TÔI CÓ TỘI KHÔNG?
-GUY
DE MAUPASSANT- tháilan dịch
Luật sư biện hộ
đây là do bệnh tâm thần gây nên.
Có cách
nào khác để giải thích cuộc mưu sát kỳ lạ này không?
Một buổi sáng,
gần Chatou, người ta tìm thấy hai cái xác đang ôm nhau, trong đám lau sậy, một
nam và một nữ, hai người có tiếng trong xã hội, giàu có, họ cũng khá lớn tuổi,
mới cưới nhau năm ngoái, người đàn bà vừa góa bụa ba năm nay.
Họ sống
bình thường, không có người nào thù ghét họ, và họ đã không bị cướp. Có vẻ như
thủ phạm đã ném họ từ bờ xuống dòng sông, sau khi đã đánh đập họ bằng một cây
sắt dài.
Cuộc điều tra
không khám phá được điều gì. Khi thẩm vấn những người đánh cá ở nhánh sông, họ
đều trả lời là không biết gì; các cảnh sát viên đang tính ngưng cuộc điều tra
thì một người thợ mộc trẻ ở làng bên cạnh, tên là Georges Louis, thường được
gọi là "Trưởng Giả", tự động đến đầu thú.
Khi được hỏi
nhiều câu, và nhiều lần, anh ấy chỉ trả lời:
- Tôi quen
người đàn ông này được hai năm, người phụ nữ được sáu tháng. Họ thường đến nhờ
tôi sửa bàn ghế cũ hư vì tôi rất khéo tay trong nghề này.
Và khi được
hỏi
- Tại sao
anh lại giết họ?
Anh trả lời một
cách ngoan cố:
- Tôi giết
họ vì tôi muốn giết họ.
Cảnh sát không
thể biết thêm được bất cứ điều gì khác.
Người này có lẽ
là một đứa trẻ ngoài giá thú, trước đây được gởi cho vú nuôi ở nông thôn, rồi
sau đó bị bỏ rơi. Anh ta chỉ có một tên là Georges Louis, nhưng khi lớn lên,
anh ta trở nên thông minh khác thường, với phong cách và sự tinh tế bẩm sinh
không tìm thấy ở các bạn bè cùng trang lứa trong làng, nên họ đặt biệt danh cho
anh là: “Trưởng Giả", và mọi người chỉ gọi anh ta bằng tên ấy
thôi. Anh ta được xem là rất khéo léo trong nghề thợ mộc mà anh đã theo học.
Thậm chí
anh đã làm một số tượng điêu khắc. Anh cũng được cho là rất nhiệt tình, là
người ủng hộ các học thuyết cộng sản và cả chủ nghĩa hư vô, một độc giả đam mê
tiểu thuyết phiêu lưu, và tiểu thuyết có tình tiết đẫm máu, một cử tri có uy
thế và diễn giả tài ba trong các cuộc họp của thợ thuyền hoặc nông dân.
Luật sư cho rằng
việc đó xuất phát từ bệnh tâm thần của anh…
Thật vậy, làm
sao có thể chấp nhận rằng người thợ này đã giết những khách hàng vào bậc nhất
của mình, những người giàu có và hào phóng (anh ta thừa nhận điều đó), họ
đã trả những ba ngàn đồng trong hai năm qua (sổ sách của anh đã chứng minh
điều ấy)?
Chỉ có một lời
giải thích duy nhất: trong một lúc anh không tự chủ được mình, và định kiến của
kẻ không thuộc vào đẳng cấp nào của xã hội, muốn trả thù hai người tư sản của
tất cả bọn tư sản; và viên luật sư khéo léo ám chỉ đến cái biệt hiệu “Trưởng
Giả” mà người trong làng đặt cho kẻ bị bỏ rơi này; ông ấy can thiệp:
- Thật là một
điều trớ trêu, và lại thêm một động lực cho cậu bé bất hạnh đã không cha cũng
không mẹ kia! Anh là một đảng viên Cộng hòa, đảng mà đơn giản đốt nhà là một
nguyên tắc và giết người là một phương tiện.
Những luận
thuyết đau buồn ấy giờ đây đã được đón nhận trong những buổi hội họp, đã khiến
cho người bạn đây mất phương hướng. Anh ta đã nghe những phụ nữ, vâng chính
những phụ nữ muốn đòi nợ máu nào là ông Gambetta này, ông Grevy nọ; đầu óc bệnh
hoạn của anh đã chao đảo; anh chỉ muốn đòi nợ máu của giới trưởng giả!
