Tiến sĩ Tureci (trái) và chồng, Tiến sĩ Sahin
Cuộc sống ít ai ngờ của cặp
vợ chồng tỷ phú làm nên vắc xin Covid-19
Dù sở hữu công ty tỷ đô, Tiến
sĩ Ozlem Tureci và Tiến sĩ Ugur Sahin vẫn sống trong một căn hộ bình thường,
hàng ngày đi xe đạp tới văn phòng.
Tiến sĩ Ozlem Tureci và Tiến sĩ Ugur
Sahin nhanh chóng trở thành cặp đôi nổi tiếng nhất trong khoa học kể từ khi
Marie và Pierre Curie phát hiện ra hiện tượng phóng xạ.
Cặp vợ chồng người Đức gốc Thổ Nhĩ Kỳ
đang gần cột mốc tuyên bố loại vắc xin ngừa Covid-19 hiệu quả đầu tiên. Nhưng
giống như những người tiền nhiệm, họ đi khắp nơi bằng xe đạp, không quan tâm đến
hàng tỷ USD mà họ có thể kiếm được từ khám phá của mình. Cặp đôi hạnh phúc nhất
khi làm việc cùng nhau trong màu áo phòng thí nghiệm, ngay cả trong ngày cưới của
họ.
Tiến sĩ Tureci (trái) và chồng, Tiến sĩ
Sahin
Giống như Marie Curie, họ là người nhập
cư, cha mẹ đều từ Thổ Nhĩ Kỳ đến Đức. Cặp vợ chồng có thể cùng nhận giải Nobel
sau khi công ty của họ, BioNTech - cùng với hãng dược phẩm khổng lồ Pfizer -
công bố vắc xin Covid-19 hiệu
quả hơn 90% vào ngày 9/11.
Tiến sĩ Sahin sinh ra ở Iskenderun, gần
biên giới Syria, là con trai của một công nhân nhà máy ô tô. Tiến sĩ Tureci là
con gái của một bác sĩ phẫu thuật ở Istanbul. Họ gặp nhau tại Đại học Saarland ở
Homburg và cộng tác kể từ đó. Họ quan tâm tới việc tìm thuốc điều trị ung thư
và cách điều khiển hệ thống miễn dịch loại bỏ khối u.
Hai vợ chồng không tìm kiếm lợi nhuận từ
khám phá của mình, mặc dù công ty của họ hiện được định giá 26 tỷ USD.
Ông Sahin nói: “Nhu cầu của chúng
tôi về tiền chỉ là có một cuộc sống bình thường. Chúng tôi không có mong
muốn đặc biệt, thậm chí không có xe hơi. Một chiếc du thuyền là điều không
phù hợp”.
Họ thỉnh thoảng đi nghỉ ở quần đảo
Canary, chọn một căn hộ gần biển. “Một nửa thời gian chúng tôi được nghỉ và một
nửa thời gian công việc của chúng tôi vẫn tiếp tục nên căn hộ cần có kết nối
Internet. Tôi luôn nói rằng thật tuyệt khi có một kỳ nghỉ để làm việc". Họ
sống cùng con gái tuổi teen trong một căn hộ rất khiêm tốn. Khi tổ chức ăn mừng
chiến thắng, họ thường pha trà Thổ Nhĩ Kỳ để thưởng thức.
Công ty đầu tiên của họ, Ganymed
Pharmaceuticals, chuyên về kháng thể đơn dòng, giúp cơ thể chống lại bệnh ung
thư, đã được bán với giá 1,7 tỷ USD.
Công ty thứ hai, BioNTech, có trụ sở tại
Mainz, đã chế tạo vắc xin ung thư được cá thể hóa từ mRNA để mang các chỉ dẫn
di truyền đến các tế bào. Họ biết những phương pháp này có thể chống lại virus.
Vào ngày 27/1, khi đang ăn sáng, Tiến sĩ
Sahin đề cập đến bài báo trên tạp chí The Lancet về một căn bệnh lạ
đang lây lan ở Vũ Hán. Ông ngay lập tức hiểu được tác động của loại virus có khả
năng lây nhiễm cao và có thể không có triệu chứng.
Khi nghiên cứu các mối liên kết hàng
không giữa Vũ Hán và các thành phố khác, ông nhận thấy Covid-19 có khả năng trở thành đại dịch
toàn cầu.
Cặp đôi đã bắt tay vào hành động, tạo ra
dự án Tốc độ ánh sáng, với ý nghĩa họ cần phải hành động càng nhanh càng tốt để
ngăn thế giới bị virus corona tàn phá. Pfizer, công ty dược phẩm của Mỹ, đã tài
trợ cho họ.
“Quyết định đầu tiên là sử dụng công nghệ
mRNA của chúng tôi cho bối cảnh đại dịch. Nó rất linh hoạt”, Tiến sĩ Tureci
nói. Ngay sau đó, 600 nhân viên của họ đã tập trung vào việc tìm kiếm một loại
vắc xin.
