Cuộc sống sau khi bị trục
xuất về Việt Nam: ‘Không việc làm, không tiền’
Anh
Tùng Nguyễn (giữa), một người nằm trong diện bị trục xuất, nói chuyện tại một
buổi hội thảo liên quan đến đề tài này. (Hình: Asian and Pacific Islander
Reentry of Orange Country)
SÀI
GÒN, Việt Nam (NV) – Cuộc sống của những người Việt Nam sau khi bị Mỹ trục
xuất về nước rất khó khăn: Không có việc làm, và cũng không có tiền luôn.
Đó
là nội dung bài báo của hãng thông tấn Reuters đăng hôm Thứ Sáu, 20 Tháng Tư,
có tựa đề “No job, no money: Life in Vietnam for immigrants deported by US,” mà
trong đó, Reuters kể câu chuyện của ba người vừa bị trục xuất về Việt Nam hồi
Tháng Mười Hai, 2017, vì chưa phải là công dân Mỹ và vì bị phạm tội hình sự tại
Hoa Kỳ.
Hồi
năm 2008, Mỹ và Việt Nam ký một thỏa thuận là Việt Nam chỉ nhận hồi hương những
ai đến Mỹ sau ngày 12 Tháng Bảy, 1995, ngày hai quốc gia chính thức thiết lập
quan hệ ngoại giao.
Tuy
nhiên, trong thời gian qua, chính quyền Donald Trump cho bắt một số người Việt
Nam phạm pháp và trục xuất họ về nước, bất kể họ sang Mỹ trước hoặc sau thời hạn
nêu trên.
Anh
Phạm Chí Cường, hiện sống ở Sài Gòn, là một trong những người được Reuters phỏng
vấn, nói rằng anh được chở bằng máy bay, tay chân bị trói lại, không được nói
gì cả, và sau 17 giờ đồng hồ, thì máy bay đáp xuống Việt Nam.
Tất
cả họ đều nói tái hội nhập cuộc sống tại Việt Nam là rất khó khăn. Họ nói với
Reuters rằng họ bị các giới chức chính quyền nghi ngờ, và gặp khó khăn khi đi
kiếm việc.
“Nếu
anh hỏi tôi ‘anh có muốn trở lại Mỹ không?’ Tôi sẽ cho anh câu trả lời ‘có,’
nhưng tôi không biết làm sao để làm điều này,” anh Cường, có vợ và các con đang
sống ở Orlando, Florida, kể.
Một
người khác, yêu cầu được giấu tên, và chỉ cho biết họ là Nguyễn, nói với
Reuters là khi anh bị trả về, anh bị công an địa phương hỏi là anh có làm việc
cho CIA không.
Anh
kể anh bị trục xuất từ Mỹ về Cam Ranh, nơi anh bỏ đi sau khi cuộc chiến kết
thúc, bởi vì gia đình anh có liên hệ với chế độ VNCH.
“Đây
là nơi tôi bỏ chạy,” người có họ Nguyễn nói với Reuters. “Hồi đó, có nhiều người
Mỹ ở đây lắm, và gia đình tôi làm việc cho họ. Chú tôi hy sinh trong cuộc chiến.
Ông là một binh sĩ miền Nam Việt Nam.”
Cho
tới nay, không biết có bao nhiêu người đến Mỹ trước năm 1995, giống như trường
hợp của anh Cường và người có tên họ Nguyễn, bị trục xuất về Việt Nam.
Trong
khi đó, chính quyền Donald Trump đang tìm cách trục xuất hàng ngàn người Việt
phạm pháp, theo ông Ted Osius, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, cho Reuters biết
hồi tuần trước.
Ông
Osius nói với Reuters rằng chính quyền Donald Trump bắt đầu yêu cầu ông ép phía
Việt Nam nhận những người này từ Tháng Tư, 2017, và đây là lý do ông từ chức hồi
Tháng Mười.
Ông
Brendan Raedy, phát ngôn viên cảnh sát di trú (ICE), nói với Reuters rằng, tính
tới Tháng Mười Hai, 2017, có 8,600 người Việt Nam trong diện trục xuất, trong số
này có “7,821 trường hợp bị kết tội hình sự.”
ICE
không cho biết bao nhiêu người trong diện trục xuất đến Mỹ trước năm 1995.
Tòa
Bạch Ốc từ chối có ý kiến về chuyện người Việt bị trục xuất.
Chính
quyền Donald Trump phân loại Việt Nam và tám quốc gia khác là “ngoan cố” vì
không muốn nhận những công dân của họ bị trục xuất.
Không
biết trong diện bị trục xuất
Trở
lại câu chuyện những người Việt bị Mỹ trục xuất về Mỹ.