Kẻ bị buộc tội
không phải là anh ta, thưa quý tòa, mà chính là Cộng đồng!
Dưới cử tọa râm
ran tiếng tán thành lập luận của luật sư. Có vẻ như ông ta đã thắng kiện.
Công tố viên
không có phản ứng gì.
Quan toà liền
đặt câu hỏi thường tình:
- Bị
cáo, anh có thêm gì để bào chữa không?
Anh ta người nhỏ
thó, tóc vàng ươm, đôi mắt trong xám, ánh mắt nghiêm nghị. Vừa nghe thấy anh
cất tiếng nói là những ý nghĩ không tốt về anh tan biến mất:
Giọng anh to và
chững chạc, dùng lời lẽ có vẻ hoa mỹ nhưng rất rõ ràng đến cuối căn phòng rộng
lớn người ta cũng có thể nghe được:
-Thưa quan
toà, tôi không muốn vào nhà thương điên, tôi muốn bị treo cổ hơn, nên tôi sẽ
khai tất cả sự thật.
-
Tôi đã giết người đàn ông và người phụ nữ ấy bởi vì họ là cha mẹ của tôi.
Bây giờ, xin hãy
nghe và phán xét tôi.
Một người đàn bà
sinh ra một bé trai và gởi nó đi một nơi xa giao cho vú nuôi. Bà ấy có biết
rằng người a tòng với bà đã đem sinh vật nhỏ bé vô tội kia đi đâu, sống một cuộc
sống đốn mạt như thế nào, lý do là sự nhơ nhuốc của một đứa con không
hợp lệ, và còn tệ hơn thế nữa: nó gần kề với cái chết, bởi vì nó đã bị bỏ rơi,
người vú nuôi không còn nhận được phụ cấp, để cho nó chết mòn, đói khát, không
ai chăm sóc?
Người phụ nữ
nuôi tôi thật sự là một người tốt, thật sự tốt, cao cả, có đức tính phụ nữ, có
tình mẫu tử hơn người đã sinh ra tôi, người mẹ của tôi. Bà ấy đã nuôi nấng tôi;
bà ấy đã sai khi làm bổn phận của bà. Có lẽ tốt hơn là nên để cho những kẻ khốn
cùng như tôi tiêu tùng, bị ném đến những ngôi làng ở ngoài thành, y như người
ta vứt rác ra ngoài bìa rừng.
Tôi lớn lên với
cảm giác mơ hồ là tôi mang một nỗi nhục nào đó. Một hôm các bạn gọi tôi là “con
hoang”. Chúng không hiểu từ đó có nghĩa gì, một đứa nào đã nghe ba mẹ nó
nói; tôi cũng không hiểu rõ, nhưng tôi cảm nhận được.
Tôi có thể nói
cho quý vị biết tôi là một trong những học trò thông minh nhất trong làng. Thưa
quan tòa, tôi có thể là một người lương thiện, một con người cao thượng, nếu
như cha mẹ tôi không phạm trọng tội là bỏ tôi. Trọng tội ấy, chính họ đã phạm
với tôi; tôi là nạn nhân, họ là thủ phạm. Tôi không được bảo vệ, còn họ thì
không có được sự tha thứ.
Đáng lý ra họ
phải thương yêu tôi: đằng này họ đã ruồng bỏ tôi.
Tôi có được cuộc
sống là nhờ họ - nhưng cuộc sống có phải là món quà không? Đối với tôi, dù sao
đi nữa, cuộc sống chỉ là tai họa. Sau khi bị họ bỏ rơi một cách nhục nhã, điều
mà tôi chỉ có thể đáp lại là trả thù… Và với tôi, họ đã thực hiện hành động vô
nhân đạo nhất, kinh khủng nhất, bỉ ổi nhất đối với một sinh vật.
Tôi đã bị cướp,
bị lừa dối, bị đọa đày, bị xúc phạm, bị sỉ nhục, hơn tất cả những người mà quý
vị có thể du di tha thứ được.
Tôi đã trả thù,
tôi đã giết. Đó là quyền hợp lý của tôi. Tôi đã lấy đi cuộc sống hạnh phúc của
họ để bù lại cuộc sống khủng khiếp mà họ đã buộc tôi phải sống.
