Thi sĩ Du Tử Lê, tác giả ‘Khúc Thụy Du,’ qua đời, hưởng thọ 77
tuổi
Đỗ Dzũng/Người Việt
October 9, 2019
Cố thi sĩ Du Tử Lê. (HÌnh: Uyên
Nguyên)
GARDEN GROVE, California (NV) – Thi
sĩ Du Tử Lê vừa qua đời lúc 8 giờ 6 phút tối Thứ Hai, 7 Tháng Mười, tại tư gia ở
Garden Grove, hưởng thọ 77 tuổi.
Tin này được cô Orchid Lâm Quỳnh, ái nữ
của ông, cho nhật báo Người Việt biết lúc 11 giờ tối Thứ Ba.
Cô kể: “Em báo tin này hơi trễ vì bây
giờ mọi việc mới xong. Thực ra, tim bố ngừng đập lúc 8 giờ 6 phút tối Thứ Hai.
Lúc đó, em vẫn gọi 911 và đưa bố vào bệnh viện. Bây giờ thì bố đã thật sự vĩnh
viễn ra đi.”
Theo trang nhà dutule.com, nhà thơ Du
Tử Lê, tên thật là Lê Cự Phách, sinh năm 1942 tại Hà Nam.
Năm 1954, ông theo gia đình di cư vào
miền Nam.
Ông là cựu học sinh trường Chu Văn An,
Trần Lục, rồi đại học Văn Khoa Sài Gòn, nguyên sĩ quan QLVNCH.
Ông làm việc tại Cục Tâm Lý Chiến
trong vai trò phóng viên chiến trường, trước khi làm thư ký tòa soạn nguyệt san
Tiền Phong.
Năm 1969, ông theo học khóa tu nghiệp
báo chí tại thành phố Indianapolis, tiểu bang Indiana.
Năm 1973, ông được trao giải Văn Học
Nghệ Thuật Toàn Quốc, bộ môn Thi Ca, với thi phẩm: “Thơ Du Tử Lê 1967-1972.”
Ông định cư tại Hoa Kỳ sau biến cố 30
Tháng Tư, 1975.
Khởi sự làm thơ rất sớm, từ năm 1953 tại
Hà Nội, với nhiều bút hiệu khác nhau, bút hiệu Du Tử Lê được ông dùng chính thức
từ năm 1958 trên tạp chí Mai.
Thơ của ông xuất hiện trên nhiều tạp
chí trong và ngoài nước. Ông có thơ đăng trên nhật báo Los Angeles Times, 1983,
và New York Times, 1994.
Năm 1993, Giáo Sư Neil L. Jaimeson chọn
dịch và phân tích một bài thơ của Du Tử Lê in trong cuốn “Understanding Vietnam,”
do hai đại học UC Berkeley và UCLA và nhà xuất bản London ấn hành, là sách giáo
khoa về văn học Việt Nam cho nhiều đại học tại Hoa Kỳ và Âu Châu.
Vẫn theo tác giả này, cùng với Nguyên
Sa, sự đóng góp trí tuệ của Du Tử Lê cũng như Linh Mục Thanh Lãng và Nhất
Linh-Nguyễn Tường Tam là điều không cần phải hỏi lại (Understanding Vietnam,
trang 344).
Du Tử Lê là một trong sáu nhà thơ Việt
Nam thuộc thế kỷ thứ 20, có thơ được chọn in trong tuyển tập “Thi Ca Thế Giới Từ
Thời Thượng Cổ Tới Ngày Nay” (World Poetry – An Anthology of Verse from
Antiquity to Our Time) do nhà xuất bản W.W. Norton New York, New York, ấn hành
năm 1998.
Thơ của ông cũng được một số đại học
dùng để giảng dạy cho sinh viên từ năm 1990.
Ký giả Jean Claude Pomonti, một nhà
báo hàng đầu của tạp chí Le Monde của Pháp, đã chọn một bài thơ của Du Tử Lê để
dịch sang Pháp ngữ và phê bình trong tác phẩm “La Rage D’Être Vietnamien” do
Seuil de Paris xuất bản năm 1975.
Du Tử Lê là một trong bảy nhà thơ miền
Nam, được cố nhà văn Mai Thảo chọn là “Bảy Vì Sao Bắc Đẩu” của nửa thế kỷ thi
ca Việt Nam. Sáu người kia là Vũ Hoàng Chương, Đinh Hùng, Bùi Giáng, Nguyên Sa,
Thanh Tâm Tuyền, và Tô Thùy Yên.
Du Tử Lê là tác giả của trên 70 tác phẩm
đã xuất bản.
Thi phẩm đầu tiên của ông xuất bản năm
1964.
Tùy bút của ông bao gồm “Chỉ nhớ người
thôi, đủ hết đời,” do công ty Văn Hóa Cổ Phần Phương Nam, Sài Gòn, ấn hành
Tháng Tư, 2017; “Mẹ về Biển Đông,” do Hội Nhà Văn Việt Nam, Hà Nội, xuất bản
Tháng Sáu, 2017; Tuyển tập thơ “Khúc Thụy Du,” do Phanbook, Sài Gòn, xuất bản
Tháng Sáu, 2018; Tuyển tập thơ “Trên Ngọn Tình Sầu” và truyện dài “Với nhau, một
ngày nào” (in lần thứ ba), do Saigon Books xuất bản Tháng Bảy, 2018.
