Thuyền viên Việt Nam cứu
mạng 7 người ngoài khơi Hawaii
Anh
Khánh Huỳnh, 28 tuổi, đứng trên chiếc tàu đánh cá Commander. (Hình: AP
Photo/Sophia Yan)
HONOLULU,
Hawaii (AP) – Anh Khánh Huỳnh đi đánh cá ngoài biển từ khi mới được 12 tuổi.
Trong sáu năm qua, anh sống trên một chiếc tàu đánh cá ở Hawaii, chuyên đi đánh
bắt loại cá ahi tuna, một trong những loại cá đắt tiền được ưa chuộng trên thế
giới.
Người
thuyền viên 28 tuổi, quê ở Đồng Nai này, mới đây đã cứu mạng hai người Mỹ và
giúp giải cứu năm người khác sau khi chiếc tàu đánh cá anh đang làm việc, bị
chìm ở nơi cách đảo Big Island ở Hawaii hàng mấy trăm dặm.
Nhưng
anh Khánh lại không phải thuyền trưởng của chiếc tàu. Anh làm việc từ 12 đến 20
tiếng mỗi ngày, lãnh số lương chưa tới $10,000 một năm, trong công việc thuộc
loại nguy hiểm nhất.
Và
thật ra, việc anh Khánh hành xử như thuyền trưởng của chiếc tàu đánh cá mang cờ
hiệu Mỹ này, trong vùng biển của liên bang Mỹ, là điều bất hợp pháp, vì
anh không phải là công dân Mỹ.
Tuy
nhiên, người thuyền trưởng Mỹ, đáng lẽ ra phải chỉ huy chiếc tàu đánh cá mang
tên Princess Hawaii, chưa bao giờ làm việc trên một chiếc tàu chuyên đánh cá ở
vùng Thái Bình Dương theo cách “longline,” nghĩa là kéo theo sợi dây cáp dài
nhiều cây số có lưỡi câu móc mồi.
Một
quan sát viên của chính quyền liên bang Mỹ, một trong tám người trên chiếc tàu
này, cho hay người thuyền viên Việt Nam kia đã chỉ huy con tàu từ lúc rời bến
cho tới khi chìm.
“Tôi
chưa hề thấy người thuyền trưởng Mỹ có hành động gì để chỉ huy con tàu, đưa ra
lệnh lạc gì, hướng dẫn gì hay làm bất cứ chuyện gì để chiếc tàu hoạt động tốt
hơn, ổn định hơn,” theo lời ông Steve Dysart, làm việc theo giao kèo cho cơ
quan Quản Trị Khí Tượng và Đại Dương Quốc Gia (National Oceanic and Atmospheric
Administration NOAA).
Ông
Dysart cho hãng thông tấn AP hay “Tôi chỉ thấy ông ta cả ngày ở trong cabin của
mình.”
Người
thuyền trưởng Mỹ, Robert Nicholson, từ chối không bình luận gì. Cơ quan Tuần
Duyên Mỹ cho hay họ đang điều tra.
Vụ
chìm tàu này là mới nhất trong một loạt các vụ xảy ra trong giới tàu đánh cá bị
tai tiếng là bóc lột, và cách hành xử bị coi là nguy hiểm đối với nhân viên ngoại
quốc.
Luật
lao động tiểu bang cũng như liên bang Mỹ không áp dụng cho anh Khánh hay khoảng
700 thuyền viên khác như anh ở Hawaii. Vì họ không có giấy chiếu khán làm việc ở
Mỹ, họ không được lên bờ và phải sống trên tàu trong các điều kiện thường là
kham khổ, có khi hàng mấy năm liền.
Các
chủ tàu thường trả tiền cho giới trung gian để đưa các thuyền viên được trả
lương thấp từ các quốc gia vùng Đông Nam Á và Thái Bình Dương đến nơi này làm
việc.