Quý vị cho tôi
là phạm tội giết cha mẹ ư! Họ có phải là cha mẹ tôi không, hay tôi chỉ là một
gánh nặng ghê tởm, một nỗi kinh hoàng, một vết nhơ nhớp; sự ra đời của tôi là
một tai họa, và cuộc sống của tôi là một mối đe dọa cho họ? Họ chỉ biết lòng
ích kỷ; họ đã có một đứa con không mong đợi. Họ vứt bỏ đứa trẻ. Bây giờ đến
lượt tôi cũng làm như vậy đối với họ.
Quý vị biết
không, ngay cả thời gian gần đây tôi cũng có cảm tình với họ.
Cách đây hai
năm, người đàn ông ấy, lần đầu tiên cha tôi đến nơi tôi làm việc. Tôi không
nghi ngờ điều gì, ông đặt làm hai cái tủ. Sau đó tôi biết được qua cha xứ rằng
ông ấy đã lần mò tìm ra tin tức của tôi.
Rồi ông ấy trở
lại vài lần, và trả tiền rất khá cho tôi, có khi nói chuyện này nọ, và
tôi thấy mình có cảm tình với ông. Rồi sau đó ông đem vợ của ông đến, bà
mẹ của tôi. Khi bà mới bước vào cửa, bà ấy run rẩy dữ dội làm tôi tưởng bà ấy
lên cơn bịnh thần kinh. Rồi bà ngồi, và uống nước, và trả lời không đầu đuôi mỗi
khi ông ấy hỏi điều gì. Khi họ ra về, tôi nghĩ bà ấy có vẻ lẩn thẩn rồi.
Sau đó họ trở
lại vài lần.Tôi cũng không đoán biết điều gì; nhưng bỗng một hôm bà ấy hỏi về
cuộc sống của tôi, về tuổi thơ, về cha mẹ của tôi.
Tôi trả lời:
-Thưa bà,
cha mẹ tôi là những kẻ khốn nạn đã bỏ rơi tôi!
Vừa nghe
như thế, bà ấy ngã ra bất tỉnh. Tôi liền biết ngay đây là mẹ của mình, nhưng bề
ngoài tôi không lộ vẻ gì khác thường. Tôi muốn bà ấy sẽ trở lại.
Về phần tôi, tôi
đi hỏi thăm đây đó và biết rằng họ mới cưới nhau vào tháng bảy vừa rồi, bà ấy
mới trở nên góa bụa từ ba năm nay. Người làng bàn tán rằng hai người này đã đi
với nhau từ lúc người chồng trước của bà còn sống, nhưng không ai có bằng
chứng. Chính tôi là bằng chứng, một bằng chứng mà lúc đầu người ta giấu nhẹm
đi, rồi sau đó hy vọng sẽ tiêu huỷ.
Tôi đợi
chờ.
Một buổi tối, bà
ấy đến, và cha tôi cũng đi cùng. Hôm ấy bà có vẻ xúc động hơn thường ngày, tôi
không hiểu tại sao. Lúc ra về, bà nói:
-Ta muốn
cho chú mày sống tốt, vì chú mày có vẻ lương thiện và siêng năng; một ngày nào
đó chú em sẽ cưới vợ, và ta sẽ giúp chú em tìm một cô gái thích hợp với chú,
một lần ta đã bị ép gả cho một người mà ta không thích, và ta đã biết thế nào
là đau khổ. Bây giờ ta giàu có, và không có con. Ta tặng chú món tiền để làm
vốn.
Bà đưa cho tôi
một bì thư lớn có niêm phong.
Tôi nhìn bà chằm
chằm và hỏi:
-Bà là mẹ
tôi phải không?
Bà bước lùi ra
xa và lấy tay che mặt để khỏi nhìn thấy tôi. Còn ông ấy, người cha của tôi, vịn
đỡ bà và la lên:
-Mày điên
rồi à!
Tôi trả lời:
- Tôi
không hề điên chút nào, thưa ông. Tôi biết rõ ông bà chính là cha mẹ của tôi.
Không dễ lừa tôi đâu. Hãy thú thật điều đó, và tôi sẽ giữ bí mật, tôi không làm
gì ông bà đâu; tôi vẫn là một người thợ mộc như hiện nay, sẽ không có gì thay
đổi.