“Chúng tôi nhận ra căn bệnh này có thể trở
thành mối đe dọa lớn. Chúng tôi đã nói về các kịch bản khác nhau và những gì đã
xuất hiện là kịch bản nghiêm trọng và đáng sợ hơn”, bà nói.
Phòng thí nghiệm của Pfizer
và BioNTech ở Mainz, Đức
Mong muốn tìm kiếm vắc xin của họ không
xuất phát từ bất kỳ động lực cạnh tranh, tài chính hay khoa học nào mà họ cảm
thấy phải có “đạo đức” để giúp thế giới. Nhóm đã làm việc theo ca, đảm bảo tất
cả các thử nghiệm có thể tiếp tục suốt ngày đêm.
“Nhiều người trong chúng tôi không có kỳ
nghỉ và làm việc suốt cuối tuần, đó là lý do tại sao chúng tôi đã có thể làm được.
Chúng tôi cũng sẵn sàng cho các múi giờ khác nhau, chúng tôi thường xuyên họp với
Pfizer ở Mỹ và với đối tác Trung Quốc", bà Tureci nói.
Cặp đôi không bao giờ nghĩ đến thất bại.
Tiến sĩ Tureci giải thích: “Chúng tôi có thói quen không nghĩ về viễn cảnh dự
án có thể không hoạt động mà quan tâm hơn tới việc giải quyết tất cả các sai
sót tiềm ẩn. Cách làm rất tỉnh táo và khoa học này cho phép chúng ta tránh xa sự
bi quan”.
Nhưng họ đang ở trong lĩnh vực mới. “Có
nhiều bước cần được điều chỉnh. Chúng tôi đã có những thông tin chi tiết mới và
tìm hiểu chúng cho các bước tiếp theo. Bạn bắt đầu với việc không biết gì, chỉ
xây dựng giả thuyết và sau đó đạt được các hiệu quả mong muốn”.
Ngay sau khi kết quả thử nghiệm được
thông qua, họ biết họ đã làm được điều gì đó. "Tôi không mong đợi nó có hiệu
quả 90% nhưng sau khi xem dữ liệu miễn dịch học, tôi nghĩ chúng tôi sẽ đạt được
một số tác dụng trừ khi virus rất khác với những loại chúng tôi đã gặp".
Nhóm nghiên cứu vẫn chưa rõ liệu những
người đã được tiêm chủng có thể truyền virus cho người khác hay không, ngay cả
khi bản thân họ không có triệu chứng.
“Chúng có thể lây nhiễm. Khi có nhiều thử
nghiệm hơn, chúng ta sẽ tìm hiểu thêm. Trong một đại dịch, mục tiêu đầu tiên là
đảm bảo rằng dịch bệnh được ngăn chặn và có khả năng miễn dịch cộng đồng”.
Vắc xin đã được thử nghiệm trên người
già, trẻ nhỏ và những người nhạy cảm. “Vắc xin tạo nên phản ứng miễn dịch mạnh
mẽ. Vì lý do đạo đức, việc thử nghiệm không có những người bệnh trầm trọng
nhưng có bệnh nhân tim mạch, suy phổi, ung thư, tiểu đường, béo phì".
Trong nhiều tháng, họ sẽ không biết tác
dụng của vắc xin kéo dài bao lâu hoặc liệu họ có cần cập nhật các loại thuốc
tiêm như cúm hay không. “Bây giờ chúng ta đã ở ngày thứ 80, phản ứng miễn dịch ổn
định và không đổi. Đó là điều đáng khích lệ”.
Vắc xin phải được giữ ở nhiệt độ âm 70 độ
C để ổn định và có giá khoảng 40 USD một liều. “Thông thường, khi phát triển một
loại vắc xin, bạn sẽ có 7-8 năm để phát triển lâm sàng nhằm tối ưu hóa điều kiện
bảo quản. Tôi hy vọng chi phí sẽ giảm xuống".
Một tình nguyện viên được tiêm vắc xin
BNT162b2
Hơn 1,2 triệu người đã chết vì Covid-19.
Mục tiêu là phát triển khả năng miễn dịch cộng đồng trên toàn thế giới. Điều
này đòi hỏi mọi người phải vượt qua những lo lắng của họ về tác dụng của việc
tiêm chủng.
“Nhiệm vụ của chúng tôi là đảm bảo dữ liệu
của mình được minh bạch, mọi người hiểu về vắc xin của chúng tôi và các vắc xin
khác”, bà trả lời trước khi nhấn mạnh rằng vắc xin an toàn và hiệu quả.
"Tôi sẽ sử dụng, gia đình tôi cũng vậy”.