Chiếc
tàu Lihau neo đậu ở Honolulu năm 2016 trước khi được bán lại và đổi tên là
Princess Hawaii, bị chìm hôm 25 Tháng Ba, 2018. (Hình: AP Photo/Caleb Jones)
Khi
tàu vào bến, anh Khánh chỉ có thể đứng ở cầu tàu, sau cổng khóa kỹ càng, để
nhìn về hướng bờ biển Waikiki đèn đuốc sáng rực.
Vào
hôm Chủ Nhật khi chiếc tàu bị chìm ở nơi cách bờ chừng 400 dặm (khoảng 644 cây
số), anh Khánh đang dọn dẹp cabin trong khi các thuyền viên khác thả dây câu
dài khoảng 15 dặm (chừng 24 cây số) xuống biển.
Ông
Dysart cho hay anh Khánh được thuê để làm một thuyền viên bình thường, nhưng
trên thực tế mặc nhiên là thuyền trưởng của chiếc tàu. Từ lâu nay, hầu như ai
cũng biết về việc chủ tàu thuê một thuyền trưởng Mỹ để đáp ứng đòi hỏi của luật
lệ chính phủ, nhưng thực sự người này không làm gì.
Không
có luật nào cấm nhân viên ngoại quốc điều hành con thuyền thế cho thuyền
trưởng Mỹ khi người này đi ngủ hay bận rộn chuyện gì khác. Nhưng theo luật,
thuyền trưởng Mỹ phải chịu trách nhiệm về con tàu.
Vào
trưa Chủ Nhật, chiếc Princess Hawaii, dài khoảng 61 feet (chừng 19 thước) bắt đầu
lắc dữ dội. Trên phòng lái, anh Khánh tìm cách bẻ lái giữ cho chiếc tàu không bị
lật ngang, nhưng nước biển đã đập mạnh vào các cửa sổ phòng lái.
Chiếc
tàu bị sóng đánh bật thẳng đứng. Anh Khánh té về phía sau, đụng vào cửa sổ. Anh
chụp lấy cây búa, đập bể kiếng cửa sổ và leo ra ngoài. Lúc đó anh thấy năm người
đã ở dưới biển.
Trên
chiếc tàu lúc đó còn hai người Mỹ: quan sát viên NOAA và thuyền trưởng.
Ông
Dysart nghe anh Khánh la lên: “Get out, get out, get out!”. Ông Dysart chụp lấy
áo phao và chạy về hướng cửa duy nhất, ở phía sau đuôi tàu.
Anh
Khánh chạy vào, lấy tay kéo ông Dysart ra.
Ông
Dysart kể lại: “Anh ta cứu mạng hai người, kể cả mạng sống của tôi. Anh ta nắm
lấy tay tôi và kéo qua cái thùng đựng lưỡi câu này.”
Để
ra khỏi chiếc tàu chìm, ông Dysart và viên thuyền trưởng phải bơi dưới nước,
tìm cửa ra và sau đó trồi lên trên mặt nước.
Khi
họ trồi lên thì anh Khánh đã mở được chiếc xuồng cứu sinh. Anh lôi hai người Mỹ
lên xuồng, và ba người sau đó cùng nhau cứu năm người kia, quốc tịch Việt Nam
và Kiribati.
Ông
Lộc Nguyễn, chủ tàu Princess Hawaii, trước có tên là Lihau, cho hay chiếc tàu
trong điều kiện tốt khi rời bến.
Anh
Khánh cho hay không có ý định bỏ việc để về lại Việt Nam.
Ở
Việt Nam, anh thường chỉ được trả từ $140 đến $180 mỗi tháng. Trên chiếc tàu ở
Hawaii, anh kiếm được $500 mỗi tháng, phần lớn là để gửi về cho cha mẹ ở Việt
Nam.
“Tôi
không sợ phải ra biển trở lại,” anh Khánh cho hay. (V.Giang)
No comments:
Post a Comment