Ông ấy thụt lùi
phía cửa, vẫn ôm bà vợ đang khóc. Tôi liền chạy đến khóa trái cửa lại, cất chìa
vào túi quần, và nói tiếp:
- Hãy nhìn
bà ta đi và tiếp tục chối rằng bà không phải là mẹ của tôi.
Ông ấy liền nổi
giận, mặt mày xanh lét, kinh hoàng vì nghĩ rằng việc im lặng từ xưa nay bây giờ
có thể bùng phát tai tiếng, và trong một thoáng thì danh dự của họ sẽ bị tan
nát, ông ấy lắp bắp:
- Mày chỉ
là đồ vô lại, mày muốn làm tiền phải không?
Mẹ tôi thì cuống
cuồng không ngớt la lên:
-Thôi ta
hãy đi thôi, đi về nào!
Rồi khi thấy cửa
đã bị khóa, ông ấy hét lên:
-Nếu mày
không mở cửa ra, tao sẽ cho tống mày vào tù về tội đe dọa và bạo lực!
Tôi mở cửa ra và
họ liền lao vào trong đêm tối.
Và bỗng dưng tôi
cảm thấy mình vừa mới bị mồ côi, bị bỏ rơi, bị ném vào cống rãnh. Một cảm giác
u buồn não nề, chen lẫn hận thù ghê tởm, xâm chiếm lấy tôi; trong tôi bỗng dấy
lên sự đòi hỏi về công lý, chính nghĩa, danh dự, khi tình cảm bị từ chối.
Tôi chạy nhanh
theo dọc bờ sông Seine vì họ phải theo con đường ấy để đến nhà ga.
Chẳng mấy chốc
tôi đã đuổi theo kịp họ.
Bây giờ màn đêm
đã trở nên dày đặc.
Tôi bước đi nhè nhẹ, rón rén trên cỏ để họ không nghe
thấy. Mẹ tôi vẫn khóc nức nở. Cha tôi thì nói:
-Lỗi của em đó.
Tại sao em cứ nằng nặc đòi đến thăm nó? Với tình trạng hiện nay của chúng ta,
đó là một việc điên rồ. Chúng ta có thể lo cho nó mà không cần phải chường mặt
đến như thế. Chúng ta không thể nào nhận nó làm con một cách chính thức, tại
sao phải dấn thân vô những việc nguy hiểm như thế?
Nghe đến đây,
tôi liền lao đến trước mặt họ, dáng điệu cầu khẩn. Và tôi lắp bắp:
-Thấy
chưa, ông bà thật sự là cha mẹ của tôi rồi. Trước đây các người đã vứt bỏ tôi,
bây giờ các người con muốn hắt hủi tôi nữa sao?
Thế rồi, dạ thưa
quan toà, ông ấy đã giương cao cánh tay lên, tôi xin lấy danh dự mà thề, trên
luật pháp, trên chính quyền, thưa quý vị, và ông giáng xuống trên người tôi.
Vâng ông
ấy đã đánh tôi, và khi tôi nắm lấy cổ áo ông ta, ông rút khẩu súng lục từ túi
ra.
Tôi nhìn thấy
màu đỏ, tôi cũng không biết nữa, tôi liền lấy cái com-pa trong túi ra; rồi tôi
cứ thế mà đâm vào ông ta, đâm và đâm liên tục, hết sức mình…
Thế rồi mẹ tôi
la toáng lên:
- Cứu tôi
với! Cứu tôi với! Giết người!
vừa nắm lấy râu
cằm của tôi. Rồi hình như là tôi cũng đã giết bà ấy.
Trời ơi, lúc đó
tôi còn biết tôi đã làm gì hở trời?
Sau đó, khi nhìn
thấy cả hai đều nằm bất động, tôi đã mang họ ném xuống sông Seine, không nghĩ
ngợi gì nữa…
Sự việc là như
thế đó.
- Bây giờ,
xin hãy phán xử tôi đi.
Bị cáo ngồi
xuống. Sau khi nghe lời thú tội như thế, phiên tòa được dời lại vào hôm sau. Và
tòa sẽ xét xử thôi.
Đối với một vụ án như thế, nếu chúng ta là quan tòa, hoặc trong ban hội thẩm, thì chúng ta sẽ xử như thế nào đây?
GUY DE MAUPASSANT- tháilan
dịch
No comments:
Post a Comment