Đã có thông tin Tiến sĩ Tureci, 53 tuổi,
muốn trở thành một tu sĩ, nhưng bà nói khoa học luôn là niềm đam mê cao cả của
mình: “Tôi nghĩ điều cao quý nhất của khoa học và công nghệ là phục vụ người
dân, đó là động lực của tôi".
Chồng của bà, Tiến sĩ Sahin, 55 tuổi,
cũng có mục đích tương tự: “Tôi bị thúc đẩy bởi sự tò mò, tôi luôn đặt câu hỏi,
tôi muốn hiểu mọi thứ hoạt động như thế nào”.
“Tôi làm việc trong một bệnh viện ung
thư và tôi đã phải nói với nhiều bệnh nhân rằng chúng tôi không thể giúp họ được
nữa. Là một nhà khoa học, tôi biết chúng tôi đang chưa làm hết mọi thứ có thể,
vì vậy cần phải làm nhiều hơn nữa. Đó là điều thúc đẩy tôi tiếp tục”.
Họ thích được làm việc cùng nhau. Tiến
sĩ Tureci nói: “Mỗi chúng tôi đều có những kỹ năng bổ sung cho nhau và chúng
tôi cố gắng kết hợp”.
Tiến sĩ Sahin đồng quan điểm: “Đó thực sự
là đặc ân khi được làm việc cùng nhau. Hàng ngày, bạn không cần phải giải thích
tại sao bạn đang làm việc. Văn phòng của cô ấy chỉ cách một cánh cửa nên nếu có
ý tưởng hay, tôi sẽ sang ngay bên đó. Chúng tôi thảo luận và không phải lúc nào
cũng có cùng quan điểm”.
Ông thừa nhận rằng việc tìm kiếm vắc xin
đã chiếm hết cuộc sống của họ. Ông nói: “Chúng tôi nói chuyện mỗi khi có cơ hội”.
Nhưng họ không bực bội vì việc xóa nhòa ranh giới giữa công việc và gia đình.
“Cuối cùng, đó cũng là niềm đam mê của
chúng tôi. Đó là nhiệm vụ chúng tôi đang làm. Chúng tôi cần thử mọi khả năng và
nếu không được thì chúng tôi phải chấp nhận”.
Họ chắc hẳn cảm thấy sức nặng những kỳ vọng
của thế giới trên vai họ. “Tất nhiên đó là một trách nhiệm rất lớn”, Tiến sĩ
Sahin nói. "Chúng tôi được thôi thúc khi biết rằng có những đứa trẻ muốn
có một cuộc sống bình thường, có mẹ, có giáo viên; người già bị cô lập".
Tuy nhiên, ông khẳng định, áp lực phải đạt
được kết quả nhanh chóng không cho phép hạ thấp tiêu chuẩn an toàn. "Bởi
vì chúng tôi nhanh, chúng tôi cần phải chăm chỉ hơn nữa".
Khi Albert Bourla, Giám đốc điều hành của
Pfizer, gọi điện thông báo vắc xin có hiệu quả 90% trong việc ngăn chặn virus
corona, Tiến sĩ Sahin nhớ lại: “Sự lo lắng tăng lên và sau đó là tin tốt. Đó là
một sự nhẹ nhõm vô cùng”.
Tiến sĩ Sahin lo ngại rằng các nước giàu
sẽ mua hết lô hàng, khiến các nước đang phát triển không được bảo vệ. “Đây là mối
quan tâm của tôi ngay từ đầu. Chúng tôi đang nghiên cứu một loại vắc xin thế hệ
tiếp theo để có thể giảm liều, tăng quy mô sản xuất”.
Ông nhấn mạnh, những người giàu không thể
thoải mái trả tiền để được tiêm chủng cho bản thân. “Ở giai đoạn này, mọi chuyện
phải thông qua các chính phủ. Tôi cho rằng trong quý đầu tiên của năm
2021, chúng ta sẽ có ba hoặc năm công ty cung cấp vắc xin và đến giữa năm tới
có thể có tám hoặc chín công ty”.
Tiến sĩ Sahin cho biết thành công của họ
chứng minh lợi ích của việc trao đổi ý tưởng mang tính quốc tế. “Trong công ty
chúng tôi có các thành viên đến từ hơn 60 quốc gia. Các cuộc họp của chúng tôi
luôn bằng tiếng Anh. Chúng tôi có những người đến từ châu Á, châu Phi, Mỹ, châu
Âu, Thổ Nhĩ Kỳ”, ông nói.
“Trong khoa học, không quan trọng bạn đến
từ đâu, điều quan trọng là bạn có thể làm gì và sẵn sàng làm gì. Đây là vắc xin
không chỉ của Pfizer và BioNTech, nó là vắc xin của nhân loại. Nó chỉ cho thấy
rằng nếu bạn được trao cơ hội, tất cả mọi người đều có thể đóng góp”.
An Yên (Theo Times of London)
No comments:
Post a Comment