CÔ BÉ NĂM XƯA (BỬU UYỂN)

 

Chuyện ngắn

Cô bé năm xưa

                                                                                                               Bửu-Uyển

       

Năm 1967, tôi giữ chức Phó Quận Trưởng quận Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên. Quận đường tọa lạc trên một ngọn đồi cao, ở vùng Cầu Hai, xã Lộc Trì. Quận đường được phòng thủ như một tiền đồn, chung quanh được nhiều hàng rào kẽm gai bao bọc, bốn góc có bốn tháp canh, với súng đại liên.

 

        Hôm nay là một ngày cuối tháng 12 năm 1967, buổi chiều trời mưa lạnh, quang cảnh trong sân quận thật vắng lặng.

        Bỗng nghe lao xao từ dãy nhà của Chi Cảnh Sát Quốc Gia, tôi lững thững đi đến đó xem có chuyện gì xảy ra vậy. Tôi vừa đến nơi, một cảnh sát viên dẫn một người lính Mỹ đến gặp tôi. Anh cảnh sát ấy nói : "Thưa Ông Phó, toán lính Mỹ nầy dẫn vào đây hai cha con đang đứng đằng kia, họ nói trong khi  họ đi hành quân ở vùng chân núi Bạch-Mã, họ bắt gặp hai cha con nầy đang lãng vãng ở vùng vắng vẻ đó, nên họ bắt đưa về quận , giao cho quận giải quyết"

        Tôi hỏi anh cảnh sát:"Họ có giấy tờ gì về việc giải giao nầy không, hoặc có tang vật như súng ống, lựu đạn, hay cờ giải phóng...gì không ?" Anh cảnh sát trả lời:"Thưa không có gì hết, việc nầy sẽ gây khó khăn cho chúng ta, khi lập hồ sơ an ninh". Anh ấy nói thêm :"Hôm nay Trung Tá Quận trưởng đi vắng, Đại Úy Trưởng Chi Cảnh sát cũng không có mặt ở quận, Ông Phó là giới chức duy nhất phải giải quyết việc nầy, hoặc tạm giam, hoặc thả họ ra vì không đủ yếu tố để giam giữ"

        Tôi đi đến gần hai cha con. Người cha thì gầy yếu, đứa con khoảng 13 hay 14 tuổi gì đó, cũng ốm-o đến tội nghiệp. Khi tôi đến trước mặt họ, người cha ngước cặp mắt thất thần, uể oải nhìn tôi với vẻ cầu khẩn. Tôi nhìn qua cô bé, tôi cũng bắt gặp cặp mắt buồn khổ, thất vọng...cặp mắt như thiết tha van xin - ngụ ý họ là lương dân vô tội.

        Trong lúc làm việc, khi gặp một trường hợp khó giải quyết, tôi thường cầu xin Chúa, xin Đức-Mẹ soi sáng cho tôi, ban cho tôi sự sáng suốt để giải quyết công việc cho đúng luật-lệ, lại hợp tình, hợp lý. Hôm nay cũng vậy, tôi lẫm nhẫm cầu xin Chúa, xin Đức-Mẹ chỉ cho tôi một cách giải quyết thỏa đáng nhất, đối với trường hợp khó khăn nầy. Từ trong sâu thẳm của tiềm thức, một tiếng nói vang lên mơ hồ, nhưng rõ ràng : Hãy thả họ ra !

        Anh cảnh sát đứng bên tôi chờ lệnh. Ông già và đứa con gái ngước mặt nhìn tôi cầu khẩn. Tôi nghĩ rằng , chỉ một lệnh của tôi ban ra : "Nhốt!" là họ có thể ngã quỵ xuống tại chỗ. Tôi nói với anh cảnh sát:"Không đủ yếu tố để giam giữ, vậy chúng ta thả họ ra". Khi tôi vừa dứt câu nói, tôi thấy ông già và cô bé vui mừng như vừa chết đi sống lại.. Tôi vội vã đi về phòng của tôi.

        Hằng ngày, biết bao công việc phải giải quyết. Nhiệm vụ của một Phó Quận cứ cuốn hút cuộc sống của tôi. Rồi ngày  tháng qua đi, câu chuyện "Ông già và đứa con gái nhỏ" đã đi vào quên lãng.

 

        Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, tôi cũng như các công chức, quân nhân Việt Nam Cộng Hòa khác, đều bị bắt đi học tập cải tạo. Tôi bị nhốt qua một vài trại ở Miền Tây, đến năm 1977 họ chuyển tôi về trại cải tạo Bình Điền, thuộc tỉnh Thừa Thiên .

