Thursday, December 21, 2017

SÀI GÒN MÙA NOEL CŨ (Thanh Dũng)

VNCHNhungMuaNoelCu4.jpg
Việt Nam Cộng Hòa & những Mùa Noel cũ
Thanh Dũng
Không khí lễ Christmas đang rộn ràng khắp trời Bắc Mỹ có
lẽ cũng gợi đôi chút nhớ nhung cho không ít độc giả người
Việt, nhất là quý vị cao niên, về những mùa Noel cũ ở Miền
Nam Việt Nam, vào thời Đệ Nhất và Đệ Nhị Cộng Hòa,
lúc người Việt Quốc Gia còn nắm quyền điều hành xứ sở.
Xin đừng quên: Đúng buổi chiều Giáng Sinh 1964, Khủng
Bố Việt cộng gài nổ xe bom tại Cư Xá Brink…

VNCHNhungMuaNoelCu1.jpg
Mặc dù chinh chiến điêu linh, quê hương ngập tràn khói lửa,
mỗi mùa Giáng Sinh về, cách riêng đối với người dân Sài
Gòn, đã trở nên một dịp lễ hội đặc biệt. Tại trung tâm thủ đô,
người ta tưng bừng bày bán thiệp Chúc Mừng Giáng Sinh
và Năm Mới Dương Lịch khắp các vỉa hè, nhiều nhất là trên
con đường Lê Lợi, còn gọi là Bonard. Từ thời thập niên
50, 60, những tấm thiệp thiết kế mỹ thuật, đa dạng, thường
được in ấn tại ngoại quốc rồi nhập cảnh về, với nhiều màu
sắc hình ảnh lung linh đã trở nên rất hấp dẫn đối với giới trẻ
Sài Gòn. Đường Lê Lợi, cũng như đường Nguyễn Huệ và
đường Tự Do thường không cho xe cộ lưu thông vào buổi
chiều trước đêm Giáng Sinh. Cả khu vực như chỉ dành cho
những người đi bộ vui chơi đêm Noel. Các quán cà phê đều
đông đúc giới trẻ, vừa túm tụm nhâm nhi cà phê, vừa ngồi
ngắm thiên hạ ngược xuôi.
VNCHNhungMuaNoelCu2.jpg
Đúng buổi chiều Giáng Sinh 1964, Khủng Bố Việt cộng gài
nổ xe bom tại Cư Xá Brinks này (nằm trên đường Hai Bà
Trưng Quận 1 Sài Gòn) giết hại 2 binh sĩ Đồng Minh và
nhiều thường dân Việt. Ngày nay, nơi này thành Park Hyatt
Hotel.
VNCHNhungMuaNoelCu3.jpg
Giáng Sinh 1965, binh sĩ VNCH và đồng minh tặng quà
cho trẻ cô nhi một trại mồ côi của Công Giáo tại Xuân Lộc.
Chủ nhân các quán cà phê cũng thường trang trí với cây
thông nho nhỏ đặt trên quầy và mở nhạc Noel. Xen lẫn
những giai điệu Giáng Sinh rộn ràng của Âu Mỹ thế nào
cũng có lẫn những nhạc phẩm về mùa Noel của các nhạc sĩ
Việt.. Không ít người Việt lớp cũ có lẽ vẫn còn nhớ những
năm xưa Đài Phát Thanh Sài Gòn thường phát lại nhạc
phẩm “Mùa Sao Sáng” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông qua
giọng hát Giao Linh: “Một mùa sao sáng / đêm Noel Chúa
sinh ra đời / người hẹn cùng tôi / ngày về khi đất nước yên
vui…” Lời hát thường vang lên vào dạo đầu tháng 12, nửa
như báo trước một mùa lễ lớn sắp về, nửa như nhắc nhớ
hoàn cảnh loạn ly của xứ sở.
VNCHNhungMuaNoelCu4.jpg
Nhà Thờ Đức Bà Sài Gòn chiều Noel 1964.


VNCHNhungMuaNoelCu5.jpg
Binh sĩ Đồng Minh phát quà cho trẻ em Việt trong vùng
chiến sự mùa Noel 1965.
Thời đó, tuổi trẻ nam giới không mấy người tránh được
đời quân ngũ, làm bổn phận của người thanh niên, bảo vệ
đồng bào, bảo vệ miền Nam Tự Do, khi quê hương đang
lâm vào cơn nguy biến. Từng năm từng năm qua, hết động
viên từng phần, và đến năm 1968 thì toàn phần Tổng Ðộng
Viên. Với những chàng thư sinh phải xếp bút nghiên theo
việc đao binh, thì cảnh “anh tiền tuyến, em hậu phương”
cũng càng lúc càng thêm phổ biến. Có lẽ có phần từ thực tế
này mà nảy sinh một dòng nhạc riêng biệt gọi là “Nhạc
Giáng Sinh” qua tiếng hát của các ca sĩ thời thượng hồi đó
như Thanh Lan, Thanh Thúy, Lệ Thu, Carol Kim… Nhạc
Giáng Sinh Việt không rộn ràng như nhạc Noel Âu Mỹ, trái
lại còn có thể ảm đạm, thậm chí buồn bã. Giai điệu lẫn ca
từ ám ảnh nỗi buồn chiến tranh (những cuộc tình phân ly,
những người tình cùng đi lễ nửa đêm, cùng quỳ thề nguyện
trong giáo đường, những yêu nhau rồi lại xa nhau, v.v…)

VNCHNhungMuaNoelCu6.jpg
Gót chinh nhân một chiều Noel 1966
VNCHNhungMuaNoelCu7.jpg
Nữ lưu Việt Nam Cộng Hòa những ngày Noel cuối năm 1970.
Dòng nhạc Giáng Sinh hay những mùa Noel cũ dễ khơi gợi
niềm luyến tiếc một thời Việt Nam Cộng Hoà cách chung
và một thời tuổi trẻ rất riêng tư của không ít người Việt.
Trong hơn 20 năm, dù gặp hoàn cảnh bất lợi, người Việt
quốc gia đã kịp giúp xứ sở của mình thăng hoa: giáo dục
khai phóng, xã hội năng động, cầu tiến chưa từng thấy. Bây
giờ, gần nửa thế kỷ trôi qua, nhưng tâm lý… hoài cổ có lẽ
càng khiến dòng nhạc Giáng Sinh, cũng như những kỷ niệm
Giáng Sinh xa xưa của một thời chinh chiến càng thêm tha
thiết. Xem lại những hình ảnh Sài Gòn xưa cũng có thể vừa
để hoài niệm, vừa để trân quý một thời đại tốt đẹp mà những
giá trị của nó chưa hẳn đã mai một qua thời gian.
VNCHNhungMuaNoelCu8.jpg
Tạp chí LIFE ghi lại hình ảnh một người trai Việt thời loạn
bắt tay binh sĩ Đồng Minh.


VNCHNhungMuaNoelCu9.jpg
Một góc Sài Gòn mùa Noel 1972.


No comments: