KỶ NIỆM MỘT MÙA XUÂN (KIM LOAN)

 

KỶ NIỆM MỘT MÙA XUÂN

 

Trại tỵ nạn Panatnikhom Thailand, mùa Xuân đang đến, rộn ràng xao xuyến nỗi lòng kẻ tha phương. Tuy là trong trại, nhưng đâu ai cấm những người con Việt đón Xuân như ở bên nhà. Tôi nhớ hồi chưa đi vượt biên, hễ gần Tết là mọi người lo sắm sửa, ít nhất là một độ đồ vía mới toanh để diện sáng sớm mồng một. Rồi ngoài việc chùi rửa cửa nhà, dọn dẹp vườn tược, chuẩn bị chợ búa các móm ăn truyền thống ngày Tết, mấy bà mấy cô còn đi gội đầu, cắt tóc, đổi mới dung nhan sạch sẽ tinh tươm đón chào năm mới. Thành ra qua bên trại, những ngày gió Xuân hiu hiu mát mẻ, người tỵ nạn cũng nôn nao chuẩn bị, theo hoàn cảnh và “túi tiền” của từng người, cũng phải “Tết nhất” theo phong tục tập quán của người Việt Nam.

 

Cho nên bữa đó tôi mới nổi hứng…xí xọn đi làm móng (móng tay móng chân) để ăn Tết. Nhưng chắc do dụng cụ làm móng cũ kỹ, không đảm bảo vệ sinh, lại dùng chung đụng cho quá nhiều người (giờ nghĩ lại thấy rùng mình, đổ mồ hôi hột), nên vài hôm sau, ngón tay trỏ bên bàn tay phải của tôi bị sưng mủ và hơi bị nhức. Lúc đầu cứ nghĩ từ từ sẽ hết, nhưng vết mủ ngày càng lớn, đổi màu và đau nhức hơn dù tôi đã uống thuốc giảm đau. Thế là đành phải lên bệnh viện tìm bác sỹ, mới tá hoả, vì mủ đã làm hư hại vào thịt của ngón tay. Bác sỹ bèn ra lệnh khẩn cấp, làm tiểu phẫu ngay lập tức, cắt phần thịt bị hư, khâu vài mũi, rồi băng bó mới cho về nhà. Bác sỹ cũng dặn, tránh đụng vào nước trong vòng ít nhứt hai tuần. Nghe vậy, tôi rầu thúi ruột, Tết sắp đến nơi rồi mà mang “thương tích” máu me, coi bộ xui xẻo, không may mắn chớ chẳng chơi.

 

Việc nấu ăn cho mấy ngày Tết thì không đáng lo, vì tôi cũng thuộc loại vụng về, chưa hề đam mê bếp núc, nên chỉ việc mua mấy đòn bánh Tét của người trong trại. Và cũng nhờ có ngón tay bị băng bó, tôi có lý do chánh đáng đi mua sắm thoải mái cho ngày Tết mà không sợ bị mang tiếng “không đảm đang chuyện dao thớt mắm muối”. Nào mứt dừa, nào hành muối, nào giò thủ…tôi mua tất tần tật (mấy anh chị tôi bên Mỹ gửi tiền viện trợ hàng tháng, lo gì!)

Việc tắm rửa, tuy có gặp chút khó khăn, nhưng dù sao cũng giải quyết được, nhưng khó khăn lớn nhất là giặt quần áo thì tôi chịu thua, vì tôi chỉ thuận tay phải, không thể giặt đồ với một bàn tay trái. Tôi đang nghĩ sẽ tìm một chị hay một bác lớn tuổi trong khu, nhờ làm giúp rồi trả tiền, thì thằng Tí, ở nhà sát vách, (biệt danh là Tí Mỏ Nhọn, do chính…má nó đặt, vì cái miệng tà lanh, hóng chuyện, nói không lành da non của nó) báo với tôi:

- Chị ơi, em biết có một chỗ chuyện giặt ủi bên khu A, để em dẫn chị qua.

Vậy thì quá tốt, sòng phẳng trả tiền, chẳng ngại ngùng nhờ vả ai. Tôi theo nó đi lòng vòng qua mấy con hẻm quanh co của khu A, giữa buổi trưa mặt trời đứng bóng, cuối cùng cũng đến được dãy nhà ngay góc sát hàng rào, gần bên khu tỵ nạn người Lào. Thằng Tí dừng lại, chỉ cho tôi tấm bảng bằng giấy các- tông treo lủng lẳng trên đầu nhà với hàng chữ đen viết hoa thiệt bự: “Nhận Giặt Ủi”.