        Một hôm, tôi được gọi lên Văn Phòng Trại làm việc. Gọi lên làm việc là chuyện bình thường đối với tù cải tạo; thỉnh thoảng họ vẫn gọi lên làm việc, hỏi năm ba câu gì đó về những điều họ còn nghi ngờ. Tôi được dẫn vào một phòng trống trong Văn Phòng trại, họ bảo tôi ngồi chờ.

        Một lát sau, một cô gái bước vào, cô ta mặc đồ công an. Cô gái ấy hoàn toàn xa lạ đối với tôi. Im lặng một lúc, rồi cô ta hỏi tôi:" Ông có phải là Ông Phó Uyển không?" Tôi nghe lạnh cả xương sống. Tôi trả lời :"Dạ phải". Thôi rồi, cô công an nầy đi tầm thù chăng. Không biết trong thời gian làm việc, tôi đã làm gì gây oán thù với cô nầy.

        Đang miiên man suy nghĩ, bỗng cô ấy lạnh lùng nói với tôi :" Ông hãy nhìn tôi, ông có biết tôi là ai không ?". Tôi trả lời : "Tôi không biết!". Cô ta lại nói :" Ông nhìn kỹ xem, ông có nhận ra tôi là ai không ?" Tôi không còn e sợ gì nữa, tôi xẵng giọng:"Tôi đã nói là tôi không biết cô là ai" Cô  gái vẫn bình tĩnh nói:" Ông không nhận ra tôi là phải, vì ngày tôi gặp ông ở quận Phú Lộc, đến nay đã trên mười năm rồi; ngày ấy, tôi chỉ là một cô bé 14 tuổi, gầy yếu." Giọng cô ta trầm trầm nói tiếp :" Tôi nhớ rất rõ, buổi chiều hôm ấy  mưa, rét; cha con tôi bị một toán lính Mỹ bắt ở chân núi Bạch-Mã. Họ giải giao chúng tôi cho quận Phú Lộc. Lúc đó ông là người có thẩm quyền duy nhất trong quận, có thể ra lệnh bắt giam chúng tôi  hoặc thả cha con chúng tôi ra. Chúng tôi quá đau khổ, tuyệt vọng như người đã chết. Tôi rùng mình nghĩ rằng, nếu cha con tôi bị giam giữ ở quận, có thể chúng tôi sẽ bị tra tấn đến kiệt sức, và sẽ chết. Tôi quá sợ hãi, không thể đứng vững được, tôi phải ôm lấy tay của cha tôi. Khi nghe viên cảnh sát nóí:"Tuỳ ông Phó quyết định", tôi mới dám ngẩng đầu lên nhìn người mà viên cảnh sát gọi là Ông Phó. Tôi rất ngạc nhiên, vì ông Phó gì mà trẻ quá, thư sinh như một cậu học trò, hơn là một giới chức đang có quyền quyết định sự sống, chết của cha con tôi.

        Dù quá đau khổ, tuyệt vọng, cha con tôi vẫn nghe ông Phó ra lệnh cho viên cảnh sát:"Thả họ ra". Chúng tôi như chết đi sống lại. Sau khi được mở còng, cha con tôi vội vã rời khỏi quận, mà không kịp có một lời tạ ơn gởi đến ông. Điều nầy đã làm cho cha con tôi ân hận suốt bao nhiêu năm tháng. Khi được tha về, cha tôi đã ân cần dặn dò tôi, bất cứ giá nào, dù hoàn cảnh nào, cha con mình cũng phải tìm cách đền đáp ơn cứu tử mà ông Phó đã ban cho chúng ta.

 

        Sau 30 tháng 4 năm 1975, cơ hội như đã đến với cha con tôi. Cha tôi nói, giới chức như ông Phó, thế nào cũng phải đi học tập cải tạo. Chúng tôi nghĩ rằng, đi tìm một ông Thiếu Tá hay Trung Tá nào đó thì khó, chứ tìm một người như ông Phó, có lẽ dễ thôi.

         Vì được biết, trước 30 tháng 4 năm 1975, ông làm việc ở Cần Thơ, nên cha con tôi đã đến các trại cải tạo ở vùng đó để tìm ông. Khi chúng tôi đến Trại Cải Tạo Cù Lao Dung ở Sóc Trăng, người phụ trách trại cho biết họ đã chuyển ông về trại Bình Điền, vùng Thừa Thiên, vì họ xem lý lịch của ông, họ biết có một thời gian dài ông làm việc tại đó.

        Cha tôi sẽ rất vui mừng khi biết tôi đã tìm được ông. Thế nào cha tôi cũng đến gặp ông để nói với ông một lời tạ ơn, mà lâu nay cha con tôi vẫn ấp ủ trong lòng"

        Nghe cô công an kể lại câu chuyện xưa, lúc tôi làm Phó Quận Trưởng quận Phú Lộc ( 1967) mà tôi đã quên hết từ lâu. Tôi ngạc nhiên nhìn cô ta, cô ấy khoảng 24, 25 tuổi. Cô ấy lại hỏi :" Ông có cần gì không, cho tôi biết" Tôi lạnh lùng trả lời : "Tôi không cần gì hết. Từ mấy năm nay, tôi không biết vợ, con tôi còn sống hay đã chết; tôi nghĩ là vợ con tôi đã gặp chuyện chẳng lành. Tôi không muốn sống nữa!"

        Tôi đứng dậy và nói với cô ấy:"Nếu cô không còn gì để hỏi tôi nữa, xin để tôi đi về phòng"

 

        Khoảng bốn tuần lễ sau, tôi lại được gọi lên Văn Phòng Trại, nói là có người đến thăm nuôi. Tôi không tin vào điều mà tôi vừa nghe, vì tôi  có còn ai thân thiết nữa đâu mà đến thăm tôi : cha mẹ tôi đã qua đời, vợ con tôi thất lạc nơi đâu, còn sống hay chết cả rồi, cũng không rõ.

        Viên công an lưu ý nhắc nhở  tôi là nên ăn mặc sạch sẽ để ra gặp thân nhân. Tôi được dẫn ra nhà thăm nuôi. Hôm nay vì không phải là ngày được thăm nuôi, nên nhà thăm nuôi rất vắng vẻ.

        Nhìn ra xa, tôi thấy lố nhố vài người, có cả mấy đứa nhỏ nữa. Tôi đi vội đến...Thật quá bất ngờ, đấy là vợ tôi, đây là các con của tôi. Tôi quá xúc động, ôm lấy vợ tôi, ôm các con tôi vào lòng. Tôi vui sướng quá, sướt mướt khóc trên vai vợ tôi, nhà tôi cũng khóc; các con tôi không biết chuyện gì đang xảy ra, cũng khóc. Gia đình tôi đang tràn ngập trong hạnh phúc được gặp lại nhau, dù chỉ trong chốc lát.

        Tôi ngạc nhiên , sao lại có cô công an đứng ở đây. Nhưng ngay lúc ấy, nhà tôi chỉ cô công an và nói : " Anh ơi, cô Thảo đây là ân nhân của vợ chồng mình đó. Cô đã tìm đến em ở Cần Thơ, rồi lo mọi thủ tục, giấy tờ cho mẹ con em đi thăm anh hôm nay đó. Anh cám ơn cô ấy đi"

        Tôi nhìn cô công an và nhã nhặn nói với cô ấy:"Vợ chồng, cha con  chúng tôi được gặp nhau hôm nay thật quá hạnh phúc, chúng tôi cám ơn cô". Cô công an nói với vợ chồng tôi :"Thưa ông, tôi đã sắp xếp để bà và các con của ông  đến thăm ông, đây chỉ là một việc nhỏ thôi. Công việc nầy, nếu so với ơn cứu tử của ông dành cho cha tôi năm xưa, thật khác xa một trời, một vực, cha con tôi không biết đến bao giờ mới trả hết được. Thưa ông, cha con chúng tôi nguyện sẽ làm tất cả những gì có thể làm được,  để giúp đở bà và các con của ông trong cuộc sống hằng ngày, ông hãy yên tâm và giữ gìn sức khỏe. Một người có tấm lòng quảng đại như ông, thế nào Trời Đất cũng chiếu cố, mà cho ông sớm được trở về đoàn tụ với gia đình."

 

        Hơn một năm sau, một số trại viên của Trại Cải Tạo Bình Điền được trả tự do, trong số đó có tôi.

        Ngồi trên xe lửa, đi từ Huế vào Sàigòn, tôi có cảm giác như xe lửa chạy chậm quá vì nổi nôn nóng gặp lại gia đình thúc bách. Một ngày sau, tôi về đến Cần Thơ, gặp lại vợ, con sau nhiều năm xa cách. Giây phút trùng phùng ấy thật hạnh phúc , thần tiên quá! Tôi cứ nghĩ như mình đang sống trong mơ vậy...

                                                                                                                 Bửu  Uyển

                                                                                                           (Tháng 12-2018)