trở nên mạnh hơn mỗi ngày. Chúng ta
không thể khiến nó dừng lại nhưng chúng ta có thể thích nghi với nó.
Bill Gates đề xuất chúng ta đánh thuế
các “công nhân” robot để đòi lại một số tiền mà các công nhân bị thay thế đáng
lẽ sẽ phải trả như thuế thu nhập.
Elon Musk đề nghị rằng chúng ta cần
thông qua mức thu nhập cơ bản cao hơn và dành cho mọi người một khoản tiền nhất
định mỗi năm để có thể duy trì nền kinh tế phát triển ngay cả khi hàng triệu
công nhân đã được thay thế bởi tự động hóa.
Và tôi đề nghị rằng chúng ta cần lấy một
khoản tiền thuế mà chúng ta đang sử dụng để trợ cấp cho các ngành công nghiệp
mà giờ đây đã được tự động hóa và thay vào đó, đầu tư nó cho việc đào tạo các
công nhân về những công việc thuộc ngành kỹ thuật mới nổi.
Câu trả lời cho thử thách tự động hóa
có lẽ liên quan đến một sự kết hợp của 2 cách tiếp cận này. Nhưng chúng ta cần
hành động ngay bây giờ trước khi đối mặt với thảm họa thất nghiệp tồi tệ nhất kể
từ khi Đại khủng hoảng (1929 - 1939).
Tôi khuyến khích bạn làm 3 điều này:
1. Giáo dục chính mình về tự
động hóa và các tác động kinh tế của nó. Đây là cuốn sách hay nhất về chủ đề
này (link).
2. Trò chuyện với bạn bè và
gia đình về tự động hóa. Chúng ta không thể lờ nó đi chỉ bởi vì nó thật đáng sợ
và không thể dự đoán trước. Chúng ta cần một bài thuyết trình trước công chúng
về điều này để có thể quyết định với vai trò là một quốc gia cần làm gì với nó
– trước khi các tập đoàn và các bộ phận trọng yếu của họ quyết định thay chúng
ta.
3. Hãy liên hệ với những
người đại diện của bạn và hỏi họ đang làm gì với tự động hóa và thât nghiệp.
Hãy nói với họ chúng ta cần đánh thuế robot, thu nhập cơ bản cao hơn hoặc nhiều
tiền hơn được đầu tư vào giáo dục công nghệ - bất cứ cái nào trong số này cũng
phải hỗ trợ tốt nhất cho những quan điểm chính trị của bạn.
Nếu hành động bây giờ, chúng ta vẫn có
thể ứng phó với thử thách tự động hóa và cứu hàng triệu người từ thử thách gay
go.
Theo Medium
No comments:
Post a Comment