 

Tôi tự hỏi, ai ở trại cần đi giặt ủi nhỉ? Như tôi đây, cứ thay phiên mặc mấy bộ đồ thun Cao Uỷ. Đi làm thiện nguyện thì tròng vào cái quần Jeans, còn bộ đồ để gặp phái đoàn cũng là cái quần tây thun và cái áo sang hơn một chút, cũng là áo thun, hiệu Cá Sấu, nên tôi chưa bao giờ xài bàn ủi. Tôi thật sự bất ngờ, dù rằng mấy năm ở trại, hầu như có rất nhiều nghề đã được bà con sáng tạo ra, để kiếm tiền sinh sống, và để phục vụ nhu cầu của người trong trại tỵ nạn. Có người làm bếp dầu từ những lon thiếc, ai có tiền thì mua về nấu ăn bằng bếp dầu sạch sẽ, khỏi phải lui cui nhóm củi. Rồi có người làm đèn dầu, đóng bàn ghế gỗ, làm bánh sinh nhựt, may quần áo, sửa giày dép, gánh nước mướn, nấu cơm tháng, cắt tóc gội đầu, làm móng tay, mát-xa, giác hơi, coi bói, gọi hồn, Tết đến thì có đủ bánh chưng bánh tét mứt dừa, và mùa Trung Thu cả bánh nướng, bánh dẻo mới ra lò ngay trong trại nữa cơ. Nhưng “giặt ủi” thì có nằm mơ tôi cũng không nghĩ đến, vì đó là nhu cầu quá xa xỉ ở nơi đây.

Thằng Tí thấy tôi ngẩn ngơ, bèn lên tiếng:

- Chị thấy em nói có sai đâu nà?!

Tôi hỏi nhỏ nó:

- Ủa, trong trại này mà cũng có người cần đi giặt ủi sao?

Nó vênh mặt, trợn mắt:

- Có chớ sao không? Ví dụ như…chị nè!

Rồi nó cười duyên:

- Em cũng hổng biết nữa, nhưng nghe nói mấy anh mấy chú độc thân, đi làm thiện nguyện bận rộn hoặc mấy anh thanh niên làm biếng nên thảy qua đây giặt cho xong đó chị! Giá cả bình dân lắm, họ giặt bằng tay rồi ủi bằng bàn ủi than. Nhưng chắc chị là khách hàng phụ nữ đầu tiên đó!

Nói xong, nó gọi lớn vào trong nhà:

- Hello!!! Có ai ở trỏng không, có khách giặt ủi đây!!

Hình như có bóng người vụt chạy ra sau hè, thằng Tí nhanh như chớp rượt theo, (thiệt không hổ danh là thằng…nhiều chuyện). Tôi đứng chờ ngay giữa lô nhà, dưới một bóng cây khẳng khiu bên cạnh mấy lu nước. Lát sau thằng Tí đi ra, bộ mặt nghiêm nghị, lắc đầu:

- Ảnh nói ảnh không giặt ủi cho chị!

Tôi quá đỗi ngạc nhiên:

- Anh nào? Và tại sao?

Thằng Tí cũng ngớ người ra, đưa tay gãi đầu, lại chạy biến ra phía sau nhà, rồi trở ra, cười cười:

- Vì ảnh là…học trò của chị.

- Học trò nào, lớp nào?

Thằng Tí lại chạy đi như con thoi, lại quay ra vừa thở vừa nói:

- Ảnh tên Hiền, đang học lớp vỡ lòng English của chị ở trường ESL đó.

 

Thì ra là thế. Thời gian đầu mới đến trại thì tôi làm trong bưu điện và dạy tiếng Việt cho các em nhỏ. Khi đậu thanh lọc chờ định cư, tôi chuyển qua làm cho văn phòng Cao Uỷ và buổi sáng dạy Tiếng Anh cho trường ESL. Vì là lớp Vỡ Lòng cho người lớn nên “học trò” của tôi nhiều người còn già hơn cô giáo. Có một số người là dân miền tây nam bộ, thật thà chất phác, giọng nói còn phảng phất mùi phèn ruộng, có khi nói Tiếng Việt còn sai lỗi, giờ phải vào lớp vỡ lòng English để chuẩn bị cho tương lai sau này trên đất nước thứ ba.

Hiền lớn hơn tôi một vài tuổi, tính tình nhút nhát và hay mắc cở, hiền như cục đất, thật đúng với cái tên. Nghe nói nhà ở miệt Cà Mau, làm nghề đánh cá bữa đói bữa no, rồi “canh me” theo tàu vượt biên qua đây. Ở trại, Hiền là “con bà Phước” nghĩa là không có thân nhân nước ngoài gửi tiền tiếp tế, nên Hiền làm các việc lặt vặt kiếm thêm, như xách nước, đi lao động thuê, ai ngờ có cả “tiệm giặt ủi” này. Hiền rất hiếm hoi nói chuyện với tôi, cũng chưa lần nào nhìn thẳng vào tôi ngay cả trong giờ học. Nếu trong lúc giảng bài, tôi có kêu Hiền đứng lên trả lời câu hỏi, thì Hiền lí nhí, mắt nhìn đi chỗ khác (cứ làm như cô giáo sắp…ăn thịt hay sao á!).

Thế đấy, Hiền chưa bao giờ đối diện, nhìn vào mắt tôi suốt mấy tháng học, thì đời nào Hiền lại chạy ra gặp tôi trong một tình huống “phức tạp” và “nhạy cảm” như thế này?! Tôi ra dấu cho thằng Tí đi về, nó chợt nhớ ra, hớn hở nói:

- À, ảnh có hỏi em là tại sao chị cần giặt ủi, em kể đầy đủ sự tình cái vụ chị đi làm móng, rồi bị mủ, rồi lên bệnh viện gặp bác sỹ, rồi mổ ngón tay…

Tôi ngắt lời nó:

- Tóm lại là sao, ảnh nói gì?

Thằng Tí cụt hứng, nhìn tôi ngại ngùng, nhe răng cười:

- Dạ, nghe xong, ảnh chỉ…im lặng, hổng nói năng chi, nhưng coi bộ suy nghĩ mông lung lắm!

Giờ thì đến lượt tôi cụt hứng, rồi vỗ vai thằng nhiều chuyện:

- Thôi để chị tự lo được rồi. Cám ơn Tí Nhỏ Mọn, í lộn, Tí Mỏ Nhọn nhe! Mà nè, làm phiền em chịu khó chạy vô trỏng…lần chót, nói với anh Hiền là chị cám ơn, dù sao mình cũng đã đến đây làm phiền người ta.

 

Sáng hôm sau, tôi đến lớp ESL, cũng là ngày cả lớp ăn liên hoan mừng Tết. Bình thường thì Hiền đã chẳng bao giờ nhìn thẳng vào tôi, sau cái vụ “giặt ủi” hụt ngày hôm qua, Hiền còn “quăng cục lơ” thiệt bự nữa. Cả lớp ăn uống, bánh bao, kẹo đậu phộng, hạt bí rang, trái cây, nước ngọt, ca hát chụp hình tưng bừng, Hiền cũng cười vui theo nhưng vẫn né đối diện với tôi. Cứ lúc nào tôi nhìn Hiền là y như rằng Hiền đang “bận” nhìn…ngoài cửa sổ (tìm gì ngoài đó hổng biết!). Tôi không mắc cở thì thôi, chứ Hiền hà cớ gì chớ! Tiệc tan, có vài học trò nán lại, tặng quà Tết cho cô giáo, Hiền đi thẳng ra cửa, không chào tôi câu nào.

Tối giao thừa, đi lễ nhà thờ về, tôi thấy một hộp nho khô để ngay dưới cửa, bên cạnh là một tấm thiệp màu đỏ. Đó là tấm thiệp chúc Xuân của Hiền, với nét chữ vụng về (chắc đôi tay xưa nay chỉ quen quăng lưới đi biển đánh cá), viết những lời chúc Xuân đơn giản, không màu mè “hoa lá cành”, nhất là câu tái bút chân tình:

 “ Cô ơi, nếu chưa tìm được ai giặt đồ, thì đừng ngại mang qua nhà Hiền nhé, Hiền đã nhờ một bà bác làm giúp rồi, không sao đâu!”

Trời ơi, anh chàng học trò nhút nhát của tôi, đi học thì không dám nhìn cô giáo, tặng quà Tết cũng phải lén lút (nhờ vào bóng tối đêm ba mươi), giờ quay ra động viên tôi “đừng ngại và không sao”.

 

Đồng hồ điểm 12 giờ đêm, cả trại vang lên tiếng đập nồi niêu xoong chảo thay cho tiếng pháo, mọi người chúc tụng nhau ồn ào náo nhiệt. Tôi nhìn ngón tay còn băng bó chưa lành của mình, không còn thấy “xui xẻo” nữa, mà ngược lại, tôi thấy cả một trời Xuân êm ái Tình Người mến thương nhau trên mảnh đất tạm dung này!

 

KIM LOAN