Anh
Cường là một người Mỹ lai, con của một quân nhân Mỹ đóng quân tại Sài Gòn trong
cuộc chiến Việt Nam, theo Reuters cho biết.
Anh
Cường kể với Reuters là sau cuộc chiến, anh bị đối xử bất công và bị kỳ thị.
Anh
không được đi học, bị đẩy ra khỏi xã hội, và phải làm ruộng, trước khi xuất cảnh
đi Mỹ năm 1990, qua chương trình con lai.
Mặc
dù là con của một người Mỹ, và nuôi nấng ba đứa con ở Florida, anh Cường chưa
bao giờ trở thành công dân Hoa Kỳ.
Anh
Cường nói anh tưởng điều này không cần thiết, vì anh đến Mỹ hợp pháp và được
phép làm việc.
Các
luật sư của nhóm Asian Americans Advancing Justice-Los Angeles thông báo vụ kiện
ICE giam giữ quá hạn những người Việt Nam không thuộc diện bị trục xuất. (Hình:
AP)
Thế
nhưng, vào năm 2000, anh bị kết tội tấn công và đánh nhau, và bị tù 18 tháng.
Năm
2007, anh lại bị một năm án treo vì tội uống rượu lái xe.
Cả
hai lần, anh đều được cho biết, anh nằm trong diện bị trục xuất, theo luật di
trú của Mỹ. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Việt Nam và Mỹ chưa có thỏa thuận trục
xuất.
Đến
năm 2008, anh cảm thấy nhẹ nhõm, vì dù Mỹ và Việt Nam có đạt được thỏa thuận,
anh lại không bị rơi vào trường hợp này.
Tuy
nhiên, theo luật anh vẫn nằm trong diện bị trục xuất, và bị ICE yêu cầu là phải
thường xuyên trình diện với họ, để bảo đảm là anh không phạm tội nữa.
Thế
rồi anh làm đầu bếp một nhà hàng sushi, giúp đứa con trai qua ba năm đại học.
Bất
thình lình, vào Tháng Mười, 2017, anh bị nhân viên ICE bắt.
Hai
tháng sau, anh bị đưa lên máy bay bay về Việt Nam.
Tưởng
có cha Mỹ là không bị trục xuất
Một
người khác, tên Bùi Thanh Hùng, cũng là con lai, sinh năm 1973, có cha là lính
Mỹ hy sinh tại chiến trường Việt Nam.
Anh
Hùng bị kết tội bạo động gia đình năm 2010, mà theo anh kể, xảy ra khi anh phát
hiện vợ anh quen với một người đàn ông khác.
Năm
ngoái, anh được thả sau sáu năm tù, và bị ICE giữ, cho đến khi họ trục xuất anh
hồi Tháng Mười Hai năm ngoái.
“Tại
đây, tôi không có việc làm, không ai nuôi tôi, không có chỗ để ở,” anh Hùng
nói.
Anh
cho biết hiện anh sống dựa vào người quen, nay đây mai đó.
Theo
Reuters, nhiều nhà hoạt động di dân nói rằng họ nghĩ Hoa Kỳ đặc biệt sẽ không
trục xuất người Việt lai Mỹ, như trường hợp anh Cường và anh Hùng, bởi vì cha của
họ là người Mỹ và vì họ bị kỳ thị sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc.
“Chúng
tôi trong các cộng đồng gốc Đông Nam Á rất sốc khi biết họ bị trục xuất,” Luật
Sư Tín Nguyễn, cư ngụ tại Hoa Kỳ, nói với Reuters.
Ông
Tín đang làm việc với các nhóm phi lợi nhuận Đông Nam Á để giải quyết vấn đề
người bị trục xuất.
“Có
vẻ như họ đã quên cuộc chiến Việt Nam rồi,” ông Tín nói.
Hồi
Tháng Ba, nhóm Asian Americans Advancing Justice-Los Angeles có nộp đơn kiện
ICE giam giữ quá hạn những người Việt Nam không thuộc diện trục xuất.
Hôm
Thứ Ba, Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ bỏ phiếu 5-4, đưa ra phán quyết rằng trục xuất
tội phạm là vi hiến vì định nghĩa mức độ phạm tội để bị trục xuất là vẫn còn mơ
hồ.
Anh
Cường và anh Hùng bị trục xuất cùng với khoảng 30 người khác thuộc các quốc gia
Châu Á, trên một chuyến bay ghé qua Miến Điện, Cambodia, trước khi đáp xuống Việt
Nam.
Những
người này cho biết họ không được chính quyền giúp đỡ gì nhiều, và rất khó khăn
tìm được một việc làm.
“Tôi
không có tiền,” anh Cường nói. “Vợ tôi thỉnh thoảng gởi cho $200, ngoài ra,
không có ai giúp tôi cả.” (Đ.D.)
No comments:
Post a Comment