Nếu không kể những tác phẩm được tái bản
thì tuyển tập thơ “Trên Ngọn Tình Sầu” là tác phẩm thứ 73 của họ Lê, tính đến
Tháng Bảy, 2018.
Là một trong những nhà thơ lớn của văn
học Việt Nam, thơ của ông cũng được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc và trở thành những
bài nhạc nổi tiếng như “Đêm Nhớ Trăng Sài Gòn,” “Hạnh Phúc Buồn (Trong Tay
Thánh Nữ Có Đời Tôi),” “Giữ Đời Cho Nhau (Ơn Em),” “Khi Tôi Chết Hãy Đem Tôi Ra
Biển,” “Khúc Thụy Du,” “K Khúc Của Lê,” “Khi Cuộc Tình Đã Chết,”….
Từ năm 1981 tới nay, nhà thơ Du Tử Lê
có nhiều buổi thuyết trình tại một số đại học tại Hoa Kỳ, Pháp, Đức, và Úc. Ông
từng hai lần được mời đến Harvard University để nói chuyện về thơ của mình.
Từ năm 2009 tới 2012, mỗi năm Du Tử Lê
đều có ít nhất một lần thuyết trình về thơ tại đại học UC Berkeley và đại học
Cal State Fullerton.
Ngoài thi ca, Du Tử Lê còn là một họa
sĩ.
Kể từ Tháng Bảy, 2011, nhiều tranh của
ông được dùng làm bìa sách cũng như in nơi trang bìa của một số tạp chí xuất bản
tại Hoa Kỳ.
Tính tới 2012, ông đã có hai cuộc triển
lãm cá nhân, một tại Houston, Texas, và một tại Seattle, Washington.
Cuộc triển lãm cá nhân lần thứ ba của
Du Tử Lê, vào Thứ Bảy, 30 Tháng Ba, 2013, tại Virginia, là triển lãm mở đầu cho
năm.
Và năm 2014 của họ Lê được đánh dấu bằng
cuộc triển lãm bỏ túi ở Coffee Lover, San Jose, California, với bảy tác phẩm hội
họa, được bán hết trong vòng 45 phút.
Cuối năm 2012, với sự hướng dẫn của
Giáo Sư Diêu Thị Lan Hương, cô Trần Thị Như Ngọc, cư dân Hà Nội, đã chọn thơ Du
Tử Lê cho luận văn tốt nghiệp thạc sĩ, chuyên ngành Lý Luận Văn Học, với tựa đề
“Thơ Du Tử Lê Dưới Góc Nhìn Tư Duy Nghệ Thuật,” được hội đồng giám khảo chấm đậu
và được phép dùng để giảng dạy. Luận văn này hiện được lưu trữ tại Đại Học Khoa
Học Xã Hội và Nhân Văn, thuộc Đại Học Quốc Gia Hà Nội, mã số: 60 22 01 20.
Chưa hết, thi sĩ Du Tử Lê còn viết văn
và biên khảo văn học.
Bước vào năm 2015, tác phẩm truyện dài
“Với nhau, một ngày nào” (tái bản lần thứ nhất) của nhà thơ, và bộ sách dầy 700
trang, tựa đề “Sơ lược 40 năm văn học nghệ thuật Việt 1975-2015” – tập 1, được
cơ sở H.T. Productions xuất bản, công ty Amazon in và phát hành. Ngoài ra, bộ
sách “Sơ lược 40 năm văn học nghệ thuật Việt 1975-2015” – tập 2, đầu sách thứ
67, của nhà thơ Du Tử Lê cũng được công ty Amazon in và phát hành giữa Tháng
Chín.
Riêng năm 2018, tại Sài Gòn, đã có bốn
đầu sách của Du Tử Lê được xuất bản cũng như tái bản, trong số đó, có các tuyển
tập như:
-Tuyển tập thơ “Khúc Thụy Du,” tác phẩm
thứ 72, do PhanBooks, Sài Gòn, xuất bản Tháng Sáu, 2018.
-Tuyển tập thơ “Trên Ngọn Tình Sầu,”
tác phẩm thứ 73, do Saigon Books xuất bản Tháng Bảy, 2018.
-Tuyển tập tùy bút “Giữ Đời Cho Nhau”
II, do PhanBooks, Sài Gòn, xuất bản Tháng Sáu, 2018.
Trong lĩnh vực truyền thông người Việt
hải ngoại, nhà thơ Du Tử Lê từng là “host” của chương trình “Du Tử Lê và Bằng Hữu”
của đài truyền hình SBTN, và là cộng tác viên của trang Văn Học Nghệ Thuật của
nhật báo Người Việt. (Đỗ Dzũng)
No comments:
Post a Comment